H3 poëzie-project

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Beeldspraak

Bij beeldspraak is er een overeenkomst tussen object en beeld.

Vergelijking: een kwal van een vent

Metafoor: Dat is zo klaar als een klontje

Personificatie: De zon streelde onze wangen

Vergelijking

We vergelijken twee zaken met elkaar. Een object en een beeld.

Hij is zo trots als een pauw.

Zijn auto lijkt wel een wrak.
Haar hond leek wel een misvormde alien. 

Vergelijking

Metafoor

Er worden weer twee zaken met elkaar vergeleken. Maar: bij een metafoor wordt het object niet genoemd.

De nieuwe docent kwam aanrijden in zijn oude wrak.

Metafoor

Personificatie

Een levenloos ding krijgt eigenschappen van een levend wezen. 

Stofdeeltjes dansten door de lucht.

Personificatie

Wat voor beeldspraak zie je in
versregel 1?

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

Wat voor beeldspraak is 'de zee, getemd, maar rusteloos'?

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

Wat voor beeldspraak is 'het gras snijdt'?

1. metafoor
2. personificatie
3. vergelijking

Welke vorm van beeldspraak?

1. Metafoor
2. Personificatie
3. Vergelijking

Welke vorm van beeldspraak?

1. Metafoor
2. Personificatie
3. Vergelijking

Beeldspraak:

"Wat een nachtegaal is die zangeres!"

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Welke beeldspraak?
Voetbal is oorlog

1. Metafoor
2. Personificatie
3. Vergelijking

Hij is zo sterk als een beer.
Welke vorm van beeldspraak is dit?

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie
4. metonymia

Welke van de volgende beeldspraken is een metafoor?

1. Hij woonde in een huis zo groot als een kasteel
2. Hij woonde in een kast van een huis
3. Hij woonde in een huis zo smerig als een zwijnenstal
4. Hij woonde in een zwijnenstal

Eindrijm en binnenrijm

Zoemend vloog de bij mij

En alle mooie bloemen voorbij

Ziet iemand de assonantie?

Een dichter kan op verschillende manieren woorden in een gedicht laten rijmen:

Binnenrijm - rijmende woorden die in dezelfde versregel staan.

Eindrijm - Rijmende woorden aan het eind van versregels.

Volrijm en halfrijm

Volrijm: Met hand en tand        hand en tand rijmen op elkaar, want ze eindigen allebei met and. Het is volrijm, want de beklemtoonde klinker en de daarop volgende klanken rijmen.

Halfrijm:
1. voor dag en dauw      dag en dauw rijmen op elkaar, want ze beginnen allebei met de letter d. Het is halfrijm, de beginmedeklinkers van deze woorden zijn hetzelfde. (alliteratie)

2. Hij zit op de wip      zit en wip rijmen, omdat de klinkers rijmen. (assonantie)

Eindrijm - rijmschema's

• aabb ccdd: gepaard rijm
• abab cdcd: gekruist rijm
• abba cddc: omarmend rijm

Voorbeeld binnenrijm:

Diep van kleur is de geur van

wilde tijm met binnenrijm.

Het klinkt en blinkt als zon en

maan die aan de hemel staan.

Bron: binnenrijm.nl

Wat is het rijmschema?

1. aabb
2. abba
3. abab
4. baba

Wat voor soort rijm herken je?

1. Eindrijm
2. Assonantie
3. Alliteratie
4. Er is geen rijm.

Valentijn is fijn

maar elke dag

bij het zien van je glimlach

is gelukkig zijn

Valentijn is fijn

ik wil elke dag

gelukkig zijn

bij het zien van je glimlach

Valentijn is fijn

is gelukkig zijn
bij het zien van je glimlach

elke dag

abba

aabb

abab

gekruist rijm

omarmend rijm

gepaard rijm

Enjambement

De zin loopt door terwijl de versregel eindigt. 

Bij een enjambement wordt de versregel afgebroken op een plaats waar geen vanzelfsprekend einde van de zin is.  

Het gevolg is dat de woorden voor en na het enjambement nadruk krijgen en dat roept extra betekenis op. 

Enjambement

Ik wil

je kussen

op je bed

leggen

De overkant-Suzan en Freek, Snelle

Het is stil hier aan de overkant

Maar ik kom hier vandaan

Waar je fiets gewoon nog open langs

De weg kan blijven staan

Deze zin wordt doorbroken. Hierdoor krijgt 'langs' meer nadruk.