Paragraaf 4 de Patriotten

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

Tijd van pruiken en revoluties

'verlichting' | 1700 tot 1800

Kenmerkend voor dit tijdvak:

Rationeel optimisme en ‘verlicht denken’ dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen;

Voortbestaan van het ancien régime met pogingen om het vorstelijk bestuur op eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (verlicht absolutisme);

Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolitionisme;

De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap.

Tijdvak 1: tijd van de Jagers en Boeren

Tijdvak 2: tijd van Grieken en Romeinen

Tijdvak 3: tijd van Monniken en Ridders

Tijdvak 4: tijd van Steden en Staten

Tijdvak 5: tijd van Ontdekkers en Hervormers

Tijdvak 6: tijd van Regenten en Vorsten

Absolutisme

Slavernij

Eise Eisinga

de Franse Revolutie

1780 - 1795 Patriotten

Democratsering van de republiek 

• Patriotten: wilde einde aan het absolutisme van stadhouder Willem de Vijfde maken. 
• Democratisering: het vergroten van inspraak van de burgers. 
• Republiek: land zonder koning 

De patriotten kwamen op voor hun vaderland. Hoe laten wij zien dat we van ons land houden?

Hou jij van Nederland? Leg uit

Wilde een einde aan het absolutisme van stadhouder Willem de Vijfde maken.

de Patriotten

Het vergroten van inspraak van de burgers.

democratisering

Wat betekent het begrip patriotten?

Wie wilde een einde maken aan het absolutisme van stadhouder Willem de Vijfde.

Wat betekent het begrip democratisering?

Welk begrip past het beste bij de volgende term: "Het vergroten van inspraak van burgers"

Nederland was in de tijd van Willem de V een:

1. Republiek
3. Koninkrijk

Willem de Vijfde bestuurde Nederland samen met een groep rijken belangrijke Nederlanders hij gedroeg zich als een koning, maar dat was hij niet. Wat was hij wel?

1. Graaf
2. stadhouder
3. Hertog
4. Bourgondiër

1780 - 1795 Patriotten

Crisis in het land

• Economische crisis
• Werkloosheid 
•  Oorlog met Engeland verloren
• stadhouder Willem de V kreeg de schuld. 
• Stadhouder Willem de V en een groep rijken waren de baas. 

crisis

Een zware noodsituatie 

De tweede helft van de 18de eeuw

Frankrijk

Willem de V

Wie kreeg de schuld van de patriotten dat het in de achttiende eeuw steeds slechter ging met de republiek?

Welk land hielp de patriotten om Willem de V te verjagen?

Wanneer was er crisis in de republiek?

Wat betekent het woord crisis?

Welk begrip past bij de volgende omschrijving: "een zware noodsituatie"

werkloos

Engeland 

stadhouder

Stadhouder Willem de V en een kleine groep rijke mensen.

De gewone burgers

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving: is de staat waarin iemand verkeert die tot de beroepsbevolking behoort, beschikbaar is voor betaalde arbeid en daar ook naar op zoek is, maar geen werk heeft.

Met welk land heeft de republiek de oorlog verloren midden 18e eeuw?

Willem de V was geen koning, maar wat was hij dan?

Wie hadden er veel te veel macht in de republiek.

Stadhouder Willem de V en een kleine groep rijke mensen.

In de tijd van de patriotten was het gevaarlijk om openlijk kritiek te leveren. Hoe is dit tegenwoordig?

1780 - 1795 Patriotten

Patriotten in actie

• Boze burgers 
• Stiekem brieven en tekeningen te verspreiden over de stadhouder.  ‘Aan het volk van Nederland’.
• Spotprenten: grappige tekeningen om iemand belachelijk te maken. 
• Stiekem verspreid door Nederland

De patriotten verspreidden ook veel spotprenten. Waar mag met niet mee spotten volgens jou?

Dan belande de patriotten in de gevangenis.

Ze schreven en maakte spotprenten over Willem de V en de rijke mensen.

‘Aan het volk van Nederland’

grappige tekeningen waarin ze de stadhouder belachelijk maakten.

Spotprent

Wat gebeurde er wanneer de patriotten hardop gingen protesteren.

Hoe gingen de patriotten in protest tegen Willem de V en de rijken.

Hoe heet de brief die de patriot Johan Derk van de Cappellen schreef 

Wat zijn spotprenten?

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving: "grappige tekeningen waarin ze de stadhouder belachelijk maakten."

Wat was de naam van het pamflet dat Johan Derk van der Capellen schreef?

1. Aan het volk van Nederland
2. Weg met de stadhouder van Nederland

1780 - 1795 Patriotten

Twee kampen

• Voorstanders Willem V - orangisten. 
• Tegenstanders Willem V - patriotten
• Pamfletten 
• Discussiëren 
•  Wat moet er met het land gebeuren?

Grote discussie en de Republiek werd in 2 kampen verdeeld. 

Zij kozen de kant van stadhouder Willem de V 

Orangisten 

is een blaadje met een korte tekst waarin vaak fel tegen iets wordt geprotesteerd.

Een pamflet 

Wat brachten de acties van de patriotten op gang:

Wat betekent het begrip orangisten

Welk begrip hoort bij de volgende omschrijving: Zij kozen de kant van stadhouder Willem de V. 

Wat betekent pamflet 

Welk begrip hoort bij de volgende uitspraak: is een blaadje met een korte tekst waarin vaak fel tegen iets wordt geprotesteerd.

Wat is een pamflet?

1. Dat is een aankondiging van een nieuwe wet.
2. Dat is een soort poster met kritische teksten.

De orangisten richtten legertjes op waarover de patriotten geen macht hadden; vrijkorpsen.

1. waar
2. niet waar

Wat was volgens jouw de belangrijkste boodschap in de pamfletten van de patriotten?

Waarom riepen de pamfletten zoveel discussie op en liep jezelf in gevaar

1780-1795 patriotten

Staatsgreep

• 1789 geweld macht overnemen 
• Willem V vluchtte 
• Wilhelmina hulp van haar broer uit Pruisen
• De Patriotten vluchten naar Frankrijk
• 1795 kwamen zij terug met de Franse patriotten 
• Willem de V vluchtte naar Engeland. 

Willem en Wilhelmina vluchten van Nijmegen naar Den Haag.

1. waar
2. niet waar

In 1795 moesten Willem en Wilhelmina uiteindelijk met hun kinderen naar het buitenland vluchten.

1. waar
2. niet waar

www.hetklokhuis.nl