Workshop 13 CVA

• Verzorgende
• MBO
• Studiejaar 2

workshop 13 CVA

leerdoelen

• oorzaken, symptomen en kenmerken van een CVA
• Welke gevolgen voor de zorgvrager op lichamelijk, psychisch of sociaal gebied.
• De beste manier van ondersteunen en begeleiden van een zorgvrager met CVA

0

CVA (Beroerte)

80 % van de CVA's

20 % van de CVA' s

wat is een lumbaalpunctie?

^{Bij welk onderzoek wordt geluid in beeld omgezet?}

FAST- test

Een snelle test om een beroerte te herkennen.

F

A

S

T

Tanden laten zien > bewegen beide mondhoeken?

Een zin herhalen > is de uitspraak goed?

armen naar voren steken met Handpalmen naar boven > zakt een van de armen uit ?

Tijd verlies = hersen verlies

frontaal kwab

occipentaal kwab li/re

temporaal kwab li/re

Oorzaken

Hypertensie

Vaatafwijkingen

Hersentumor

Ongeval

Aneurysma
     

       
         
         
            Selecteer om teknippen, kopiëren ofte verwijderen
         
         
       

        9
       

       

       
         
           
              Dit wordt getoondin de klassikale leswanneer je op'geef les' klikt.
           
         
       

       
       
         
           
              Dit wordt getoondin de gedeelde les dieleerlingen zelfstandigkunnen doen.
           
         
       

       
         
           
              Differentiëer
           
         
         

           
             
                Differentiëer
             
             
             

             
                Instellingen
             
           
         
       

       
   
     
       
 
   
   
   
   
   
   

   
   

   
   

   
   

   
  
 

 
 
 
     
   
   
   
     
       
       
       
         
 
   
   
    Slide
 
 
       
       
       
     
   
 
       

       

        
    
    
      
      
    
  
  

Stroke unit

Behandeling:

Trombolyse: bloedstolsel oplossen om schade beperkt te houden. 

Operatie: Bloeding stelpen. 

(bloedverdunner -> toevoer opgang -> hersenen krijgen weer 02)

Stelpen = het bloeden laten ophouden.

Na de behandeling

Linkerkant bloeding = rechterkant aangedaan​

Rechterkant bloeding = linkerkant aangedaan

• Revalideren
• Herhaling voorkomen door: Gezonde leefstijl
• Bloedverdunners: bloed stolt minder snel
• Hoge bloeddruk voorkomen door medicatie: bloedvaten verwijden -> bloeddruk daalt. 

Restverschijnselen

na een CVA.

Hieronder nog een aantal mogelijke gevolgen van een beroerte:

Verlies van evenwicht

Moeite met lopen

Afname van precisie in het bewegen

Spiervermoeidheid

Gebrek aan coördinatie

Spierslapte

Incontinentie

Epilepsie

Hoofdpijn

Verstoorde ruimtelijke informatieverwerking.

afasie

receptieve afasie Wernicke’s afasie

• Dagelijkse problemen
  
•    Moeite met het begrijpen wat anderen zeggen
  
•    Moeite met begrijpen van geschreven woorden
  
•    Het verkeerd interpreteren van woorden, gebaren of plaatjes
  
•    Verkeerde antwoorden geven op vragen
  
•    Het gebruik van zelfverzonnen woorden
  
•    Frustratie omdat de ander niet begrijpt wat je zegt
  
•    Het niet bewust zijn van eigen problemen met begrip van taal of taalfouten
• Moeite met het herhalen van zinnen.

Tips bij receptieve afasie:

   (voor familie en vrienden) zorg dat je gesprekken simpel houdt (zonder kinderachtige taal te gebruiken). Gebruik bijvoorbeeld korte zinnen met 1 vraag per zin ( “Ga je mee wandelen?” i.p.v. “Zullen we gaan wandelen en dan straks bij Piet koffie drinken?”)

   (voor familie en vrienden) probeer visuele hulpmiddelen of gebaren te gebruiken om duidelijk te maken wat je bedoelt.

   (voor familie en vrienden) schrijf steekwoorden op terwijl je praat

   (voor familie en vrienden) geef degene met afasie de tijd

   (voor familie en vrienden) maak oogcontact

   (voor familie en vrienden) gebruik je eigen stem op dezelfde manier

   (voor familie en vrienden) blijf degene met afasie betrokken houden bij dagelijkse gebeurtenissen en gesprekken.

Expressieve afasie ‘Broca’s afasie’ 

Dagelijkse problemen

•   Langzaam en haperende manier van praten
  
•    Weinig intonatie in de spraak
  
•    Zoeken naar woorden of naar een beginletter / woordvindingsproblemen
  
•    De inhoud van een gesprek is soms in telegramstijl, kort en onvolledig
  
•    Moeite met spelling en grammatica
  
•    Een bepaald woord noemen, terwijl een ander woord bedoeld wordt
  
•    Letters in woorden wel eens per ongeluk verwisselen
  
•    Woorden binnen zinnen per ongeluk verwisselen

Hemiparese en hemiplegie

Hemiparese en hemiplegie

De termen 'hemiparese' en 'hemiplegie' worden in de praktijk naast elkaar gebruikt.

Hemiparese = krachtsverlies van de spieren aan één kant van het lichaam (gelaat en of arm en of been).

Hemiplegie = halfzijdige verlamming, een verlamming van een kant van het lichaam.

Hemisfeer = hersenhelft; linker- of rechterhelft van de grote hersenen.

slikproblemen
Complexe samenwerking van hersenen en spieren.

Er zijn zes hersenzenuwen en 32 spieren nodig om goed te slikken. Dat vereist een goede samenwerking en dat hapert nog al eens na het hersenletsel.

Gevaar

• verslikken, stikken
• luchtweginfecties, longontstekingen (aspiratiepneumonie)
• ondervoeding
• uitdroging
• vergrote kans op doorlig wonden(decubitus) door slechte voedingstoestand

vermoeidheid door het eten

slikangst

verminderd zelfbeeld

verhoogde kans op overlijden

De volgende klachten kunnen duiden op een slikstoornis:

• Een droge mond.
• Langzaam kauwen.
• Met eten spelen in de mond.
• Voedsel dat in de wangzak of tegen het gehemelte achterblijft.
• Speeksel of voedsel dat uit de mond loopt.
• Keelschrapen na het slikken.
• Het gevoel dat eten of medicatie blijft zitten na het slikken (globusgevoel)
• Het slikken doet pijn.
• Moeite hebben met het beginnen van slikken.
• Het gevoel dat eten blijft steken in de keel of achter het borstbeen.
• Regelmatig verslikken.
• Hoesten of kuchen tijdens, voor of na het eten of drinken.
• Ontstekingen van de longen of luchtwegen door het verslikken.
• Een borrelend, pruttelend, rochelend stemgeluid of borrelende ademhaling.
• Gewichtsverlies zonder af te willen vallen of tekenen van uitdroging.
• Brandend maagzuur, zuurbranden, boeren of eten opgeven.
• Moeten niezen tijdens het eten of drinken. Soms loopt eten of drinken via de neus naar buiten.
• Een loopneus tijdens het eten of drinken.
• Herhaaldelijk moeten slikken om het eten of drinken ‘weg te krijgen’.
• Moe na het eten of drinken.

 

neglect

Verzorgingsaandachtspunten

Linkerkant bloeding = rechterkant aangedaan​

Rechterkant bloeding = linkerkant aangedaan

'' De verlamde zijde moet niet ontzien worden maar juist gestimuleerd''

- Zo veel mogelijk gebruik/stimuleren van de aangedande zijde

Waar zou je bij mensen met een CVA op moeten letten bij de persoonlijke zorg?

Verzorgingsaandachtspunten

Linkerkant bloeding = rechterkant aangedaan​

Rechterkant bloeding = linkerkant aangedaan

'' De verlamde zijde moet niet ontzien worden maar juist gestimuleerd''

- Zo veel mogelijk gebruik/stimuleren van de aangedande zijde

Verzorgingsaandachtspunten

- Houding en beweging : fysiotherapie, rolstoel aanpassingen het voorkomen van contracturen.​

- Versterken van zwakke spieren​

- Passief bewegen van verlamde gewrichten ​

- Stimuleren van verlamde zijde​

- Huidverzorging: decubitus voorkomen, speekselverlies, gevoelloosheid​

- Rust bij het eten: verslikken voorkomen​

- Voeding: rekening houden met vloeibaar eten en zure producten  slijmproductie

- Mondverzorging  tong kan niet goed bewegen, helft van de mondverzorging wordt soms genegeerd.​

Verzorgingsaandachtspunten

- Schrikeffect: voorkomen dat de zorgvrager schrikt  alle spieren kunnen hierdoor spastisch reageren iemand kan verstijft raken  pijn​

- Rekening houden met hemiplegie houding​

- Symmetrische houding aanhouden  aangedane kant ondersteunen.​

- Hulpmiddelen afasie ​

- Uiten van taal​

- Geheugen kort en krachtig​

- Apraxie​

- Gehoor  duidelijk articuleren​

- Gezichtsvermogen  bij lezen en eten​

- Blaasfunctie  spontane lediging door spasme, niet kunnen urineren​

slikklachten tips

Tips

IJskoud drinken of eten is makkelijk te slikken. Hoewel te warm of te koud eten erg onaangenaam kan zijn.

Dik het drinken eventueel aan.

Gepureerd eten, gemalen eten of lepelbaar eten als vla en pap.

Smeuïg eten is gemakkelijker weg te krijgen.

Eet rustig met kleine hapjes.

Leid de persoon die een slikstoornis heeft niet af tijdens het eten of drinken.

Laat de persoon met de slikstoornis zoveel mogelijk rechtop zittend eten.

Ondersteun de verlamde kant.

Bied het eten aan aan de gezonde kant, dus niet aan de aangedane /verlamde kant.

Zorg, indien nodig, dat er een passende gebitsprothese is.

Eet meerdere kleine maaltijden per dag.

©word geen dief van onze teksten, tegen een kleine donatie geven we u gewoon toestemming, blijven we goede samenwerkingspartners en heeft uw organisatie een schoon geweten.

Neem pas een volgende hap als de mond leeg is.

Spoel de mond niet na met drinken na vast voedsel.

Stop onmiddellijk met eten en drinken bij verslikken - probeer de voeding op te

hoesten, ga in geen geval achterover liggen.

Blijf na het eten nog minstens een kwartier rechtop zitten.

Zaadjes, vliesjes, korreltjes geven grotere kans op verslikken, ook kruimelig eten zoals een hardgekookt ei of cake.

Controleer of de mond goed leeg is na de maaltijd.

Geef goede mondhygiëne, tandenpoetsen, poetsen van de tong, mondspoelmiddel (pas op verslikken!). Een slechte mondhygiëne kan ook een longontsteking geven, als alsnog voedselresten in de luchtpijp terechtkomen. Een slechte mondhygiëne kan ook andere ontstekingen geven. Mondhygiëne voor en na het eten. Vooraf omdat je dan goed de mond kan inspecteren of er nog etensresten zijn achtergebleven.

Houd de mond vochtig met lippenbalsem.

Leer als mantelzorger "de Heimlich manoeuvre", om tijdens het verslikken te helpen. Als dat niet helpt bel 112.

extra verdieping

https://www.hersenletsel-uitleg.nl/soorten-hersenletsel-hersenaandoeningen/hersenletsel-door-cva-beroerte-bloeding-of-infarct1 

Vragen?

VRAGEN?