Verpleegkunde theorie blok 1.1, les 4, voeding en vocht

• verpleegkunde theorie
• MBO
• Studiejaar 1

Verpleegkunde theorie, blok 1.1, week 4

Wat moet er nog vanuit de vorige les?

Moet de stof uit de vorige les alsnog behandeld worden of hebben jullie dit als klas zelf voldoende aan bod kunnen laten komen?

Voeding en vocht

Visie op zorg:

Professionaliteit en kritische beroepshouding

• Professionaliteit houdt in dat de verpleegkundige te allen tijde bereid en in staat is om gemaakte keuzen toe te lichten en te onderbouwen. (Bron: Beroepsprofiel verpleegkundige 2020, V&VN)
• Een belangrijke taak van de verpleegkundige is om zich te blijven informeren over de laatste ontwikkelingen in het vak, de politiek en de maatschappij, zodat zij onderbouwde keuzes kan blijven maken.

Kritische beroepshouding

Het kunnen toelichten en onderbouwen van gemaakte keuzes vraagt om een kritische beroepshouding. 

• Wat is het bewijs voor de aangedragen informatie? 
• Zijn de bronnen van de informatie betrouwbaar? 
• Hoe draagt de informatie bij aan onderbouwing van je professioneel verpleegkundig handelen? 
• Is deze werkelijk passend voor de individuele zorgvrager in het individuele zorgmoment?

https:

Voeding

Voeding zorgt voor de opbouw en het herstel van het lichaam, levert energie en regelt alle lichaamsprocessen.

Opbouw en herstel

• Verlies van stoffen via uitscheiding
• Aanvulling van stoffen door inname zodat opbouw plaats kan vinden (skelet, spieren en andere weefsels)

Energie leveren

• Energie in het lichaam  wordt voor 10 tot 15% geleverd door eiwitten, 30 tot 35% door vetten en 50 tot 55% door koolhydraten. 
• De hoeveelheid energie die een voedingsstof levert, wordt uitgedrukt in kilojoules (kJ) per gram. Vroeger gebruikte men hiervoor kilocalorieën (kcal). Eén kilocalorie is de hoeveelheid energie die nodig is om één liter water één graad Celsius te verwarmen. Eén kcal komt overeen met 4,2 kJ. 
• Het energieverbruik voor de inwendige arbeid(ademhaling, kloppen van het hart, etc)  wordt het basale metabolisme (BM)of de grondstofwisseling genoemd.

Regelen van lichaamsprocessen

voedsel

eiwitten, vitmines, mineralen

hormonen, enzymen, afweerstoffen

Vocht

• Bouwstof
• Oplosmiddel, transportmiddel
•  Warmte regulatie

Volwassene bestaat voor 60% uit water

20% vochtverlies is dodelijk

Methodisch werken bij zorg voor voeding en vocht

• je schat de zorgbehoefte van de zorgvrager in
• je observeert de zorgvrager 
• je stemt je zorg af op zijn zorgbehoefte
• je coördineert en evalueert de zorg 
• je hanteert de juiste beroepshouding

Hoe kun je zorgbehoefte inschatten?

leeftijd en ontwikkelingsfase

eet- en drinkgewoonten (soorten en hoeveelheden)

eetlust

lengte en lichaamsgewicht, eventueel het gewichtsverloop van de laatste maand(en)

conditie

medicatie

slikklachten

problemen met het gebit

activiteiten

ziektebeeld

gebruik van hulpmiddelen

kennis van de zorgvrager over zijn ziekte

houding van de zorgvrager tegenover zijn ziekte en de bijbehorende beperkingen (denk aan een stoma)

sociale, economische, culturele en religieuze achtergrond van de zorgvrager met betrekking tot voeding

voorgeschiedenis

Hoe kun je je zorgvrager observeren?

• Je observeert wat de zorgvrager eet en drinkt. Je noteert wát, hoeveel, wanneer en eventueel waar hij eet en drinkt. Houd zo nodig vocht- en voedingslijsten bij.
  
• Je observeert het gedrag tijdens het eten. Hierbij ga je na hoe de zorgvrager met voeding en vocht omgaat, welke factoren zijn eetlust beïnvloeden en in hoeverre hij zelf voor zijn voeding en vocht kan zorgen.
  
• Je observeert hoe de zorgvrager omgaat met voedings- en dieetvoorschriften.
  
• Je observeert voedingsproblemen, zoals misselijkheid, braken, diarree en andere problemen die te maken kunnen hebben met inname van vocht en voeding.

Hoe stem je zorg af op zorgbehoefte?

Hoe coördineer je hulp bij voeding en vocht?

• naasten en mantelzorgers, die hulp bieden bij het eten en drinken;
  
• de arts, die voedings- en dieetvoorschriften geeft;
  
• de diëtiste en voedingsassistente, die de voorschriften vertalen naar diëten en begeleiding bieden;
  
• de ergotherapeut, die adviezen geeft over aanpassingen in de keuken en gebruik van hulpmiddelen aanleert bij een handicap;
  
• de praktische pedagogische gezinsbegeleiding (PPG), die ouders begeleidt in de thuissituatie bij problemen met de voeding van zorgvragers met een verstandelijke beperking;
  
• het consultatiebureau, dat adviezen geeft over gezonde voeding bij baby’s, peuters en kleuters.

NB REGISTRATIE in een zorgleefplan & INLEVING. (beroepshouding)

Uitgangspunten voor de ondersteuning bij eten en drinken

• Sluit aan bij de behoeften van de zorgvrager.
  
• Zorg voor inspraak in de samenstelling van het menu. Laat de zorgvrager meedenken.
  
• Benader de zorgvrager rustig en overzichtelijk.
  
• Zorg voor een goede eethouding van de zorgvrager.
  
• Zorg voor een prettige omgeving.
  
• Zorg ervoor dat het eten smaakvol wordt opgediend: op temperatuur en aantrekkelijk opgemaakt op het bord.
  
• Pas je tempo aan de zorgvrager aan.
  
• Moedig zelfzorgactiviteiten aan. Geef uitleg over aspecten van eten en drinken, en hulpmiddelen daarbij.

Wat is nog meer belangrijk om op te letten?

• slechtziendheid
• slikproblematiek
• religie
• onderliggend lijden 
• goede houding zorgverlener
• evaluatie
• allergieën

Hulpmiddelen

bestek met verdikte, verstelbare en losse handgrepen

bekers met een of twee handgrepen, met gesloten oren

bekers met korte en lange tuitjes

bekers in hoekvorm, met een linkshandige en/of rechtshandige functie

bekers in kiepvorm

bekerhouders in verschillende uitvoeringen op voet, zonder voet, met tuimelbekervoet

dikke en dunne rietjes, buigzame rietjes

bekers met een rietjesuitsparing of neusuitsparing

bestekhouders

servies met bordranden om morsen te voorkomen

losse bordranden zodat het eten niet wegschuift

borden met anti-schuifnappen

NB logopediste en/of ergotherapeut om advies

Opdrachten, niet voor een cijfer.

Lesplanning

Les 5, 9 maart

vervolg les 7 en les 5&6

Les 6, 16 maart

Les 3

Les 7, 23 maart

Les 4

Les 8, 30maart

herhalen van  stof op verzoek / oefenvragen toets

Les 9, 6 april

toets

Les 10, 13 april

herkansing/inhalen toets en planning blok 2

Tips & Tops?