herhaling leesvaardig 1.3 Talent

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Leesvaardigheid

Herhaling theorie

Onderwerp van de tekst

 Elke tekst gaat ergens over. Het heeft een bepaald onderwerp.

Als er veel over een onderwerp te vertellen is, kan het onderverdeeld zijn in deelonderwerpen.

Het onderwerp kun je in één of enkele woorden vertellen (nooit in één zin)

Bijv.: voor- en nadelen social media

Hoofdgedachte

De hoofdgedachte van de hele tekst is het belangrijkste wat er over het onderwerp gezegd wordt.

Met andere woorden: de hoofdgedachte is het onderwerp + dat wat daarover verteld wordt.

De hoofdgedachte beschrijf je in één volledige zin.

Hoofd- en bijzaken

De belangrijkste informatie van een tekst noem je de hoofdzaken. Deze hoofdzaken vind je vaak op vaste plekken in de tekst zoals de inleiding en het slot van de tekst. 

Kernzinnen

Kernzinnen geven de belangrijkste informatie van een zin aan. De kerzin is de eerste, de tweede of de laatste zin van een alinea. 

De kernzin werk je uit in de rest van de alinea. Een alinea wordt daardoor gemiddeld

tussen de drie en tien zinnen. Uitwerkingen van een kernzin kunnen onder andere

bestaan uit:

- een voorbeeld

- nadere uitleg of toelichting

- argumentatie

De kernzin is de eerste zin

Beleid wordt in Nederland vaak ingericht vanuit economische en bestuurskundige aspecten. Hierbij wordt verondersteld dat men een bepaalde keuze maakt gebaseerd op het rationele keuzemodel. Hierbij wordt ervan uitgegaan dat mensen hun keuzes baseren op rationeel denken. Mensen maken dan een afweging tussen een aantal mogelijkheden. De uiteindelijke keuze is gebaseerd op een rationele, logische afweging van de verschillende opties, waarbij mensen vaak kijken naar het maximaal haalbare.

Kernzin is de tweede zin

Wat vindt de consument eigenlijk van de nieuwe regelgeving? Uit onderzoek blijkt dat hij vooral nadelen ziet. Dat heeft vooral te maken met het gevoel dat op termijn de maker beter beschermd wordt dan de gebruiker. De afgelopen decennia was het beleid vooral gericht op de bescherming van de consument. Veel mensen beschouwen de nieuwe regelgeving daarom als een trendbreuk. De tijd wordt in hun ogen 30 jaar teruggezet.

Kernzin is de laatste zin

Met het project is veel tijd en geld gemoeid. Er moeten nieuwe boortechnieken ontwikkeld worden, waarvan de kosten alleen maar tegen kunnen vallen. Verder moet er minstens 20 hectare grond aangekocht worden. Het vraagt veel energie om ook alle partijen te overtuigen van het nut van het project. Daarnaast weigeren de lokale overheden ook maar enig risico te dragen. Daarom gaat het hele plan voor minstens vijf jaar de koelkast in.

Welke tekstverbanden ken je nog? 

Welke tekstverbanden ken je nog? 

Tekstverbanden

• chronologisch/tijd
  
• opsommend
  
• tegenstellend
  
• toelichtend / uitleggend
  
• concluderend 
  
•  redengevend 
  
• oorzaak - gevolg
  
• vergelijkend 
  
• middel - doel
  
• samenvattend  
  
• voorwaardelijk  
  

concluderend tekstverband

Bij een concluderend tekstverband trekt de auteur een conclusie uit informatie die eerder in de tekst is gegeven. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

dus, daarom, dat houdt in, kortom, concluderend, al met al, het blijkt dat, dan ook 

Redengevend verband

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt. Je hebt hier zelf een keuze. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

omdat, daarom, dus, want, de reden hiervoor is, vanwege

Oorzakelijk verband

Een oorzakelijk verband laat zien waardoor iets gebeurt. Je hebt hier zelf geen invloed op. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

doordat, daardoor, als gevolg van, dat komt door, het gevolg is, dus, dankzij, door te

Vergelijkend verband

Met een vergelijkend verband maakt de auteur iets duidelijk door een verschil of een overeenkomst te noemen

Bijbehorende signaalwoorden: 

in vergelijking met, net als, als, evenals, zoals, meer/groter/beter dan, vergeleken met

doel-middelverband

Een doel-middelverband geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

aan de hand van, zodat, om te, door middel van, met, met behulp van, middels, opdat 

Samenvattend verband

Bij een samenvattend verband geeft de auteur een verkorte weergave van de informatie uit de tekst. 

Bijbehorende signaalwoorden: 

kortom, samengevat, met andere woorden, al met al 

Voorwaardelijk verband

Een voorwaardelijk verband maakt duidelijk onder welke voorwaarden iets gebeurt. 

bijbehorende signaalwoorden: 

als...dan, indien, tenzij, mits 

Leesstrategieën

Er zijn vijf leesstrategieën:

1. verkennend lezen 
   
2. nauwkeurig lezen
   
3. zoekend lezen
   
4. studerend lezen

Dit was 

leesvaardigheid 1.3 in het kort :-)

We gaan verder met 2.3 blz. 110 e.v.

Maken opdracht 1a, 2b, c en 3a, b, c in de les;

huiswerk: 4 t/m 7