B1

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

les 1: Genotype en fenotype

Thema 3  Erfelijkheid 

Neem je boek voor blz. 168

                                                                            

                                                                          

Thema 3 Erfelijkheid en evolutie

B1 Genotype en fenotype

B2 Genen

B3 Kruisingen

B4 Stambomen

B5 Variatie in genotypen

B6 Evolutie

B7 Verwantschap

B8 DNA-technieken

5 minuten stil lezen B1

Lees de theorie op blz. 168 en 169

Klaar? Begin met het invullen van de samenvatting op blz. 170

Leerdoelen B1 Genotype en fenotype

- Je kunt omschrijven wat een genotype, fenotype en gen is.

- Je kunt beschrijven hoe organismen informatie over erfelijke eigenschappen overdragen aan hun nakomelingen via chromosomen.

https:

DNA

Celkern + 

Chromosoom

Gen

Chromosoom

Inzoomen

Van klein naar groot:

1. DNA-Chromosomen-Celkern-Cel
2. Celkern-DNA-Chromosomen-Cel
3. Chromosomen-Celkern-Cel-DNA
4. Cel-Chromosomen-Celkern-DNA

Wanneer ontstaat het genotype van een nieuw organisme?

1. Als de baby geboren wordt
2. Op het moment na bevruchting
3. Op het moment als de baby een kind is

Gen en allel

• Stukjes DNA die informatie bevatten voor
  één eigenschap noem je een gen. 
• Elk chromosoom bevat een groot aantal genen. 

• Genen kunnen in de cel 'aan' of 'uit' staan. 

Het gen voor haarkleur staat in cellen van de haarzakjes aan. In de lever uit. 

• Elk gen bestaat uit twee allelen, één op elk chromosoom. 
• De twee allelen van een gen kunnen verschillen. 
• Bv gen oogkleur: 1 allel bruin en 1 allel blauw.

Chromosomen

Lange dunne draden DNA. Bevinden zich in de celkern. 

Mensen hebben 46 chromosomen, in 23 paren. 

X

X

X

Y

Fenotype

Genotype

Is het genotype van de larve hetzelfde als het genotype van het volwassen dier?

1. Ja
2. Nee

De jonge tapir heeft hetzelfde fenotype als de volwassen tapir

1. Goed
2. Fout

Heeft een vlo hetzelfde fenotype als de pop waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. zowel hetzelfde fenotype als hetzelfde genotype

Wat bepaalt je fenotype?

1. Alleen het genotype
2. Alleen omgevingsfactoren
3. Genotype en omgevingsfactoren

De informatie op chromosomen voor één erfelijke eigenschap

1. is een fenotype
2. is een gen
3. is een chromosoom

Heeft een vlinder hetzelfde fenotype als de rups waaruit hij is ontstaan? En hetzelfde genotype?

1. alleen hetzelfde fenotype
2. alleen hetzelfde genotype
3. zowel hetzelfde fenotype als hetzelfde genotype

Is het genotype van deze persoon veranderd? En het fenotype?

1. Beide zijn veranderd
2. Geen van beide is veranderd
3. Alleen genotype is veranderd
4. Alleen fenotype is veranderd

Hebben deze mensen hetzelfde genotype en fenotype?

1. Zelfde genotype / zelfde fenotype
2. Zelfde genotype / verschillend fenotype
3. Verschillend genotype / zelfde fenotype
4. Verschillend genotype / Verschillend fenotype

Wat is een allel?

1. Een stukje DNA
2. Een stuk van een chromosoom
3. Een variant van een gen
4. Een variant van een chromosoom

Oefenen

Maken opdr. 1 t/m 10 van 3.1 Genotype en fenotype (laptop)

Opdr. 3 moet in je boek

Eerste 5 minuten stil: iedereen inloggen Bvj en blz. 168 voor

Daarna mag je op fluisterniveau overleggen

Klaar met de huiswerkopdrachten? Maak de test jezelf van 3.1