Spelling 3H

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Spelling 3 havo / vwo

Hoofdstuk 1-2-(3). 

Persoonsvorm TT

Vul op de plek van het in te vullen werkwoord het woord 'lopen' in. Hoor je een -t aan het eind van het woord 'lopen' dan krijgt je in te vullen werkwoord ook een -t aan het eind. 

Let op: schrijf altijd eerst de ik-vorm op.

Vb: Hij (branden) zich aan de kaars

Hij brand zich aan de kaars (ik-vorm)

Hij brandt zich aan de kaars. 

Hij loopt zich --> Ik hoor de -t aan het eind, dus achter brand ook een -t.

Persoonsvorm TT

Vul op de plek van het in te vullen werkwoord het woord 'lopen' in. Hoor je een -t aan het eind van het woord 'lopen' dan krijgt je in te vullen werkwoord ook een -t aan het eind. 

Let op: schrijf altijd eerst de ik-vorm op.

Vb: Hij (branden) zich aan de kaars

Hij brand zich aan de kaars (ik-vorm)

Hij brandt zich aan de kaars. 

Hij loopt zich --> Ik hoor de -t aan het eind, dus achter brand ook een -t.

XTC-KoFFieSHoP (VT)

Weet je niet of je aan het einde een -t of -d schrijft? Gebruik dan XTC-KoFFieSHoP.

Is het lachte of lachde? 

1. haal -en van het hele werkwoord af (lachen)

2. je kijkt naar de laaste letter; in dit geval de -h

3. Zit hij in XTC-KoFFieSHoP? Ja? --> -te

                                                            Nee? --> -de

In dit geval dus: lachte 

-s of 's?

De -s schrijf je er aan vast als dat geen probleem voor de uitspraak oplevert: sektes, tantes, printers, loges en bureaus.

Als je een fout bij de uitspraak kunt maken schrijf je ‘s : auto’s, piano’s, alinea’s, baby’s, jury’s en ski’s.

woorden op -ik

Je schrijft 2 k’s als de klemtoon op ik valt: snikken, blikken, likken en tikken.

Je schrijft 1 k als de klemtoon niet op ik valt: monniken, viezeriken en leeuweriken

woorden op -ie of -ee

Je schrijft –ën erbij als de klemtoon op de ie of ee valt: feeën, genieën en reeën.

Je schrijft –n en een trema erbij als de klemtoon er niet op valt: bacteriën, poriën en oliën.

woorden op -f of -s

De f wordt meestal een v en de s vaak een z : kloven, staven, laarzen en kluizen.

Maar: fotografen, parafen en kaarsen!

Latijns meervoud

Sommige woorden hebben (ook) een Latijns meervoud: politici, medici, mediums/media, museum/musea.

Woorden die eindigen op -us, krijgen in het meervoud -ici.

Woorden die eindigen opo -um, krijgen in het meervoud -a.

Apostrof

Een apostrof gebruik je:

*  Als je letter(s) weglaat: ‘s nachts,’t fokschaap 

* Om een verkeerde uitspraak te voorkomen: auto’s. piano’s,alinea’s

* In een tweede naamval die eindigt op een sisklank: Floris’ schrift, Beatrix’ verjaardag

* In bepaalde combinaties van letters: NEC’er, AOW’er, KPN’er en vwo’er (maar het is havoër)

Waar is de apostrof juist geplaatst?

JUIST

s'woensdags

's winters

A'4tje

M&Ms'

Welke namen hebben, als ze een bezitsaanduiding zijn, een apostrof nodig?

WEL

Jordy

Naomi

Dennis

Maaike

Trema

Als je het woord verkeerd kunt uitspreken en je krijgt dan een klinkerbotsing, gebruik je een trema: poëzie, zeeën, coördinatie, financiën.

In cijfers en getallen gebruik je een trema: tweeënvijftig, drieëntachtig.

NB Latijnse en Franse woorden die eindigen op -ei, -eus, -eum, en -ien krijgen geen trema: museum, opticien, petroleum.

Koppelteken

Het koppelteken gebruik je:

* In namen van getrouwde mensen: de heer/mevrouw Jansen-van Kempen

* Na voorvoegsels als: adjunct-, non-, niet-, oud- 

* In samengestelde aardrijkskundige namen: Noord-Hollands, Zuid- Amerikaans, Noordoost- Duitsland, Noord-Brabant

* In samenstellingen van symbolen en afkortingen en cijfers: 65-jarige, tv-toestel, ?-teken

* In samenstellingen waarvan de beide delen gelijkwaardig zijn: minister-president, rooms-katholiek

* klinkerbotsing: foto-opname, domino-effect

* in samenstelligen die met Sint of St. beginnen: Sint-Nicolaas, sint-jakobsschelp

Geef aan welke woorden een trema nodig hebben, welke een koppelteken en welke correct gespeld zijn.

Correct gespeld

Trema nodig

Koppelteken nodig

financieel

antiallergisch

skiongeluk

dietiste

melodieen

preislamitisch

geupload