H1L14 - 1HVD - Dinsdag - 1.8 Woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Welkom 1HVD : )

Planning van dit uur

• Tien minuten stillezen + praten over prijzen voor jeugdboeken 
• Mededeling: Dia-toetsen (opgeladen laptop mee)
• Zin ontleden + uitleg grammatica woordsoorten
• Zelfstandig werken: maak opdracht 1 van 1.8 Grammatica woordsoorten. Kijk de opdracht na met het nakijkblad. 
• Klaar? Maak opdracht 2 t/m 5 van 1.8

Aan het einde van deze les

• heb je geleerd wat een woordsoort is; 
• heb je geleerd wat een zelfstandig naamwoord is;
• weet je wat een eigennaam is; 
• weet je wat lidwoorden zijn;
• weet je wat bepaalde en onbepaalde lidwoorden zijn. 

Nederlands

Aankomende toetsen en opdrachten:

• SO Grammatica (week 41)
• Leestijdlijn inleveren (week 43)

Zet deze zin in een andere tijd:

Wat voor woorden worden vooral als wachtwoord voor de computer gebruikt?

Wat is de persoonsvorm van deze zin:

Wat voor woorden worden vooral als wachtwoord voor de computer gebruikt?

1. woorden
2. worden
3. wachtwoord
4. gebruikt

Bij welke zin staan de zinsdeelstrepen op de juiste plek?

1. Wat voor woorden | worden | vooral als wachtwoord voor de computer | gebruikt?
2. Wat | voor woorden | worden | vooral als | wachtwoord | voor de | computer | gebruikt?
3. Wat voor woorden worden | vooral als wachtwoord voor de computer | gebruikt?
4. Wat voor woorden | worden vooral als wachtwoord voor de computer | gebruikt?

De vorige twee opdrachten gingen over:

1. grammatica zinsdelen (redekundig ontleden)
2. grammatica woordsoorten (taalkundig ontleden)

Grammatica zinsdelen: 

redekundig ontleden

            o

Wat voor woorden | worden | vooral als wachtwoord voor de computer | gebruikt? 

Grammatica

Grammatica zinsdelen (1.7) Redekundig ontleden	Grammatica woordsoorten (1.8) Taalkundig ontleden
Zin in puzzelstukjes hakken + elk puzzelstukje een naam geven	Elk woord een naam geven

We gaan nu taalkundig ontleden

Grammatica woordsoorten

Ieder woord een naam geven

Wat is een woordsoort?

Woordsoort

• Elk woord heeft een woordsoort
• Woorden met dezelfde kenmerken behoren tot dezelfde woordsoort
• In totaal zijn er tien woordsoorten
• Voorbeelden: zelfstandig naamwoord, werkwoord, lidwoord

Noem alle zelfstandig naamwoorden uit de zin hieronder:

Wat voor woorden worden vooral als wachtwoord voor de computer gebruikt?

Zelfstandig naamwoord (zn)

•  Mens, dier, plant, ding, begrip, eigennaam

Hans, man, olifant, tafel, liefde, Amsterdam

• Lidwoord ervoor (de man)
• Meervoud (de olifanten)
• Verkleinwoord (tafeltje) 
  

Welk lidwoord staat er in deze zin:

Wat voor woorden worden vooral als wachtwoord voor de computer gebruikt?

1. voor
2. als
3. de
4. gebruikt

Lidwoord (lw)

• de, het en een 
• staat altijd voor een zelfstandig naamwoord

Let op: 

• één is geen een
• het is niet altijd een lidwoord

Bepaald lidwoord	Onbepaald lidwoord
de en het	een

In welke zin is 'het' een lidwoord?

1. Het boek ligt op tafel.
2. Het regent al de hele dag.

Lidwoord (lw) 

• de, het en een 
• staat altijd voor een zelfstandig naamwoord

Het boek ligt op tafel.

Boek = zelfstandig naamwoord

Het regent al de hele dag. 

Regent = werkwoord 

Grammatica woordsoorten: 

taalkundig ontleden

Wat: vragend voornaamwoord

voor: vragend voornaamwoord

woorden: zelfstandig naamwoord

worden: werkwoord

vooral: bijwoord

als: voorzetsel

wachtwoord: zelfstandig naamwoord

voor: voorzetsel

de: lidwoord

computer: zelfstandig naamwoord

gebruikt: werkwoord

Grammatica woordsoorten: 

taalkundig ontleden

Wat: vragend voornaamwoord

voor: vragend voornaamwoord

woorden: zelfstandig naamwoord

worden: werkwoord

vooral: bijwoord

als: voorzetsel

wachtwoord: zelfstandig naamwoord

voor: voorzetsel

de: lidwoord

computer: zelfstandig naamwoord

gebruikt: werkwoord