Recap H1 Wonen in NL vanaf 2025 HAVO

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Leefomgeving Water H1

De Geo Wonen in Nederland vanaf 2025

Een rivier stroomt van hoog naar laag

• Bovenloop
  
• Middenloop 
  
• Benedenloop
  

Het lengteprofiel van een rivier

Waar vindt veel en waar weinig erosie plaats?

Het afslijten van gesteente onder invloed van water, wind of ijs.

Verval en verhang

De stroomsnelheid van een rivier meten we m.b.v. verval en verhang…zie figuur 1.12

 Verval = hoogteverschil tussen 2 plaatsen langs de rivier

Verhang = het gemiddelde verval (verval per km rivier)

Uitrekenen verhang: hoogteverschil tussen twee punten gedeeld door afstand tussen twee punten (Altijd in m/km!)

Bereken verhang van de Rijn

1. Totaal

2.  Tussen bron en Bodensee

3. Tussen 1100 km en de monding

Wat valt je op?

De Rijn

Maar hoe werken 

rivieren?

Het moet ergens beginnen...

Smeltwaterrivier

Rivier staat hoger in het voorjaar door smelten van gletsjers in bergen

Regenrivier 

Hoge waterafvoer in maanden met veel neerslag

Gemengde rivier

Zowel smeltwater als neerslag

Debiet en regiem

Debiet: de hoeveelheid water die per tijdseenheid

door een bepaald punt in de rivier stroomt.'

Dit wordt meestal uitgedrukt in kubieke

meter per seconde (m3/s).

Regiem: de schommelingen in het debiet door het

jaar heen

In de zomer droger en planten nemen meer water op

Het regiem

Winter: meer neerslag

Zomer: minder regendagen, maar buien zijn heviger: meer neerslag per bui --> hogere piekafvoer

Ook drogere perioden met meer verdamping wat resulteert in lagere waterstand

Het regiem wordt regelmatiger of onregelmatiger (of blijft gelijk) Nooit: meer of minder gebruiken

Als het regent in Zuid-Duitsland duurt het 30 uur voordat de waterstand in Nederland stijgt!

Vertragingstijd

Wat gebeurt er met deze vertragingstijd als in Zuid-Duitsland alle bomen worden weggehaald? (ontbossing)

Vertragingstijd

De vertragingstijd wordt korter door ontbossing

Vertragingstijd

Foto opdracht

Zwijndrecht 1953

A2, 1995

Zwijndrecht, 2020

Toekomstscenario's

Verschillen

• Prognose is niet voor alle gebieden hetzelfde
• Noordpoolgebied meeste temperatuur stijgt --> positieve terugkoppeling
• Ene gebied krijgt meer neerslag, andere gebied verdroogt

Gevolgen voor Nederland

1. Onregelmatig neerslagregiem: natte periodes/droge periodes. Hogere neerslagintensiteit
   
   
2. Meer droogte: meer verdamping in de zomer
   
   
3. Grondwaterstand daalt: minder water zakt in bodem en snelle afvoer water naar rivieren
   

Gevolgen voor Nederland

4. Regiem Rijn onregelmatiger: vaker piekafvoer, maar soms ook laag water door toenemende verdamping

5. Verzilting in het kustgebied

Lln laten opschrijven:

Welke gevaren / uitdagingen worden genoemd?