Herhaling blok 1 t/m 6 over taal

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 3

Laatste keer oefenen

Blok 1 t/m 6 over taal

‘Heb je een goedlopende tekst geschreven? Sluit de tekst aan bij het filmpje? Klopt de formulering van de standaardzinnen? Is de tekst volledig?

1. met logische verbanden
2. prettig leesbaar / grammaticaal goed
3. ergens bijpassend

‘Heb je een goedlopende tekst geschreven? Sluit de tekst aan bij het filmpje? Klopt de formulering van de standaardzinnen? Is de tekst volledig?

1. passen bij
2. gebruiken
3. kennis hebben

‘Heb je een goedlopende tekst geschreven? Sluit de tekst aan bij het filmpje? Klopt de formulering van de standaardzinnen? Is de tekst volledig?

1. de leestekens, zoals punten en komma’s
2. heel korte manier van schrijven
3. de woorden die je gebruikt om iets te zeggen of op te schrijven

‘Heb je een goedlopende tekst geschreven? Sluit de tekst aan bij het filmpje? Klopt de formulering van de standaardzinnen? Is de tekst volledig?

1. geheel, helemaal
2. zonder fouten
3. met veel kennis

Een verkoper van elektrische fietsen (e-bikes) vertelt: ‘Deze e-bike heeft een............... van 125 kilometer.

De .............. van de accu is 500 wattuur.

Het is een hele ................ fiets.

Ik heb dan ook de ................... dat de forens van de toekomst veel plezier gaan beleven aan deze e-bike!

overtuiging

actieradius

capaciteit

degelijke

aanschaffen

energieverbruik

isoleren

zonnepanelen

zonneboiler

bezit

1. eigendom
2. tweetal
3. rekenmachine
4. narcose

Weet je het nog?

Homofonen
: Er zijn ook woorden die hetzelfde klinken, maar die je anders schrijft. Zulke woorden noem je homofonen. 

Mijn tante lacht altijd heel hard. (hard = luid)

Mijn hart klopt heel snel. (hart = lichaamsdeel)

Homofonen hebben dus verschillende betekenissen.

Het is belangrijk dat je de goede spelling gebruikt.

Weet je het nog?

Homoniemen: : Een woord dat meer dan één betekenis heeft, noem je een homoniem.

bank [de; meervoud: banken] 1 zitmeubel voor meer dan één persoon; 2 kantoor waar je geld kunt sparen en lenen 

bankbiljet [het; meervoud: bankbiljetten] stuk papiergeld

Het woord bank heeft twee betekenissen. 

Weet je het nog?

Synoniemen: woorden die ongeveer dezelfde betekenis hebben. 

Rachid kwam in een stevige regenbui terecht.

Binnen vijf minuten was hij doorweekt.

Hoewel hij kletsnat was, bleef hij vrolijk.

Doorweekt en kletsnat zijn synoniemen. Deze woorden betekenen ongeveer hetzelfde: helemaal nat.

Weet je het nog?

Vaktaal: Elk beroep heeft woorden die speciaal bij dat vakhoren. Zulke woorden noem je vaktaal. Hieronder zie je een voorbeeld.

Vaktaal van de kapper: permanenten, touperen, krulsterkte.

Weet je het nog?

Een woord dat uit een andere taal komt, noem je een leenwoord. Het Nederlands heeft veel leenwoorden. Bijvoorbeeld:  uit het Engels: plastic, flat, computer 

uit het Frans: ambulance, cadeau, chauffeur

uit het Duits: schnitzel, sowieso, überhaupt

uit het Arabisch: alcohol, matras, safari

uit het Latijn: datum, museum, aquarium

Weet je het nog?

Bijzonder taalgebruik: Je kunt een tekst mooier maken met bijzonder taalgebruik. Dat kan bijvoorbeeld door woorden te gebruiken die eigenlijk niet nodig zijn. 

Je noemt een eigenschap die altijd bij dat begrip hoort.

Op een lentedag lagen we te luieren in het groene gras.

Met een snelle sprint passeerde de spits de verdediger.

Weet je het nog? 

Letterlijk en figuurlijk taalgebruik: Je kunt woorden letterlijk en figuurlijk gebruiken. Gebruik je woorden letterlijk, dan bedoel je precies wat je zegt. Gebruik je woorden figuurlijk, dan bedoel je iets anders. Je gebruikt dan een beeld om iets duidelijk te maken. .

1. Het vliegtuig vliegt boven de wolken. 

2. Als ik jou zie, dan ben ik in de wolken. 

Weet je het nog? 

Stijlfout: Als je een stijlfiguur verkeerd gebruikt, maak je een stijlfout. Voorbeelden van fouten: 

voorbeeld 1

fout: De ballon stijgt omhoog. 

goed: De ballon stijgt of De ballon gaat omhoog. 

Weet je het nog? 

Stijlfouten: Verkeerde woorden. Sommige woorden of uitdrukkingen gebruik je niet zo vaak. Een fout is dan snel gemaakt. 

De smaakpupillen op je tong kunnen vijf smaken

onderscheiden. → smaakpapillen

Eén deelnemer steekt met kop en schotel boven

de rest uit. → met kop en schouders

kreet - gil

1. synoniem
2. homoniem
3. homofoon

rat - rad

1. synoniem
2. homoniem
3. homofoon

en

1. synoniem
2. homoniem
3. homofoon

Wat is een synoniem voor:
koel

Wat is een synoniem voor:
kletsnat

Weet je het nog? 

Dubbele ontkenning: Als mensen iets willen benadrukken, gebruiken ze soms een dubbele ontkenning. Je gebruikt dan twee keer in de zin een ontkenning. Daardoor zeg je het tegengestelde van wat je bedoelt. 

Je verbetert de zin door een ontkenning weg te halen of te vervangen

Weet je het nog? 

voorbeelden:
 fout: Ik maak nooit geen fouten. 

goed: Ik maak nooit fouten. of: Ik maak geen fouten

 fout: Ik wil voorkomen dat ik morgen niet in de file sta. 

goed: Ik wil voorkomen dat ik morgen in de file sta

of Ik wil zorgen dat ik morgen niet in de file sta

Weet je het nog? 

Verhaspeling: Soms halen mensen twee woorden of uitdrukkingen door elkaar. Zo’n fout noem je een verhaspeling. 

fout: Die schoenen kosten duur.

goed: Die schoenen kosten veel of die schoenen zijn duur.

Wat is de verhaspeling?

Oef, deze doos weegt erg zwaar.

Wil je even nachecken of de deur op slot is?

Benny wilde de fietser voorbij passeren.

De Hema verkoopt kleding voor goedkope prijzen.

Ik vind dat jij je eigen boontjes moet regelen.

Wat is de verhaspeling?

Oef, deze doos is erg zwaar of Oef, deze doos weegt veel. 

Wil je even checken of de deur op slot is?
 of Wil je even nakijken of de deur op slot is? 

Benny wilde de fietser voorbijgaan of Benny wilde de fietser passeren. 

De Hema verkoopt kleding voor lage prijzen of De Hema verkoopt goedkope kleding. 

Ik vind dat jij je eigen boontjes moet doppen. 

Of: Ik vind dat jij je eigen zaken moet regelen.

Verhaspeling

1. overnieuw is ontstaan uit: over en op…

Je vult in: over en opnieuw

2. uittesten is ontstaan uit: testen en uit… 

3. verzenden is ontstaan uit: … en ver…

4. uitprinten is ontstaan uit: … en uit…

5. nachecken is ontstaan uit: … en na…

1. over en opnieuw

2. testen en uitproberen

3. zenden en versturen

4. printen en uitdraaien

5. checken en nakijken

Blok 5 en blok 6

Over taal alles af?

Blok 7 online maken