2.4 - Westerse Wereldrijken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

2.4

Mens & Maatschappij

Les 4

Westerse Wereldrijken

             De tijd van burgers en stoommachines (1800-1900)

Les 4

Wat gaan we doen?

 1. Opstart

 2. Uitleg

 3. Video Nederlands-Indië

 4. Werktijd

5m

15m

15m

20m

 5. Afsluiting

5m

Wat is tijdens deze les belangrijk?

Leervragen

 1. Wat betekent modern imperialisme?

 2. Hoe zijn de koloniale wereldrijken ontstaan?

 3. Wat zijn de oorzaken van het modern imperialisme?

 4. Hoe zag het kolonialisme eruit in Afrika en Azië?

Rond 1700

Rond 1900

Wat valt op?

Imperialisme

Imperialisme -> Het verkrijgen van een (groot) rijk door andere landen/volken te veroveren en te overheersen

Modern imperialisme -> De Europese uitbreiding vanaf 1870, waarbij het koloniale bezit groter werd en de kolonies meer werden uitgebuit.

Oorzaken modern imperialisme 

Tussen 1870 en 1914 breidden Europese landen hun kolonies sterk uit.

Belangrijke oorzaken hiervan waren: 

• Het blanke superioriteitsgevoel 
• Het streven naar winst, ondernemers gebruikten kolonies voor grondstoffen en als afzetgebied -> gebied waar producten worden verkocht 
• De industriële revolutie 
• Europeanen hadden de beste wapens en stoomschepen

Imperialisme in Azië 

• Vanaf ongeveer 1500 hadden de Europeanen handelsposten en kleine kolonies in Azië, maar in 1900 kwamen er veel andere landen bij.

• China werd geen kolonie, maar het land kwam wel onder Europese invloed te staan. Door geweld te gebruiken en ermee te dreigen, kregen de Europeanen invloedssferen.
  

• Japan was het enige Aziatische land met industrie en daardoor werd het geen kolonie van een Europees land, maar veroverde het zelf landen. Japan = imperialistische mogendheid ( = staat) die Korea inlijfde.

Imperialisme in Afrika

• Europese landen kregen ook de heerschappij over landen in Noord-Afrika, zoals Marokko, maar ze wilden meer.
  
• In 1878 maakten de Europese landen afspraken over de verdeling van de rest van Afrika tijdens de conferentie van Berlijn.  
  

• Europeanen trokken op kaarten vaak rechte grenzen dwars door woongebieden van volken die daar al eeuwen woonden. Daarbij werd geen rekening gehouden met de bevolking.
  
• De Europeanen gebruikten veel geweld om de bevolking van kolonies te onderdrukken en soms werd er zelfs aan genocide gedaan (het volgens een plan vermoorden van een volk/bevolking).
  

Europeanisering

Het Nederlandse wereldrijk

In de 19e eeuw breidden Nederlanders hun gebieden in Indonesië steeds verder uit.

Ze noemden hun kolonie Nederlands-Indië.

De verovering van Nederlands-Indië verliep niet altijd even goed. 

Tussen 1874 en 1914 voerde het Nederlands-Indische leger op 

Noord-Sumatra een guerrillaoorlog: een oorlog tegen strijdtroepen 

die zich onder de bevolking verschuilden.

Uiteindelijk kwam heel Indonesië onder Nederlandse overheersing. Ze dwongen de bevolking om onder andere suiker, tabak en koffie te verbouwen en aan Nederland te leveren. 

Nederland had ook kolonies in Amerika: Suriname en de Nederlandse Antillen.

• Maak afsluiting

Werktijd

 1. Lees blz. 26 t/m 27

 2. Maak opdracht 1 t/m 7

 3. Maak mindmap

Extra

HW

• Maak een tijdbalk H2

Extra

Wat is tijdens deze les belangrijk?

Leervragen

 1. Wat betekent modern imperialisme?

 2. Hoe zijn de koloniale wereldrijken ontstaan?

 3. Wat zijn de oorzaken van het modern imperialisme?

 4. Hoe zag het kolonialisme eruit in Afrika en Azië?

Heb je vragen of iets niet begrepen?

Huiswerk

Huiswerk voor de volgende les:

Afmaken van paragraaf 2.4