zuurstof toedienen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 2

zuurstof toedienen 

Leerdoelen

• je kunt aan het einde van de les de verschillende wijze van zuurstof toedienen benoemen.
• Je weet aan het einde van de les de voor- en nadelen van de verschillende toedieningswijze
• je kunt aan het einde van de les drie verpleegkundige aandachtspunten benoemen waar je  op let tijdens het toedienen van zuurstof.

0

Hoe kan je de zuurstof meten bij je zorgvrager?

hoe meet je zuurstofgehalte?

• saturatie ( verzadiging vd erytrocyten met O2)
• veneuze Astrup = vingerprik 

• Arteriële Astrup (bloed uit slagader gehaald)

• Gezonde mensen saturatie 96- 100 %
• COPD/ hartfalen saturatie 92-100%
• Lager dan 95% overleg arts
• Lager dan 90% overwegen toedienen van zuurstof. Altijd inoverleg met de arts.

Benoem enkele verschijnselen bij zuurstofgebrek

verschijnselen hypoxie

• kortademig in rust en ook bij lichte inspanning
• geen energie om iets te ondernemen 
•  gebruik hulpademhalingsspieren 
• sufheid, minder alert
• vergeetachtigheid / verward
• blauwe huidskleur van vingers, nagels , lippen 
• hoge pols en AH en RR
• angstig 

Indicaties:

problemen met ademhaling of gaswisseling

- hart/long problemen

- bloed armoede

- postoperatief, sedatie

- ernstig trauma

-onderkoeling

Contra-Indicatie

- verwondingen neus/keelholte

- verwondingen aan aangezicht

- schedel/hersenen trauma

- een jonge leeftijd (kinderen en zuigelingen)

- vroeggeboorte (oogschade)

complicaties 

• ademdepressie
• koolzuuropstapeling door onvoldoende O2 toevoer
• O2 intoxicatie (bij beademing)
• lucht in de maag (katheter te diep ingebracht)
• weglekken O2 bij verkeerd hulpmiddel
• droge neus / mond 
• drukplekken 

Waar moet je opletten als je zuurstof gaat toedienen bij je zorgvrager?

verpleegkundige aandachtspunten 

• zorg voor comfortabele houding zorgvrager
• bij meer dan 5 ltr dan lucht bevochtigen 
• voorkomen van drukplekjes
• gebruik geen vet/olie als zalf. NOOIT vaseline 
  
• goede neus / mond verzorging
• pas op met vuur / vonkjes 

Wat zie je een zorgvrager met een zuurstof gebrek doen?

De zorgvrager met hypoxie...

... wil het liefste rechtop zitten

... wil knellende kleding uitdoen

... kan niet praten en ademhalen  tegelijk

... gebruikt hulpademhalingsspieren

... neusvleugelt

... heeft tekenen van cyanose

Juist of onjuist: Luchtbevochtiging bij zuurstoftoediening vanaf 5 liter per minuut is noodzakelijk

1. Juist
2. Onjuist

Zuurstofbronnen

• Zuurstofcilinder
• Concentrator
• Vloeibaar zuurstof

voor- en nadelen concentrator

• haalt zuurstof uit de omgevingslucht - raakt nooit op
• let op goede ventilatie
• lange slangen / knikken 
• maakt meer geluid 
• goedkoper

10 tot 15 liter per minuut

1 tot 6 liter per minuut

3 tot 15 liter per minuut

Hulpmiddelen

Non Rebreathing mask                    Zuurtstofkatheter                                          Venturi  Masker

3 tot 15 liter

10 tot 15 liter

1 tot 6 liter

Juist of onjuist: een tekort aan zuurstof is schadelijker dan een verhoogd CO2-gehalte.

1. Juist
2. Onjuist

voorbehouden en risicovol

• altijd in opdracht vd arts 
• schrijft ook aantal liters voor per minuut
• gebruik maken van juiste middelen en materialen 
• alert zijn bij COPD (ademdepressie)
• zuurstof is brandbaar!
• bij een cilinder; bereken de inhoud

formule is 

 Inhoud cilinder (liters) x druk (bar). = .. liter zuurstof.

Hoeveelheid = 10 x 130 = 1300 liter zuurstof.

dan delen door 60 = aantal uren dat je nog zuurstof hebt. 

delen door aantal liters/minuut wat iemand nodig heeft. 

zo aan de slag met praktische vaardigheid en de som om het te berekenen

Pas op met zuurstof!

In een zuurstofconcentrator stroomt de omgevingslucht door adsorberend materiaal, een zogenaamde 'moleculaire zeef’. Dit materiaal scheidt de zuurstof van de stikstof en van andere gassen.

Het resultaat is een constante toevoer van een hoge concentratie extra zuurstof naar de client.

Berekenen van zuurstof

Bij een longembolie krijgt een deel van de long

1. Te weinig bloed en zuurstof
2. Te weinig bloed en vitamine
3. Te weinig bloed en enzymen
4. Te weinig bloed en Glucose

Bij hyperventileren geeft iemand

1. Te veel koolzuurgas af
2. Te weinig koolzuurgas af
3. Te veel zuurstof af
4. Te weinig zuurstof af

Observatie van zorgvrager met O2 toediening

1. Observatie zorgvrager
2. Observeren huid en slijmvliezen
3. Observeren of zuurstoftoediening effectief is
4. Observeren dosering zuurstof (te hoog/ te laag?)

Wanneer heeft het toedienen van zuurstof geen effect? (Meerdere antwoorden mogelijk)

1. Bij bloedarmoede (anemie)
2. Bij COPD
3. Bij een lage bloeddruk
4. Bij onvoldoende pompwerking v.h. hart

player.hihaho.com

Wat zijn de twee nadelen van bevochtiging van zuurstof?

Uitleg som 1

Aanwezig: Cilinder van 10 liter met 150 bar druk.

Formule: bar x inhoud = aantal liter O2 in de fles

Uitkomst oefensom: 150 x 10 = 1500 liter in de fles

Berekenen zuurstof deel 2

Bereken voor jezelf de uitkomst van deze som: 

Je wilt voor de cilinder waarvan je zojuist de inhoud hebt berekend ook nog uitrekenen hoe lang meneer Janssen hiermee nog vooruit kan. Meneer Janssen gebruikt 2 liter zuurstof per minuut. Het is nu 8:00 in de ochtend, op welk tijdstip zal de zuurstofcilinder leeg zijn?

Uitleg som 2

Aanwezig: Cilinder met 1500 liter zuurstof

Dosering zuurstof: 2 liter per minuut

Huidige tijdstip: 8:00 in de ochtend

Formule: aantal liter O2 in cilinder / dosering zuurstof = aantal minuten tot cilinder leeg is

Uitkomst oefensom: 1500/ 2 = 750 minuten >> 750/60= 12,5 uur >> 8:00u + 12,5uur = om 20:30 is zuurstofcilinder leeg

0