Bi H3 Th6 Bs6 Successie

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Basisstof 5 - populaties

Basisstof 6 - successie

Wanneer ben je succesvol?

Successie

De weg naar "succes" in de ecologie

Na deze les kun je...

• Beschrijven hoe successie verloopt in een ecosysteem

• Verschillen noemen tussen een pioniersecosysteem en een climaxecosysteem

The road to succes

Successie

Stap 1: kaal terrein verweerd

Verwering

• Het afbreken en oplossen van gesteente
• Door: wind, regen, vorst, hitte, etc.

Aantekening

Successie

Stap 1: kaal terrein verweerd

Stap 2: eerste plantjes kunnen erop leven

Stap 3: kleine diertjes leven van de eerste plantjes (eerste ecosysteem)

Vaak bestaande uit korstmossen op rots, of koolzaad op zand

Pioniersecosysteem

• Eerste ecosysteem op kaal terrein
• Weinig verschillende soorten
• Simpel voedselweb

Aantekening

Welk van deze soorten verwacht je het eerst in een nieuw ecosysteem?

1. Lijsterbes
2. Vos
3. Koolmees
4. Paardenbloem

Zullen pionierssoorten hun zaden en stuifmeel verspreiden met de wind of met insecten?

1. Wind
2. Insecten

Successie

Stap 1: kaal terrein verweerd

Stap 2: eerste plantjes kunnen erop leven

Stap 3: kleine diertjes leven van de eerste plantjes (eerste ecosysteem)

Stap 4: door eerste begroeiing worden abiotische factoren minder extreem en ontstaat humus

Humus

Na verloop van tijd sterven de eerste plantjes zoals korstmossen en ontstaat er een ondergrond van humus

Humus bestaat uit meer of minder vergane dode resten en reducenten. 

Humus

• Voedingsbodemlaag van dode resten en reducenten

Aantekening

Successie: pioniersecosysteem

Stap 1: kaal terrein verweerd

Stap 2: eerste plantjes kunnen erop leven

Stap 3: kleine diertjes leven van de eerste plantjes (eerste ecosysteem)

Stap 4: door eerste begroeiing worden abiotische factoren minder extreem en ontstaat humus

Stel: je moet een jaar lang buiten slapen. Waar doe je dat dan liever?

Successie: tussenfase

Stap 5: nieuwe plantensoorten kunnen leven op de humuslaag en verdringen de korstmossen en andere pionierssoorten

Successie: tussenfase

Stap 5: nieuwe plantensoorten kunnen leven op de humuslaag en verdringen de korstmossen en andere pionierssoorten

Stap 6: nieuwe (vaak wat grotere) dieren volgen de nieuwe plantjes (het ecosysteem bereidt zich uit)

Successie: tussenfase

Stap 5: nieuwe plantensoorten kunnen leven op de humuslaag en verdringen de korstmossen en andere pionierssoorten

Stap 6: nieuwe (vaak wat grotere) dieren volgen de nieuwe plantjes (het ecosysteem bereidt zich uit)

Stap 7: de abiotische factoren worden steeds minder extreem en de humuslaag groeit -> stappen 5 en 6 herhalen zich

Successie

• Opeenvolging van soorten die leidt tot een steeds complexer ecosysteem 

Aantekening

Successie: climaxecosysteem

Stap 8: abiotische factoren blijven ongeveer gelijk. Er is daardoor geen wisseling meer van soorten het eindstadium van de successie is bereikt. 

Climaxecosysteem

• Eindstadium van successie
• Geen (weinig) wisseling meer van soorten
• Vaak complex voedselweb

Aantekening

Ook een climaxecosysteem

Geen climaxecosysteem

Voedselweb

Pioniersecosysteem

Climaxecosysteem

Biodiversiteit

Abiotische factoren

Eenvoudig

Ingewikkeld

Klein

Groot

Sterk wisselend

Stabiel