VWO HC 3.1. China en het Modern imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

3.1. China

3.1. Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht (1842-1911)?

Deze les:

• Herhaling vorige les  
• Uitleg HC 3.1.   
• Oefenvragen HC 3.1.

Uit welke 3 fases bestaat een politieke revolutie? Leg alle drie kort uit.

Wat was het voornaamste doel van het Congres van Wenen en hoe wilden zij dit bereiken?

Waarom is 1848 een belangrijk politiek jaar geweest voor Nederland?

1. Eerste grondwet van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden
2. invoeren algemeen kiesrecht
3. aanpassing grondwet; Grondwet van Thorbecke
4. afscheiding van België

Wat zijn de belangrijkste aanpassingen van de grondwetswijziging van 1917 (ook wel de pacificatie van 1917 genoemd)

3.1. China

3.1. Waardoor verloor China zijn positie als regionale grootmacht (1842-1911)?

kenmerkende aspecten HC 3.1.

33 De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie

34 De opkomst van emancipatiebewegingen

36 De opkomst van politiek-maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme

44 Vormen van verzet tegen het West-Europese imperialisme

(Let op: dit kenmerkend aspect uit tijdvak 9 is hier gekoppeld aan tijdvak 8)

Keizerrijk China kende een lange geschiedenis met dynastieën die het rijk bestuurden

Qing dynastie 1644-1912

Hoe konden de Chinese keizers gebruikmaken van de leer van het Confucianisme?

Macht van de keizer (Qing-dynastie)

neemt af in de 19e eeuw:

1. Interne problematiek; economisch; hongersnoden als gevolg van sterke bevolkingsgroei (malthusiaanse spanningen), politiek; corruptie van ambtenaren (Mandarijnen) --> opstanden om religieuze en sociaal-economische redenen..... verliest de Qing-dynastie het Mandaat vd Hemel..?
2. Externe problematiek; Modern Imperialisme; druk van buitenlandse mogendheden (m.n. GB, FR, Rusland, Japan, VS) 

Welke motieven zijn:

Sociaal cultureel:

Economisch:

Politiek:

Godsdienstig:

macht

christendom verspreiden

grondstoffen

Verspreiding westerse cultuur

afzetmarkt

China is hierin een uitzondering:

Europese landen probeerden handelsverdragen te sluiten met de Chinese keizers. Maar zij hadden weinig interesse in de 'barbaarse' westerse handelswaar (vanuit het sinocentrisme Chinees superioriteitsgevoel)

oplossing: 

Gevolgen van deze 'Ongelijke Verdragen': 

Rusland, Frankrijk, de VS en Japan volgden GB op en vergrootten hun invloed in China met gedwongen verdragen met extraterritorialiteit--> onafhankelijke gebieden van de buitenlandse mogendheden in steden zoals Shanghai en Hongkong in het zuidoosten en oosten en nemen ook steeds meer overheidstaken zoals importheffingen over. (Verdrag van Nanking 1842)

          Incident op schip in Kanton: Tweede Opiumoorlog

weer verloren door China; buitenlanders kregen nu bewegingsvrijheid in heel China, schadevergoeding en opiumhandel weer legaal ( verdrag van Tianjin 1858 en  Conventie van Peking 1860)

                                 Eindstand: Chinese regering verloor zeggenschap over grondgebied en liep 

                                                         inkomsten mis uit economische centra

Hoe reageerde de Chinese bevolking op deze ontwikkelingen in het midden vd 19e eeuw?
(Lees eventueel blz 306)

Twee grote volksopstanden als gevolg van falende centrale gezag en buitenlandse inmenging:

1. Taipingopstand (1850-1864). Onder leiding van Hong Xuiquan, boerenopstand; met een revolutie de ideeën van Hong doorvoeren; elementen uit het Christendom en nationalisme. (oa. bezit eerlijk verdelen, tegen Qing-dynastie en buitenlandse mogendheden) 

Oprichting 'Het Hemelse Koninkrijk van de Volmaakte Vrede' 

2. Nianopstand.( 1851-1868) Opstand als gevolg van armoede en hongersnood door overstroming Gele rivier; opstand van boeren tegen grootgrondbezitters (warlords) en ambtenaren. 'Dood de rijken, help de armen'.

Leg uit wat de boodschap is van deze tekenaar en wat dit te maken heeft met het Modern Imperialisme:

Leg uit wat de boodschap is van deze tekenaar en wat dit te maken heeft met het Modern Imperialisme:

Hoe kan China tegen de macht van het buitenland ingaan en de eigen bevolking tevreden houden?:

MODERNISEREN

Ontstaan zelfversterkingsbeweging:

nastreven industrialisatie; technische én militaire modernisering naar Westers en Japans model. Fabrieken, infrastructuur en telegrafie

 

Politieke hoofddoelen Zelfversterkingsbeweging:

• Eeuwenoude bestuurspraktijken geleidelijk afschaffen of moderniseren, waaronder staking rigide ambtenarenexamens (te strenge selectie, waardoor sneller corruptie)
• Er werd begonnen met het opstellen van een grondwet. 

Reactie op de  modernisering:

Voorstanders: hervormingsgezinden Mandarijnen en de Zelfversterkingsbeweging

Tegenstanders: Cixi de keizerin-weduwe, 

conservatieven en de Noord-Chinese 

rebellenbeweging die de Boksers genoemd werden. 

Dit liep uit op de Bokseropstand:

Het keizerlijke bestuur verloor steeds meer steun van de bevolking en het landsbestuur functioneerde niet langer.  Daarbovenop de onvrede over de strafmaatregelen van de buitenlandse mogendheden als gevolg van de Bokseropstand

Ideale omstandigheden voor een revolutie (Xinhai-revolutie in 1911) onder leiding van Generaal Yuan Shikai plaats die een einde maakte aan het keizerrijk China.

            Republiek China met 1e president: Sun Yat-sen (gauw staatsgreep door Yuan Shikai)

maken oefenvragen HC 3.1.

KA 33: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie

Waarom in verband met de industrialisatie?

Welke interne problemen zorgden ervoor dat de macht vd Qing-dynastie afnam?

Wat is de aanleiding geweest vd opiumoorlogen?