week 23

• Studielessen
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Planning dinsdag

- Herhaling grammatica

- Instructie voorzetsels 

- Zelfstandig werken

Redekundig ontleden (zinsdelen)

1. Persoonsvorm: tijdproef of vraagproef

2. Zinsdelen: welke woorden horen bij elkaar? Welk woord of groepje woorden kun je voor de persoonsvorm zetten?

3. Onderwerp: Wie/wat + persoonsvorm?

4. Werkwoordelijk gezegde: Alle werkwoorden in de zin. Wat doet het onderwerp?

5. Lijdend voorwerp: Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

De onlineverkoop van producten neemt ieder jaar toe.

pv = […]

wg = […]

ow = […]

lv = […]

De online verkoop van producten | neemt | ieder jaar | toe.

pv = neemt

wg = neemt toe

ow = de online verkoop van producten

lv = -

In de etalage van de juwelier zag Nikki een heel mooie ketting liggen.

pv = […]

wg = […]

ow = […]

lv = […]

In de etalage van de juwelier | zag | Nikki | een heel mooie ketting | liggen.

pv = zag

wg = zag liggen

ow = Nikki

lv = een heel mooie ketting

Sommige medicijnen neem je in op je nuchtere maag.

pv = […]

wg = […]

ow = […]

lv = […]

Sommige medicijnen | neem | je | in | op je nuchtere maag.

pv = neem

wg = neem in

ow = je

lv = sommige medicijnen

Taalkundig ontleden (woordsoorten)

1. werkwoorden     

2. zelfstandig naamwoord en lidwoord

3. bijvoeglijk naamwoord

4. voorzetsels

voorzetsel

Voorzetsels (vz) zijn woorden die een plaats, tijd of reden/oorzaak aangeven. Er zijn veel verschillende voorzetsels, zoals achter, bij, door, gedurende, in, naar, onder, om, op, tijdens, van, vanwege, voor, wegens.

Je gebruikt voorzetsels niet los, maar altijd in combinatie met een ander woord.

Zo herken je een voorzetsel:

• Je kunt een voorzetsel voor een lidwoord + zelfstandig naamwoord zetten:

naast de stoel, voor de vakantie, door de sneeuw.

• Een voorzetsel staat meestal aan het begin van een zinsdeel:

– Yolanda / gaat / naar de sportschool.

– Mohammed / valt / van de trampoline.

Bij sommige werkwoorden hoort een voorzetsel dat je niet kunt vervangen, een vast voorzetsel. Bijvoorbeeld:

– houden van: Tanja houdt van zwemmen.

– besteden aan: Bernard wil niet te veel tijd besteden aan zijn outfit.

Let op bij zinnen met een scheidbaar werkwoord: het woordje dat ergens achter in de zin staat, hoort bij het werkwoord.

In de zin 'De trainer legt de wedstrijdopstelling uit.' hoort uit bij het werkwoord uitleggen. In deze zin is uit dus géén voorzetsel, maar een deel van het werkwoord.

Bij sommige werkwoorden hoort een voorzetsel dat je niet kunt vervangen, een vast voorzetsel. Bijvoorbeeld:

– houden van: Tanja houdt van zwemmen.

– besteden aan: Bernard wil niet te veel tijd besteden aan zijn outfit.

Let op bij zinnen met een scheidbaar werkwoord: het woordje dat ergens achter in de zin staat, hoort bij het werkwoord.

In de zin 'De trainer legt de wedstrijdopstelling uit.' hoort uit bij het werkwoord uitleggen. In deze zin is uit dus géén voorzetsel, maar een deel van het werkwoord.

Wat is GEEN voorzetsel?

1. in
2. vaak
3. achter
4. naar

Wat is een voorzetsel?

1. de
2. naast
3. fietsen
4. fles

Vul op elke open plaats een passend voorzetsel in.

... maandag en donderdag zit Naomi ... de kassa ... de supermarkt.

Aan de slag

Maak de opdrachten van hst. 6 Taalverzorging (voorzetsels)

Klaar? Trainen!

Planning woensdag

- Herhaling grammatica

- Zelfstandig werken

Redekundig ontleden (zinsdelen)

1. Persoonsvorm: tijdproef of vraagproef

2. Zinsdelen: welke woorden horen bij elkaar? Welk woord of groepje woorden kun je voor de persoonsvorm zetten?

3. Onderwerp: Wie/wat + persoonsvorm?

4. Werkwoordelijk gezegde: Alle werkwoorden in de zin. Wat doet het onderwerp?

5. Lijdend voorwerp: Wie/wat + werkwoordelijk gezegde + onderwerp?

Taalkundig ontleden (woordsoorten)

1. werkwoorden     

2. zelfstandig naamwoord en lidwoord

3. bijvoeglijk naamwoord

4. voorzetsels

We gaan nu het redekundig (zinsdelen) ontleden oefenen.

Je mag je aantekeningen erbij gebruiken.

Fleur stuurde haar vriendin een appje.
pv = […]
wg = […]
ow = […]
lv = […]

Fleur | stuurde | haar vriendin | een appje.

pv = stuurde

wg = stuurde

ow = Fleur

lv = een appje

De boom heeft met zijn wortels de schutting omvergeduwd.
pv = […]
wg = […]
ow = […]
lv = […]

De boom | heeft | met zijn wortels | de schutting | omvergeduwd.

pv = heeft

wg = heeft omvergeduwd

ow = de boom

lv = de schutting

We gaan nu het taalkundig (woordsoorten) ontleden oefenen.

Je mag je aantekeningen erbij gebruiken.

Mijn oma gaat op reis naar Ierland.
oma = [zn / bn / ww / lw / vz]
reis = [zn / bn / ww / lw / vz]
naar = [zn / bn / ww / lw / vz]

Mijn oma gaat op reis naar Ierland.

oma = [zn / bn / ww / lw / vz]

reis = [zn / bn / ww / lw / vz]

naar = [zn / bn / ww / lw / vz]

Het mooie strand was helemaal verlaten.
Het = [zn / bn / ww / lw / vz]
mooie = [zn / bn / ww / lw / vz]
strand = [zn / bn / ww / lw / vz]

Het mooie strand was helemaal verlaten.

Het = [zn / bn / ww / lw / vz]

mooie = [zn / bn / ww / lw / vz]

strand = [zn / bn / ww / lw / vz]

Timo heeft voor zijn rapport een lekkere chocoladereep gekregen.
Timo = [zn / bn / ww / lw / vz]
voor = [zn / bn / ww / lw / vz]
lekkere = [zn / bn / ww / lw / vz]
gekregen = [zn / bn / ww / lw / vz]

Timo heeft voor zijn rapport een lekkere chocoladereep gekregen.

Timo = [zn / bn / ww / lw / vz]

voor = [zn / bn / ww / lw / vz]

lekkere = [zn / bn / ww / lw / vz]

gekregen = [zn / bn / ww / lw / vz]

Oefenen maar!

Zorg dat alle opdrachten van Grammatica af zijn.

Klaar? Trainen!