Spellingbegeleiding les 3 samenstellingen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Les 3. Deze les:

-Samengestelde woorden; verlengingsregel

Verlengingsregel

Als de laatste letter van een woord klinkt als (t) of (p)

Dan maak je het woord langer.

Je hoort dan wat je moet schrijven: -t of –d, -p of –b.

Voorbeeld:

Groot langer maken grote

Rood langer maken rode

Map langer maken mappen

Rib langer maken ribben

Hoe maak je woorden langer?

-met een doffe e: best langer maken beste

-met doffe e + n: mand langer maken manden

-met –ig:  jeugd langer maken jeugdig

-anders:   kind langer maken kinderen

                  minderheid langer maken minderheden

Onthoud:

De verlengingsregel geldt bij de letters –t of –d, -p of –b. Vergis je niet bij woorden met een –z en een –v. 

Oefening 1

1. Luid (luidde)
2. Wand (wanden)

3. web (webben)

4. krap (krappe)

5. spannend (spannende)

6. kandidaat (kandidaten)

7. draad (draden)

8. rib (ribben)

Samengestelde woorden
Verlengingsregel

Zie theorie werkblad

-Bestaat het samengestelde woord uit twee grondwoorden?

-Schrijf de grondwoorden dan gewoon aan elkaar.

Voorbeeld

Vuur + rood = vuurrood

Hand + doek = handdoek

Pop + zanger = popzanger

Samengestelde woorden schrijf je altijd aan elkaar, omdat ze los een andere betekenis hebben. Aan elkaar krijgen ze een nieuwe betekenis.

Let op

Eindigt een grondwoord op een –t, -d , -p of een –b? Pas dan de verlengingsregel toe.

Voorbeeld

Wedstrijd: wed (wedden) en strijd (strijden) = wedstrijd

fiet…..as

basi………chool

Compute…… eclame

schoo…………..okaal

ru…………….ak

Samengestelde woorden
Tussen -s

Soms kun je grondwoorden niet zo maar aan elkaar schrijven, maar moet er een –s tussen. Vaak hoor je die tussen –s en is er niets aan de hand.

Voorbeeld

Stationshal bestaat uit de grondwoorden station en hal met een tussen –s.

Let op

Als het tweede grondwoord met een s-klank begint, hoor je de tussen-s niet.

Voorbeeld

Stationsstraat bestaat uit station + s + straat

Regel:

-ALS je niet hoort of je een tussen –s moet schrijven,

-DAN vervang je het tweede grondwoord door een woord dat niet met een s-klank begint,

-DAN hoor je of je een tussen-s moet schrijven.

Voorbeeld

Stationsstraat met tussen –s, want stationshal

Wandelstraat zonder tussen –s, want wandelpad

Koning + zoon

1. koningzoon
2. koningszoon

station + chef

1. stationchef
2. stationschef

wandel + straat

1. wandelstraat
2. wandelsstraat

liefde + verdriet

1. liefdeverdriet
2. liefdesverdriet

dood + bang

1. doodbang
2. doodsbang

voorjaar + show

1. voorjaarshow
2. voorjaarsshow

kapper + zaak

1. kapperzaak
2. kapperszaak

bruid + sluier

1. bruidsluier
2. bruidssluier

bruid + jurk

1. bruidjurk
2. bruidsjurk

voorjaar + zon

1. voorjaarzon
2. voorjaarszon

Werkblad

Samengestelde woorden met tussen -s

www.surfspin.nl