20.4 Glucose als grondstof 6V 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

20.4 Glucose als grondstof

Doel 20.4

- Je kunt uitleggen welke stoffen planten maken uit glucose.

- Je kunt het transport van organische stoffen door de plant beschrijven.

Glucose als grondstof

Uit fotosynthese ontstaan glucose en fructose 1,6 difosfaat 

Glucose + fructose 1,6 difosfaat -> Sacharose

2 monosacharides -> 1 disacharide

                    

                        +                              -> 

Sacharose

Koolhydraten worden in de vorm van sacharose vervoerd naar andere delen van de plant.

Als het transport trager gaat dan de aanmaak van suikers dan wordt glucose omgezet naar zetmeel . Neemt de hoeveelheid glucose weer af dan wordt zetmeel weer omgezet naar glucose.

Zetmeel

Osmotische waarde?

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten lopen in vaatbundels samen met houtvaten.

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten vervoeren organische stoffen en water. Van de bladeren naar de rest van de plant. In de winter gaat het transport van wortels naar de top.

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten bestaan uit langgerekte levende cellen die onderling verbonden zijn met zeefplaten. 

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvat cellen hebben geen kern en missen ook andere organellen.

Bastvaten (zeefvaten/ phloëem)

Bastvaten worden omgeven door begeleidende cellen die de bastvaten voorzien van voedsel en andere benodigde eiwitten.

Houtvaten (xyleem)

Houtvaten zijn de versterkte celwanden van dode langgerekte cellen.

Houtvaten (xyleem)

De verdikkingen in de celwand kunnen ringvormig zijn, spiraalvormig, netvormig of gestippeld.

Transport bastvaten (source)

1. aanmaak van sacharose

2. actief transport sacharose                                                                            naar bastvaten

3. osmotische waarde stijgt

4. water van houtvaten naar

bastvaten

5. overdruk in bastvaten 

Transport bastvaten (sink)

1. elders wordt sacharose 

opgenomen

2. osmotische waarde daalt in 

het bastvat

3. water verdwijnt uit het bastvat                                                                   naar het houtvat toe

4. onderdruk in het bastvat

Source/ sink

Voorjaareldcde

Zomer/ najaar: source = bladeren, sink = elders

Voorjaar: source = wortels, sink = nieuwe bladeren

Sacharose

Bij de doelcel wordt sacharose (of glucose) gebruikt voor:

1. dissimilatie (levert ATP)

2. voortgezette assimilatie (levert andere organische stoffen)

Zoals: eiwitten, cellulose, zetmeel, vetten, RNA, DNA.

Ook gifstoffen, kleurstoffen, pectine (tussencelstof), vitamines

Voortgezette assimilatie

Voor het maken van eiwitten, cellulose, zetmeel, vetten, RNA, DNA, gifstoffen, kleurstoffen, pectine (tussencelstof), vitamines

hebben de planten ook andere atomen nodig dan alleen C, H en O.

Voortgezette assimilatie

Bepaal met behulp van je BINAS welke atomen planten nodig hebben om van glucose (en fructose) de volgende stoffen te maken: Aminozuren/ Fosfolipiden/ Chlorofyl/ DNA/ ATP

Wat is de functie van deze stoffen in de plant?

Nutriënten/ plantenvoeding

Stoffen, buiten C, H en O, die planten nodig hebben.

Veel - macronutriënten

N/ S/ P/ K/ Ca/ Mg (zie Tabel 91D1)

Weinig - micronutriënten

Zie tabel 91D2

Assimilatie/ dissimilatie

Binas 20.4

BINAS 67F1,2,3 Mono-/ di-/ en polysachariden

BINAS 69C Donkerreactie

BINAS 81E Transportweefsel planten

BINAS 91D Plantenvoedingsstoffen

Begrippen 20.4

glucose, sacharose, zetmeel, assimilatie, voortgezette assimilatie, dissimilatie, bastvaten, vaatbundels, zeefplaten, begeleidende cellen, osmose, source,  overdruk, sink, onderdruk, macronutriënten, micronutriënten

HOUTvaten en BASTvaten vervoeren?

1. HOUT > opgeloste stoffen naar beneden BAST> opgeloste stoffen naar boven
2. HOUT > water en mineralen naar beneden BAST > water en mineralen naar boven
3. HOUT > water en mineralen naar boven BAST > opgeloste stoffen naar beneden
4. HOUT > opgeloste stoffen naar beneden BAST> water en mineralen naar boven

Bastvat bestaat uit?

1. boven elkaar liggende cellen zonder celwand
2. boven elkaar liggende cellen zonder inhoud
3. boven elkaar liggende cellen met dikke hout wand
4. boven elkaar liggende cellen met dwars wanden met openingen

Waar in het bastvat moet de Ψ hoger zijn?

1. Bij de source (meestal blad)
2. Bij de sink (meestal de wortels)

Fotosynthese is een vorm van assimilatie. In de voortgezette assimilatie maken planten al hun eigen stoffen.
Naast CO2 en water moeten planten daarom nog meer stoffen opnemen.
Welke zijn dat? En waar komen ze vandaan?

1. Mineralen uit de lucht
2. Zuurstof uit de lucht
3. Koolhydraten uit de bodem
4. Mineralen uit de bodem

Wat is voortgezette assimilatie?

1. omzetten van glucose in nitraat
2. omzetten van glucose in een anorganische stof
3. omzetten van glucose in een andere energierijke organische stof
4. omzetten van glucose in warmte

Voortgezette assimilatie kan plaatsvinden in cellen van:

1. alle organismen
2. alleen organismen met bladgroen
3. alleen bij schimmels en bacteriën
4. alleen bij dieren

Wat is een voorbeeld van voortgezette assimilatie?

1. Bacteriën produceren melkzuur uit de vergisting van glucose
2. In bladeren wordt glucose gevormd onder invloed van zonlicht
3. In aardappels wordt glucose in de vorm van zetmeel opgeslagen
4. In de diepzee levert de splitsing van H2S energie voor de productie van glucose uit CO2 en water

Van welk stofwisselingsproces zal dit waarschijnlijk een onderdeel zijn?

1. Koolstofassimilatie
2. Dissimilatie
3. Fotosynthese
4. Voortgezette assimilatie

Leg uit waardoor water bij de source van houtvat naar bastvat stroomt en bij de sink van bastvat naar houtvat.

Filmpjes

Uitleg transport suiker door bastvat (7 min)

Uitleg voortgezette assimilatie (7 min)