Koolstofchemie naamgeving, additie en substitutie _ Les 1

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Planning komende lessen

Nog maar 4 lessen tot toetsweek...

Les:

1. Koolstofchemie (H3)
2. Chemisch rekenen (H5)
3. Stoffen en Bindingen (H2 + H6)
4. Aanbod naar aanvraag (H1 t/m H7 + oefententamen)

Welk onderwerp, naast koolstofchemie, chemisch rekenen en bindingen, zou er behandeld moeten worden?

Meedoen met de les / uitleg

• Gezamelijk door hoofdstuk lopen
• Tussendoor opdrachten maken 
• Vragen stellen

Zelfstandig aan het werk

• Zelfstandig met hoofdstuk bezig gaan (samenvatten, filmpjes bekijken)
• Zelfstandig opdrachten maken
• Vragen stellen ná de uitleg

H3 - Koolstofchemie

Naamgeving, additie en substitutie

4 Havo

H3

• Naamgeving oefenen van alkanen en alkenen
• Naamgeving oefenen van alcoholen en aminen 
• Je kunt het product van een additiereactie benoemen
• Je kunt het product van een substitutiereactie benoemen

Ga naar lessonup.com en vul de leerlingcode links onderaan in

Wat is de naam van dit molecuul?

Wat is de naam van dit molecuul?

Wat is de naam van dit molecuul?

Wat is de naam van dit
molecuul?

Wat is de naam van dit molecuul?

Wat is de naam
van dit molecuul?

Wat is de naam van dit molecuul?

Wat is de naam van dit molecuul?

Wat is de naam van dit molecuul?

sleep de juiste naam bij de juiste structuur

butaan-1-amine

methaanamine

methaandiamine

Additie en substitutie

Additie
Waar denk je aan - betekenis?

Additie

• 'To add' = iets toevoegen
• Twee beginstoffen geeft 1 product
• Reactie van klein molecuul aan een onverzadigde verbinding (alkeen) waarbij dubbele binding verdwijnt.
• Klein molecuul is meestal waterstof, een halogeen of water.

Additie van waterstof aan propeen

Katalysator

is nodig

Additie van waterstof aan propeen (2)

Additie van HCl aan etheen

Aan elke C van de C=C wordt een atoom toegevoegd

C​2​​H​4​​+HCl⟶C​2​​H​5​​Cl

Additie van water aan etheen.

Katalysator nodig

Substitutie
Waar denk je aan - betekenis?

Substitutie

Substitutie = vervanging

Vervanging waterstof voor een halogeen

UV-licht nodig

Voorbeeld substitutie

Bij een additie reactie worden er atomen aan een molecuul ...

1. toegevoegd
2. vervangen.
3. verwijderd

Bij een substitutie reactie worden er atomen in een molecuul ...

1. toegevoegd
2. vervangen.
3. verwijderd

De additie van waterstof aan but-1-een geeft hetzelfde molecuul als de additie van waterstof aan but-2-een

1. Waar
2. Niet waar

Hoeveel koolstof atomen heeft methaan?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

De substitutie van ethaan met 1 molecuul broom (Br2) geeft:

1. 1,2 dibroomethaan en H2
2. broomethaan en HBr

Geef de naam van het molecuul.

1. Ethaan
2. Propaan
3. Butaan
4. Pentaan

Hoeveel koolstof atomen heeft buteen?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Een alkaan is verzadigd

1. Waar
2. Niet waar

Wat is de juiste naam?

1. hexanol
2. hexaan-5-ol
3. hexaan-1-ol
4. hexaan-2-ol

Wat is de juiste naam?

1. butanol
2. butaandiol
3. butaan-1,1-diol
4. butaan-1,4-diol

Welke molecuulformule hoort bij welk molecuul?

Sleep van links naar rechts

Propaan

Ethaan

Methaan

Butaan

C₃H₈

C₂H₆

CH₄

C₄H₁₀

Wat is de
juiste naam?

1. 4-methylpenta-1,3-dieen
2. 2-methylpenta-1,3-dieen
3. 2-methylpenta-2,4-dieen
4. methylpentadieen

Wat is de formule van een alkaan?

Dus bij elke C zitten 2 H's.

Bij elk molecuul nog de 2 blauwe H's

Formule:

CnH2n+2

Wat is de juiste systematische naam?

1. butaan
2. 1,3-dimethylpentaan
3. 3-methylhexaan
4. heptaan