M3 Markt en overheid H3

M3 H3 Overheid
1 / 26
next
Slide 1: Slide
EconomieMiddelbare schoolhavoLeerjaar 3

This lesson contains 26 slides, with interactive quizzes and text slides.

Items in this lesson

M3 H3 Overheid

Slide 1 - Slide

Vrijemarktwerking
De prijs ontstaat door vraag en aanbod

Slide 2 - Slide

Marktfalen
  • De prijs die door vraag en aanbod ontstaat, is te laag of te hoog.
  • 'De markt faalt' => noemen we: marktfalen
  • Prijs te laag => overheid wil afremmen
  • Prijs te hoog => overheid wil stimuleren
  • Overheid grijpt soms in => geen vrijemarktwerking meer.

Slide 3 - Slide

Externe effecten
  • De productie/verkoop van een goed heeft gevolgen (effecten) voor anderen dan de koper en verkoper (extern), vaak: gevolgen voor de samenleving.
  • Die gevolgen zitten niet in de prijs van het goed.

Slide 4 - Slide

Negatieve externe effecten
  • Negatieve externe effecten: kosten voor de samenleving zijn niet meegenomen. Anders zou de prijs hoger zijn.

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Positieve externe effecten
  • Positieve externe effecten: opbrengsten voor de samenleving zijn niet meegenomen. Anders zou de betalingsbereidheid hoger zijn, waardoor er een hogere vraag zou ontstaan. De samenleving zou een hogere prijs voor dit product over hebben.

Slide 7 - Slide

Slide 8 - Slide

Waar denk je aan bij 'de overheid'?

Slide 9 - Mind map

Overheidsingrijpen - 3 manieren
  • Belastingen en subsidies
  • Prijsregulering
  • Wetten en regels

Slide 10 - Slide

Prijsregulering
De overheid stelt minimumprijzen of maximumprijzen vast.
  • Minimumprijs, voorbeeld: vaste boekenprijs
  • In de vrije markt wordt de prijs van boeken te laag => schrijvers verdienen niets.
  • Maximumprijs, voorbeeld: sociale huurwoningen
  • In de vrije markt wordt de prijs van sociale huurwoningen te hoog => mensen met lager inkomen kunnen niet wonen

Slide 11 - Slide

Slide 12 - Slide

Overheidsingrijpen - 3 manieren
  • Belastingen en subsidies
  • Prijsregulering
  • Wetten en regels

Slide 13 - Slide

Belastingen en subsidies
  • Belastingen, voorbeeld: accijns op benzine
  • Belastingen werken dan als een kostenverhoging
  • De aanbodlijn verschuift naar links: bij dezelfde prijs wordt nu minder aangeboden (want de producenten moeten van die prijs nu ook nog de accijns betalen)
  • Evenwichtsprijs gaat omhoog

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Slide

Belastingen en subsidies
  • Subsidies, voorbeeld: subsidie op zonnepanelen
  • Subsidies aan producenten werken als een kostenverlaging
  • De aanbodlijn verschuift naar rechts: bij dezelfde prijs wordt nu meer aangeboden (want een deel van de kosten van producenten wordt door de overheid betaald)
  • Evenwichtsprijs gaat omlaag.

Slide 16 - Slide

Subsidie voor producent van € 75

Slide 17 - Slide

Belastingen en subsidies
  • Subsidies, voorbeeld: subsidie op zonnepanelen
  • Subsidie kan ook aan consumenten gegeven worden. Dat werkt dan als een prijsverlaging
  • De vraaglijn verschuift dan naar rechts: bij dezelfde prijs is er meer vraag (want een deel van de prijs van consumenten wordt door de overheid betaald)
  • Evenwichtsprijs gaat omhoog

Slide 18 - Slide

Subsidie voor consument van € 150

Slide 19 - Slide

Wat zie je in de grafiek?
A
Minimumprijs
B
Maximumprijs

Slide 20 - Quiz

Overheidsingrijpen - 3 manieren
  • Belastingen en subsidies
  • Prijsregulering
  • Wetten en regels

Slide 21 - Slide

Wet- en regelgeving
De overheid maakt wetten die ingrijpen in de vrije markt.
  • Voorbeeld: wetten tegen kartelvorming => bedrijven mogen met elkaar geen prijsafspraken maken om de prijs hoog te houden.
  • Mededingingswet.

Slide 22 - Slide

Overheid
Ingrijpen in de vrijemarktwerking
  • Belastingen en subsidies
  • Prijsregulering
  • Wetten en regels
Zelf investeren in 'producten' die belangrijk zijn voor iedereen
  • Collectieve goederen

Slide 23 - Slide

Voorbeelden van collectieve goederen?

Slide 24 - Mind map

Collectieve goederen
Voorbeelden: dijken langs rivieren, wegen, straatverlichting
  • 'Uitsluiting' van consumptie is niet mogelijk
  • Gelijktijdige consumptie is mogelijk, het kunnen gebruiken wordt niet minder als een ander er al gebruik van heeft gemaakt

Slide 25 - Slide

Huiswerk


Bestudeer § 3.2 en 3.3
Maak de opgaven 1 t/m 12 (par 2) en 1 t/m 4 (par 3)

Slide 26 - Slide