Wondzorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

Wondzorg

Lesdoelen: 

- Aan het einde van les heb je voldoende kennis en kennishandvaten aangereikt gekregen om te gaan oefenen met de handeling 'Wondzorg'.  

Wondzorg

Subcutis

Epidermis

Dermis

Kun jij een hulpmiddel benoemen voor het beoordelen van een wond?

Inspecteren van een wond. 

- Maak afspraken over de frequentie. In ieder geval bij koorts, of wanneer de wond tekenen van roodheid, zwelling of pijn vertoont, is overleg over continuering van de behandeling van belang.

Inspecteer de wond op:

- Grootte, diepte en vorm

- Geur

- Kleur

- Wondranden

- Wondvocht

- Pijn

- Onstekingsverschijnselen

TIME model

Het TIME-model kan helpen bij het bepalen van het wondbeleid. Het is een hulpmiddel om moeilijke en complexe wonden te beoordelen. Het uiteindelijke doel is om een gezonde wond te creëren, zonder dood weefsel en ziekteverwekkende bacteriën, met weinig wondvocht en een goede doorbloeding. Pas als dat is bereikt, kan een wond genezen.

TIME

Stap 1: Tissue (weefsel): is er vitaal of dood weefsel?

Verwijder dood weefsel chirurgisch (door een arts) of door middel van madentherapie.

Stap 2: Infection (infectie): is er een infectie of ontsteking?

Reinig de wond en zorg voor infectiebestrijding door de wond te spoelen of gebruik te maken van antibacteriële wondbehandelingsproducten.

Stap 3: Moisture (vochtbalans): is de wond te vochtig of te droog?

Zorg voor een goede vochtbalans. Voorkom uitdroging en verweking van de wondranden door vochtregulerende wondbehandelingsproducten.

Stap 4: Edge (wondrand): is er een niet-sluitende of ondermijnende wondrand?

Als de eerste drie stappen met goed resultaat zijn doorlopen, dan is een genezingsproces zichtbaar vanuit de wondranden of vanuit het midden van de wond.

WCS = woundcare consultant society

Het WCS Classificatiemodel, dat door de WCS is ontwikkeld, is een hulpmiddel bij het bepalen van het doel van de lokale wondbehandeling en van het juiste wondbehandelingsproduct. Door de kleur van de wond, de mate van wondvocht, de aanwezigheid van infectie en het aspect van de wondrand vast te stellen, weet men in welke fase van wondgenezing de wond zich bevindt. Hierop kan men de juiste behandeldoelen formuleren en beslissen aan welke criteria de wondbedekker moet voldoen. Het WCS Classificatiemodel is een betrouwbaar meetinstrument gebleken om de kleur van de wond vast te kunnen stellen (Vermeulen et al 2005). Het model is niet toepasbaar op brandwonden en bij de oncologische wonden en ulcera.

WCS - classificatiemodel

Rode wond

Een rode wond bestaat uit granulatieweefsel en bevindt zich in de regeneratiefase. In deze fase wordt weefsel dat verloren is gegaan, vervangen door nieuw weefsel (epithelialisatie). Granulatieweefsel is vaatrijk en korrelig bindweefsel dat zich vormt op de bodem van een wond. Deze bodem is gezond.

Een gele wond bevindt zich in de reactiefase. Het lichaam reageert op de wond door te starten met stolling, vaatvernauwing en afsluiting van de wond. Dit ziet eruit als een gelig beslag op de wond. Vaak wordt ook exsudaat (wondvocht) gevormd, bestaande uit celresten en samengeklonterde eiwitten.

Gele wond

Biofilm

Biofilm is een slijmerige laag van bacteriën

die zich aan het wondbed hecht, die minder gevoelig is voor antibiotica en antiseptica en die de genezing van de wond ernstig kan vertragen.

Zwarte wond

Een zwarte wond dankt zijn kleur aan het afgestorven weefsel (necrose/débris) waar de wond uit bestaat. Dit weefsel is een voedingsbodem voor bacteriën. De kleur kan ook bruin-grijs-gelig zijn. Er zijn twee vormen van necrose: harde necrose (korst) en natte necrose.

 

zwarte wond

Materialen

Een vochtig milieu, ofwel vochtige wondgenezing, doet de reactiefase en regeneratiefase sneller verlopen. Door het gebruik van moderne wondbedekkers kan men het juiste vochtige wondmilieu creëren.

Circulatiestoorniswonden

Ontstaan door onvoldoende zuurstofvoorziening en/of voeding van de weefselcellen. 

Decubituswonden

Er zit een rode niet wegdrukbare plek op de hiel van een cliënt. Wat doe je?

1. Katoenen sok aantrekken
2. Hiel vrij leggen dmv kussens
3. Schapenvacht er onder
4. Massage en antidecubitus crème gebruiken

1. Categorie 1
2. Categorie 2
3. Categorie 3
4. Categorie 4

1. Categorie 1
2. Categorie 2
3. Categorie 3
4. Categorie 4

Het risico op decubitus neemt toe als iemand koorts heeft.

1. Onjuist
2. Juist

De goede volgorde van wondgenezing is, Bloedingsfase, ontstekingsfase(inflammatie), Regeneratiefase, rijpingsfase

1. Onjuist
2. Juist

Als er antidecubitus crème is voor geschreven, kan je geen decubitus krijgen.

1. Onjuist
2. Juist

Een patiënt heeft al drie maanden een been wond die niet dicht wil gaan. De wond heeft een glans laag (biofilm). Wat zit voornamelijk in een biofilm?

1. Bacteriën
2. Schimmels
3. Huidschilfers
4. Bloed

Een oncologische wond is hetzelfde als een oncologisch ulcus

1. Juist
2. Onjuist

Verdiepingsopdracht

 Zoek binnen Vilans informatie op over de volgende soorten wonden:
Skin tears 

Arterieel ulcus cruris

Oncologische wond/Oncologische ulcus

- Wat is het? 

- Hoe ziet de verpleegkundige zorg eruit?

- Wat zijn aandachtspunten bij het verzorgen hiervan?