2.2 Zuivere stoffen en mengsels

• Exact
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 2

Vandaag

Terugblik vorige week

2.2 Zuivere stoffen en mengsels

2.3 Massa en Volume

Noem 1 stofeigenschap

Gevarensymbolen

Op de volgende dia zie je de gevarensymbolen hiernaast met hun betekenissen.

Sleep de juiste betekenis naar het linkervlak van het symbool

corrosief

explosief

 licht ontvlambaar

brandbevorderend

giftig

schadelijk

De zin "......veroorzaakt heftige brandwonden......" is een

1. H-zin
2. P-zin
3. onzin
4. geen zin

2.2 Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stoffen en mengsels

Veel stoffen zijn opgebouwd uit kleine deeltjes. Deze deeltjes worden moleculen genoemd. 

Stoffen bestaan uit moleculen

Hoe groot is een molecuul?

Eén watermolecuul is 0,15 nm = 0,00000000015 m

Als je een molecuul even groot maakt als een pingpongbal, dan is een pingpongbal even groot als de aarde

Zuivere stoffen en mengsels

Veel stoffen zijn opgebouwd uit kleine deeltjes. Deze deeltjes worden moleculen genoemd. 

• Zuivere stoffen bestaan uit een soort molecuul. 
• Alle moleculen in een zuivere stof zien er hetzelfde uit.
• Kristalsuiker is een voorbeeld van een zuivere stof.

Zuivere stoffen en mengsels

Als meerdere zuivere stoffen worden samengevoegd ontstaat er een mengsel.

• Mengsels bestaan uit meerdere soorten moleculen. 
• De moleculen in een mengsel zien er verschillend uit.
• Frisdranken zijn voorbeelden van mengsels.

zuivere stof = één soort molecuul

mengsel = meerdere soorten moleculen

Zuivere stoffen en mengsels

Mengsels kun je indelen in verschillende groepen:

1. oplossing: thee
2. suspensie: chocomelk

Zuivere stoffen en mengsels

Oplossingen

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt helder, dan heb je te maken met een oplossing.

• Een voorbeeld van een oplossing is thee.

Zuivere stoffen en mengsels

Oplossingen

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt helder, dan heb je te maken met een oplossing.

• Een voorbeeld van een oplossing is thee.
• De geur, kleur en smaak deeltjes zijn zo klein dat ze niet meer zichtbaar zijn. 

• Een oplossing bevat een oplosmiddel (vloeistof)

Een oplossing blijft ALTIJD gemengd.

of vloeistof/gas

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt troebel, dan heb je te maken met een suspensie.

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Als je een vaste stof mengt met een vloeistof en die vloeistof wordt troebel, dan heb je te maken met een suspensie.

• Een voorbeeld van een suspensie is verf.

• Een suspensie is een vloeistof waarin een fijn verdeelde vaste stof zweeft.

Zuivere stoffen en mengsels

Suspensies

Een ander voorbeeld van een suspensie is een mengsel van grond en water.

• Als je een suspensie een tijdje laat staan dan zakt de vaste stof naar de bodem.
• We noemen dit bezinken.

Zuivere stoffen en mengsels

Filtreren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Een suspensie kun je scheiden door te filtreren.

2.2 Zuivere stoffen en mengsels

Filtreren:

- Op basis van deeltjes grootte.

- Grote deeltjes gaan niet door het filtreerpapier

Zuivere stoffen en mengsels

Filtreren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Een suspensie kun je scheiden door te filtreren.

• De vaste deeltjes blijven achter in het filter: residu

Zuivere stoffen en mengsels

Filtreren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Een suspensie kun je scheiden door te filtreren.

• De vaste deeltjes blijven achter in het filter: residu
• De vloeistof die door het filter heen gaat: filtraat.

Filtreren 

Zuivere stoffen en mengsels

Extraheren = eruit trekken

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Extraheren wordt bijvoorbeeld gebruikt bij het zetten van koffie of thee.

2.2 Zuivere stoffen en mengsels

Extraheren:

- Op basis van oplosbaarheid.

Zuivere stoffen en mengsels

Extraheren

Je kunt stoffen in een mengsel op allerlei manieren van elkaar scheiden. Extraheren wordt bijvoorbeeld gebruikt bij het zetten van koffie of thee.

• Je gebruikt een vloeistof (oplosmiddel) om de geur, kleur en smaakstoffen uit de koffiebonen of theeblaadjes te halen.

Is "zuiver mineraalwater" wat je in de supermarkt koopt scheikundig gezien een zuivere stof?

1. Ja
2. Nee

Cola is een

1. oplosmiddel
2. mengsel
3. zuivere stof
4. residu

Als je een suspensie filtreert,

1. dan houd je altijd een zuivere stof over
2. zijn de niet-opgeloste deeltjes het residu
3. dan is het filtraat altijd kleurloos

De gemalen koffie wordt gemaakt door bonen te malen. Hierdoor

1. worden de moleculen kleiner gemaakt
2. worden de moleculen veranderd
3. blijven de moleculen hetzelfde
4. komen er nieuwe moleculen bij

Maken (blz. 44-46)

Opgave 3 

Klaar? --> maken opgave 1, 2, 4 t/m 7, 8a, 9a

2.3 massa en volume 

• Massa is de hoeveelheid stof waaruit iets bestaat in kilogram (kg)
• Gewicht is hoe sterk iets aan je handen trekt als je het optilt; hangt af van de massa, maar ook van de zwaartekracht
• In dagelijks taalgebruik zijn massa en gewicht hetzelfde, maar in de natuurkunde niet!!

Volume

• Hoeveel ruimte een stof inneemt
• In mL of in L
• Voorwerpen nemen een bepaalde ruimte in, die ruimte noem je het volume

Volume berekenen

Bij een rechthoek of vierkant: V = l x b x h

Bij een cilinder: V = π x r² x h 

Huiswerk!

Paragraaf 2.2: opgaven 1, 2, 4 t/m 7, 8a en 9a (blz. 44-46)

Paragraaf 2.3: opgaven  4 t/m 8 (blz. 53-55)