Chromosomen en genen

• Biologie
• Speciaal Onderwijs
• Leerroute 1
• Leerroute 2

Biologie

Onderwerp:Chromosomen en genen

Naam: Meneer de Vries

Start klaar

Telefoon ingeleverd in de zak

Jas in de kast

Petjes af

Oortjes uit

Inloggen lessonup

Les planning

Les doelen

Leerdoelen

Herhaling vorige les

Nieuwe theorie

Les evalueren

Vooruitblik volgende les

Les afsluiten

Les doelen

Aan het einde van deze les weet jij:

Wat een gen is;

Dat een gen uit kan staan;

Wat een allel is;

Homozygoot en heterozygoot is;

Wat recessief en dominant is.

Hoe noem je het uiterlijk van een organisme?

1. Genotype
2. Fenotype
3. Celkern
4. Chromosoom

Hoe noemen we alle erfelijke eigenschappen van een organismen?

1. Fenotype
2. DNA
3. Chromosomen
4. Genotype

Chromosomen liggen als dunne draden in de celkern.

1. Waar
2. Niet waar

Hoe noem je de informatie voor alle erfelijke eigenschappen van een organisme?

1. Genotype
2. Fenotype
3. genotype
4. DNA

Een chromosomenpaar bestaat uit......chromosomen

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Een mens heeft in een normale celkern.....chromosomen.

1. 23
2. 46
3. 50
4. 55

De celkern van geslachtscellen van een mens hebben ......... chromosomen.

1. 23
2. 46
3. 50
4. 55

Chromosomen

In de celkern van de cel zitten chromosomen.

Iedere cel in het lichaam heeft 46 chromosomen in de celkern

Van DNA naar chromosoom

Als DNA opgerold wordt met behulp van histonen, ontstaat er uiteindelijk een chromosoom.

Dus een chromosoom is een opgerold stuk DNA!

Geslachtscellen vs normalen cellen van een mens

• Mannelijk zaadcel heeft 23 chromosomen
• Vrouwelijk eicel heeft 23 chromosomen
• Lichaamscel heeft 46 chromosomen

Belangrijk: Alleen geslachtscellen hebben dus 23 chromosomen (zaadcel en eicel)

Lichaamscel heeft gewoon 46 chromosomen.

Geslachtscellen

Zaad (man) heeft 23 chromosomen

eitje (vrouw) heeft 23 chromosomen

Als het zaadje samensmelt met het eitje is het eitje bevrucht en heeft het eitje dus 46 chromosomen

Celdeling

Als het eitje is bevrucht, ontstaat er een moeder cel

Deze moeder cel deelt zichzelf in 2 dochterscellen

De dochterscellen delen zichzelf ook weer in andere dochterscellen

Samenvatting

• Zaad en eitje smelten samen

• Er ontstaat een moedercel

• De moedercel deelt zichzelf in twee dochterscellen

• De dochterscellen delen ook weer

• Dit gaat net zolang door totdat er een complete baby ontstaat

Karyogram

Iedere celkern heeft 23 chromosomen paren: één paar = 2 dus 2 x 23 = 46

23 chromosomen van de vader

23 chromosomen van de moeder

23 + 23 = 46 chromosomen

Jongen of meisje

Het laatste chromosomen paar bepaald het geslacht.

vrouwen hebben xx chromosomen

Mannen hebben xy chromosomen

De man bepaald het geslacht, want als de man een x geeft dan wordt het een meisje (xx)

Als de man een y geeft, wordt het een jongen (xy)

Chromosoom en gen

Op de afbeelding zie je één chromosomen paar.

Het stukje van de chromosoom dat voor één erfelijke eigenschap zorgt, noemen we een gen.

Gen voor oogkleur

Gen voor huid kleur

Gen voor haar kleur etc

N.B. Genen kunnen uitstaan, de meeste genen in een cel staan uit.

Bijvoorbeeld: In de iris kan het gen voor de kleur van blauwe ogen aan staan, want dan wordt de iris blauw. Dit gen staat in het oogwit uit,want die moet niet blauw worden

Gen en allel

Stel dat je chromosoom een dik kookboek is.

dan is het gen de pagina in het kookboek en het allel is het recept op die pagina.

Gen en allel

Gen van je moeder

Gen van je vader

Gen en allel

De verschillende variatie die op een gen staan noem je allelen.

1 allel van papa

1 allel van mama

Gen

Gen voor bruine vacht

Gen voor witte vacht

Gen voor witte en bruine vacht

Gen

Homozygoot = hetzelfde

Heterozygoot = twee verschillend

Homozygoot bruin = dominant

Homozygoot wit = recessief

Heterozygoot bruin en wit = bruin want bruin is dominant

Wat is een gen?

1. Een gen is een deel van het DNA met de informatie voor één erfelijke eigenschap.
2. Een gen is een deel van een chromosoom met de informatie voor twee erfelijke eigenschap.
3. Een gen is een deel van een chromosoom met de informatie voor drie erfelijke eigenschap.
4. Een gen is een deel van een chromosoom met de informatie voor één erfelijke eigenschap.

Bevat een chromosoom één gen of meerdere genen?

1. Een chromosoom bevat één gen
2. Een chromosoom bevat meerdere genen

Waardoor heeft het wit van je ogen niet dezelfde kleur als de iris van je ogen?

1. Doordat de genen voor oogkleur niet in de oog celkern zitten
2. Doordat de genen voor oogkleur in de cellen van het wit van je ogen aan staan.
3. Doordat de genen voor oogkleur in de cellen van het wit van je ogen soms aan staan.
4. Doordat de genen voor oogkleur in de cellen van het wit van je ogen uit staan.

Kan het fenotype veranderen in je leven?

1. Ja
2. Nee

Kan het genotype veranderen in je leven?

1. Ja
2. Nee

Welk deel van het fenotype wordt zichtbaar door het eiwit melanine?

1. De haarkleur
2. kleur van de ogen
3. kleur van de nagel
4. De huidskleur

Hoeveel chromosomen heeft een mens in zijn lichaamscellen?

1. 46
2. 23
3. 45
4. 48

Hoeveel chromosomen heeft een mens in zijn geslachtscellen?

1. 23
2. 46
3. 45
4. 25

Hoeveel genen zijn er in de celkern getekend?

Hoeveel genenparen zijn er in de celkern getekend?

Hoe heten de geslachtscellen bij mannen en vrouwen?

Bij welke stap is het genotype tot stand gekomen?

Is jouw genotype de afgelopen tien jaar veranderd?

1. Ja
2. Nee

Is jouw fenotype de afgelopen tien jaar veranderd?

1. Ja
2. Nee

Hebben de rups en de vlinder hetzelfde fenotype?

Hebben de rups en de vlinder hetzelfde genotype?

Opdracht

BLZ: 8 t/m 18

Vooruitblik volgende les

Variatie in genotype

Einde les