1.3 Fotosynthese en verbranding

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Wat weet je nog van de vorige les?

Functies wortels

- Opnemen van water en voedingsstoffen

- Vastzetten in de grond

- Opslaan van reservevoedsel

Functies stengels

- Stevigheid

- Transport van stoffen

Vaatbundels 

• Zorgen voor transport in (zaad)planten
  
• Een groepje vaten; lange buisjes die van de wortels tot aan de bladeren lopen
  
• 2 soorten vaten:
  

      Houtvaten       Bastvaten

Wortels

Nemen water op via wortelharen
Dit water moet naar de rest van de plant
Het vervoeren van dit water 
noemen we transport
Dit gaat via vaatbundels

Houtvaten

Bastvaten

Houtvaten                Bastvaten

Wat is de stroomrichting in bastvaten?

1. Vanuit bladeren naar andere delen van de plant
2. Vanuit de wortels omhoog

Wat vervoeren de houtvaten?

1. water en mineralen
2. water en glucose
3. water en zuurstof
4. water

Bastvaten vervoeren

1. water met glucose vanuit de bladeren naar de andere plantendelen
2. water en mineralen vanuit de wortels richting de bladeren

Hoe krijgt de plant het water, tegen de zwaartekracht in, omhoog?

• Wortelharen: nemen water en mineralen op uit de bodem.
• Vaten liggen in wortels aan de binnenkant, in stengels aan de buitenkant
• Vaten lopen door in bladeren in de nerven

Water tegen zwaartekracht in door zuiging / verdamping

en worteldruk

oorzaak 1

 zuiging bladeren

verdamping huidmondjes

aanvulling houtvaten in blad --> nerven

aanvulling houtvaten in nerven --> stengels

aanvulling houtvaten in stengels --> wortels

Dus eigenlijk 'vragen' de cellen steeds water van de cel die eronder ligt!

oorzaak 2

worteldruk 

wortels 'persen' water omhoog

 

bij teveel water verschijnen er 

druppels bij de  bladeren

vanwege weinig verdamping

komt minder vaak voor 

Hoe komt het water naar boven, tegen de zwaartekracht in?

II. Het transport van water, dat een boom uit de grond heeft opgenomen, stopt als de boom zijn bladeren laat vallen. Welke kracht valt weg door het ontbreken van de bladeren?

1. zuigkracht
2. worteldruk

www.bioplek.org

1.3  Fotosynthese en verbranding

Leerdoelen

Je kunt stoffen indelen in organische en anorganische stoffen. 

Je kunt de processen van fotosynthesen en verbranding bij een organisme beschrijven. 

Je kunt uit proefopstellingen met organismen in afgesloten ruimte afleiden hoe het gehalte aan zuurstof en koolstofdioxide in die ruimte verandert. 

Wat is fotosynthese ook alweer?

Fotosynthese

fotosynthese

En wat is verbranding?

Verbranding

Brandstof + zuurstof   ---->   water  + koolstofdioxide + energie

(glucose)   

           

Stofwisseling

Verbranding:

Glucose + zuurstof   ---->   water  + koolstofdioxide + energie

Fotosynthese:

water + koolstofdioxide + energie (licht) --> glucose + zuurstof

           

Stoffen waaruit organismen bestaan

Organische stoffen

- in levende en dode natuur

- vaak groot en ingewikkeld

- energierijk

- voorbeelden: koolhydraten, vetten, eiwitten

Anorganische stoffen

- in levende/dode natuur, ook in levenloze natuur

- vaak klein en simpel

- energiesrm

- voorbeelden: ijzer, zuurstof, water

Stofwisseling

Verbranding:

Glucose + zuurstof   ---->   water  + koolstofdioxide + energie

Fotosynthese:

water + koolstofdioxide + energie (licht) --> glucose + zuurstof

           

organisch (energierijk)

anorganisch

anorganisch

organisch (energierijk)

Verbrandingsreactie van verbranding in elke cel van het lichaam:


.......1........ + zuurstof ==> ……………2………….. + …………3…….……….. + …………4…………
(verbrandingsproducten)

1. 1: water 4: energie
2. 1: koolstofdioxide 4: water
3. 1: glucose 4: energie
4. 1: glucose 2: water

Wat is de fotosynthesereactie?

1. zuurstof+water--> glucose+koolstofdioxide
2. zuurstof+glucose--> water+koolstofdioxide
3. water+koolstofdioxide --> zuurstof+glucose
4. zuurstof+koolstofdioxide--> water+glucose

Welke van deze stoffen is anorganisch?

1. eiwitten
2. koolhydraten
3. vetten
4. mineralen

Wat is geen organische stof?

1. Glucose
2. Eiwit
3. Water
4. Vet

Anorganische stoffen zijn

1. Energie rijk
2. Energie arm
3. Worden gevormd door fotosynthese
4. Zijn voedingsstoffen

Organische stoffen zijn

1. energierijk
2. energiearm

Fotosynthese

Verbranding

vindt plaats in bladgroenkorrels

maakt energie vrij uit glucose

water + co2 + licht --> glucose + zuurstof

glucose + zuurstof --> water + co2 + energie

Anorganisch

Organisch

energiearm

energierijk

komt ook voor in levenloze natuur

komt alleen voor in levende/dode natuur

glucose

water

Opdrachten maken

1.3 Fotosynthese en verbranding

Opdracht 21 t/m 28