V3 - Fictie en poëzie les 2 - Stijlfiguren

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

JvO3- Fictie en Poëzie

Stijlfiguren

Theorie fictie en poëzie

- strofen

- versregels

- distichon

- terzet

- kwatrijn

- enjambement

Theorie fictie en poëzie

* Beeldspraak:

- vergelijking (met en zonder als)

- metafoor

- personificatie

- metonymia

Figuurlijk taalgebruik:

- Beeldspraak: vergelijking - metafoor - metonymia - personificatie

- Stijlfiguren: herhaling, opsomming, pleonasme, tautologie, tegenstelling, paradox, eufemisme, hyperbool, understatement, ironie, sarcasme, retorische vraag

Beeldspraak:
1. De zon streelde onze wangen.

1. Vergelijking
2. metafoor
3. metonymia
4. personificatie

Beeldspraak:
2. Gedeelde smart is halve smart.

1. vergelijking
2. metafoor
3. metonymia
4. personificatie

Beeldspraak:
3. De kamer stelde kritische vragen aan de minister.

1. vergelijking
2. metafoor
3. metonymia
4. personificatie

Beeldspraak:
4. Na de valpartij op de trap bloedde hij als een rund.

1. vergelijking
2. metafoor
3. metonymia
4. personificatie

Beeldspraak:
5. Ajax had een moeilijke wedstrijd.

1. vergelijking
2. metafoor
3. metonymia
4. personificatie

Beeldspraak:
6. Hij vroeg de ouders de hand van hun dochter.

1. metafoor
2. metonymia
3. vergelijking
4. personificatie

Theorie stijlfiguren

Herhaling

Letterlijke herhaling van ongeveer dezelfde woorden.

‘Nee, nee en nog eens nee. Je mag geen koekje uit de doos.’ 

Opsomming

Woorden of woordgroepen worden op een rij gezet. (met of zonder climax)

Overal in het OV gebruiken we nu mondkapjes; in de bus, de trein en de tram.

 Pleonasme

Een eigenschap van een ander woord  nogmaals noemen om daar de nadruk op te leggen.

De grijze mist maakt de straat nog troostelozer.
Die grappige mop vertelt hij altijd de eerste les van het jaar.

Tautologie

Iets dubbel zeggen met dezelfde betekenis in andere woorden.

Op zijn verjaardag werd de hele ruimte weer met pracht en praal een feestelijk geheel.
De stoelen staan na elke les schots en scheef in het lokaal.

Tegenstelling (Antithese)
-Apartheid beïnvloedde de gehele Zuid-Afrikaanse gemeenschap. De zwarten leefden in vervallen huizen; de blanken leefden in prachtige landhuizen.
-’s Lands grootste kruidenier gaat op de kleintjes letten.

Paradox
Weinig alcohol kan te veel zijn.

Eufemisme
Zij werkt daar als interieurverzorgster.
Minoes is gister rustig ingeslapen op de bank, haar favoriete plekje.


Hyperbool
- In Nederland regent het 29 van de 30 dagen.- Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

Understatement
- Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

Tegenstelling (Antithese)

-’s Lands grootste kruidenier gaat op de kleintjes letten.

Paradox
Weinig alcohol kan te veel zijn.

Eufemisme
Zij werkt daar als interieurverzorgster.
Minoes is gister rustig ingeslapen op de bank, haar favoriete plekje.

Hyperbool
- In Nederland regent het 29 van de 30 dagen.- Je wordt doodgegooid met informatie over de verkiezingen.

Understatement
- Ik had een twee voor het proefwerk, ik had dus wel een paar foutjes gemaakt.

0

'Bloed, zweet en tranen' - wat is dit voor stijlfiguur?

Ik heb het goed gedaan, maar ook zo fout gedaan.
Als ik terugkijk in de tijd.

Welke stijlfiguur herken je hier?

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Een lach met tranen, zo voel ik mij vandaag.
Geproefd van het leven, zoveel vrienden ongekend.

Welke stijlfiguur herken je hier?

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Met bloed zweet en tranen, zei ik, rot hier nu maar op.
Met bloed zweet en tranen,
Zei ik vrienden, dag vrienden, de koek is op.

Welke stijlfiguur herken je hier vooral?

1. herhaling
2. tegenstelling
3. opsomming

Understatement

Ironie

- ‘Je kletst me de oren van het hoofd’, zei de leraar tegen het verlegen meisje.

Sarcasme
- Goh, je meent het.

Retorische vraag
-  Vinden wij dit goed?

Aan de slag

Welke stijlfiguren komen bij de volgende slides aan de orde?

Stijlfiguren:
1. Ik ben dom, lomp en famous!

1. hyperbool
2. sarcasme
3. opsomming
4. herhaling

Stijlfiguren:
2. Het verliefde stel deelt lief en leed.

1. ironie
2. tautologie
3. understatement
4. paradox

Stijlfiguren:
3. En precies als wij naar buiten gaan, gaat het regenen. We treffen het wel!

1. pleonasme
2. tegenstelling
3. ironie
4. sarcasme

Stijlfiguren:
4. Het duurt echt nog een jaar totdat we eindelijk weer vakantie hebben!

1. sarcasme
2. hyperbool
3. paradox
4. tegenstelling

Stijlfiguren:
5. Tjilp tjilp - tjilp tjilp tjilp (De mus - Jan Hanlo)

1. opsomming
2. herhaling
3. sarcasme
4. hyperbool

Stijlfiguren:
6. Dus jij bent deze zomer met het vliegtuig naar Japan én naar Brazilië gevlogen? Dat klinkt niet als een vervelende vakantie hoor!

1. eufemisme
2. understatement
3. sarcasme
4. pleonasme

Stijlfiguren:
7. Dus jij bent deze zomer met het vliegtuig naar Japan én naar Brazilië gevlogen? Jij hebt het klimaat zo te horen wel op 1 staan!

1. hyperbool
2. retorische vraag
3. sarcasme
4. ironie

Stijlfiguren:
8. Dus jij bent deze zomer met het vliegtuig naar Japan én naar Brazilië gevlogen? En beide keren had je drie uur vertraging? Joh, je hebt gewoon je hele zomer op een vliegveld doorgebracht!

1. sarcasme
2. ironie
3. tegenstelling
4. hyperbool

Stijlfiguren:
9. We moeten rennen, springen, vliegen, duiken, vallen, opstaan en weer doorgaan!

1. paradox
2. opsomming
3. hyperbool
4. tegenstelling

Stijlfiguren:
10. De docent scheikunde vertelt altijd op vrijdag een grappige mop. Gelukkig moet de klas er wel altijd vriendelijk om lachen.

1. eufemisme
2. pleonasme
3. tautologie
4. tegenstelling

Stijlfiguren:
11. De dokter vroeg als eerst naar de stoelgang van de mevrouw.

1. understatement
2. pleonasme
3. hyperbool
4. eufemisme

Opdracht 1: beeldspraak

Zoek in de gedichten van jullie schrijver de vormen van beeldspraak:

- vergelijking (met en zonder als)

- metafoor

- personificatie

- metonymia

Opdracht 2

Zoek in de gedichten van jullie schrijver de vormen van stijlmiddelen:

Herhaling

Opsomming

Pleonasme

Tautologie

Paradox

ironie

sarcasme retorische vraag

hyperbool

eufemisme

understatement

Huiswerk:
Zoek in boeken, kranten en tijdschriften 3 verschillende soorten beeldspraak/ stijlfiguur.
Noteer deze hieronder:

Einde les

Oefen verder beeldspraak::

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-beeldspraak/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-beeldspraak/

Oefen verder stijlfiguren:

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-1-stijlmiddelen/

https://www.cambiumned.nl/oefeningen/oefening-stijlfiguren/