klas 2: tips pw taalverzorging

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Tips proefwerk taalverzorging

Leestekens

Komma

- Tussen delen van een opsomming

Ik kocht bananen, appels, eieren en een ijsje.

- Voor voegwoorden

Ik kocht een ijsje, omdat ik het warm had. 

- Na een naam of uitroep aan het begin van de zin

Kim, wil je ook een ijsje?

Een komma gebruik je....

1. Na een voegwoord
2. Voor een voegwoord

Waar moet de komma?

1. Piet, hoe oud ben jij?
2. Piet hoe oud, ben jij?
3. Piet hoe, oud ben jij?
4. Hier hoeft geen komma

Een komma zet je voor 'en' en 'of'.

1. juist
2. onjuist

Voor 'want' en 'omdat' zet je een komma.

1. waar
2. niet waar

Citeren

Directe rede = je vertelt met een citaat wat iemand zei.

Machteld vroeg: "Gaat er iemand nog een ijsje kopen?"

Indirecte rede = je vertelt dat iemand iets gezegd heeft. 

Machteld vroeg of er iemand nog een ijsje ging kopen.

directe rede

indirecte rede

In de zin staat precies wat iemand heeft gezegd.

In de zin zie je aanhalingstekens

In de zin staat een dubbele punt.

In de zin zie je (vaak) het woordje dat.

Na de dubbele punt een de aanhalingstekens zet je altijd weer een hoofdletter.

In de zin zie je vaak: hij zegt..... hij vertelt ...... hij vraagt...

Hoofdletters

Wel: (merk)namen, begin van een citaat, begin van de zin

Marieke zei: "Ik heb een Van Moof gekocht."

Niet: dagen van de week, maanden, afleidingen van feesten

maandag, februari, paaseitje

Let op bij: 's Avonds eet ik altijd een tomaatje.

Plaats zo nodig hoofdletters, komma's en hoofdletters

het vliegveld van het spaanse eiland is afgesloten

Verwijswoorden

Met een verwijswoord kun je verwijzen naar een woord dat je eerder hebt gebruikt.

Ik ga mijn horloge ruilen. - Ik vind dat het te groot is.

de-woorden > die / deze              mannelijk > hem / zijn

het-woorden > dit / dat                 vrouwelijk > zij / haar

Wat is het juiste verwijswoord?

Het programma had ooit hoge waarderingscijfers, maar ... zijn nu flink gedaald.

1. die
2. dit

Wat is het juiste verwijswoord?

Het meisje ... daar was, had mooie vlechten.

1. die
2. dat

Wat is het juiste verwijswoord?

Dat schilderij is van Rembrandt en ... hier is van Vermeer.

1. deze
2. dit

Wat is het juiste verwijswoord?

Die pasta van vorige week vond ik niet zo lekker, maar ... is heerlijk

1. deze
2. dit

Wat is het juiste verwijswoord?

Mijn mobieltje doet het alweer niet, terwijl ... van jou nooit hapert.

1. die
2. dat

Trappen van vergelijking

ALS =

DAN =

vergrotende trap

Eindigt het woord op er: DAN

stellende trap

even / net zo

ALS

als / dan

Mijn schooltas is zwaarder 

die van Emma. 

1. als
2. dan

Wat past er op de puntjes?:
Zijn mobieltje is ..... dat van mij.

1. ouder als
2. nieuwer dan

Meervouden

Veel zelfstandige naamwoorden hebben een meervoud.

Dit meervoud kan op verschillende manieren worden gevormd: 

- meervoud op -en/-ën 

- meervoud op 's

- meervoud op -s

Woorden die eindigen op -ie krijgen in het meervoud -ën. Als de klemtoon op de ie valt komt er een extra e bij. 

Knie - knieën                  Drie - drieën
Bacterie - bacteriën     Kolonie - koloniën

Woorden die eindigen op -ee krijgen in meervoud ën
Zee - zeeën

Welke meervoudsregel hoort erbij?

pandemie

1. meervoud op -ën
2. meervoud op -s
3. meervoud op -'s
4. geen meervoud

Als een zelfstandig naamwoord eindigt op -ie, komt er in het meervoud -ën achter als de klemtoon wel/niet op -ie valt.

1. wel
2. niet

Welke meervoudsregel hoort erbij?

reparatie

1. meervoud op -en
2. meervoud op -s
3. meervoud op -ën
4. Geen meervoud

Welke woorden krijgen in het meervoud -ën erbij?

1. Zee
2. Epidemie
3. Bacterie
4. Melodie

Welke meervoudsregel hoort erbij?

fee

1. meervoud op -en
2. meervoud op -ën
3. meervoud op -'s
4. Geen meervoud

Woorden die eindigen op -ee krijgen -ën in het meervoud.

1. Ja, bijvoorbeeld logee. Dit wordt logeeën.
2. Ja, bijvoorbeeld idee. Dit wordt ideeën.
3. Nee, zij krijgen alleen een -n.
4. Nee, zij krijgen alleen een trema.

Meervoud

1. garages
2. garage's

Meervoud

1. taxis
2. taxi's
3. taxies
4. taxie's

Nu nog even alles door elkaar...

Aan het einde van de zin

Tussen twee persoonsvormen

Wel een hoofdletter

Geen hoofdletter 

Bij een citaat 

Punt

Komma

Namen

Maanden

Aanhalingstekens

Niet waar

Waar

Een zin eindigt altijd met een punt.

Tussen twee persoonsvormen zet je een komma.. 

Als je iemand aanspreekt, zet je een uitroepteken achter zijn of haar naam.

Een uitroepteken gebruik je bij een vraag.

Aanhalingstekens gebruik je als je een stukje tekst letterlijk overneemt.

Voor woorden zoals want, maar of omdat zet je een komma.

Leestekens maken het lezen makkelijker.

Klaar 

Ga naar Classroom, maak de oefeningen die voor je klaarstaan