Les 3 Grammatica 3.4/spelling 3.5

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Grammatica 3.4

• Lijdend voorwerp
• Volgorde van ontleden
• Soorten werkwoorden
• onvoltooide en voltooide tijd. 

Hoe vind je het lijdend voorwerp?

De vijf stappen

1. persoonsvorm 

2. zinsdelen

3. werkwoordelijk gezegde (alle ww in de zin) of naamwoordelijk gezegde

4. onderwerp (wie/wat + wg)

5. lijdend woordwerp (wie/wat + wg + o)

Wat is "een lekkere taart" in deze zin?
Gisteren heeft mijn lieve moeder een lekkere taart gebakken.

1. onderwerp
2. lijdend voorwerp
3. meewerkend voorwerp
4. bijwoordelijke bepaling

Benoem het lijdend voorwerp.
Meneer Janssen geeft ons Franse les.

1. Meneer Janssen
2. geeft
3. ons
4. Franse les

De eerste stap bij het zetten van zinsdeelstrepen is

1. Alles voor de pv is één zinsdeel
2. Alles wat voor de pv kan staan is één zinsdeel
3. Zoek de pv

Werkwoorden staan altijd alleen.

1. Waar
2. Niet waar

Bij "Op zoek naar Maria" gaf de jury Nandi prachtig commentaar.

Ow= ?

1. Op zoek naar Maria
2. Maria
3. de jury
4. Nandi

PERSOONSVORM

VOLTOOID DEELWOORD

INFINITIEF

ONVOLTOOID DEELWOORD

Hele werkwoord + d. 

De handeling is nog niet afgelopen. 

Werkwoord geeft aan wat het onderwerp doet. Verandert bij de tijdproef. 

Werkwoord zoals je dat in het woordenboek tegenkomt. Verandert niet bij de tijdproef. 

Werkwoord heeft een hulpwerkwoord nodig en geeft aan dat de handeling is afgerond.

Iedere zin heeft een lijdend voorwerp.

1. Waar
2. Niet waar

Noteer het lijdend voorwerp.

De jury heeft Nandi prachtig commentaar gegeven in de laatste liveshow.

§3.5 Spelling

Wat gaan we doen

• Spelling: je kan na deze les ook zwakke werkwoorden in de verleden tijd vervoegen
• Meervoud: je kan na deze les alle meervouden maken

Aan het eind van deze les:

• Kan ik zwakke werkwoorden in de verleden tijd zetten
  
• Kan ik meervouden van zelfstandige naamwoorden vormen

Bij een sterk werkwoord

1. Verandert de klank in de verleden tijd
2. Verandert de klank in de verleden tijd niet

Bij een zwak werkwoord

1. Verandert de klank in de verleden tijd
2. Verandert de klank in de verleden tijd niet

Zwakke en sterke werkwoorden

• Bij een sterk werkwoord  verandert de klank in de verleden tijd (noemen we ook wel onregelmatig)
  
• Bij een zwak werkwoord blijft de klank gelijk in de verleden tijd (noemen we ook wel regelmatig)
  

Zwakke en sterke werkwoorden

Dus:

Zwakke werkwoorden = regelmatig (verandert niet)

Sterke werkwoorden = onregelmatig (verandert wel)

Onthouden:

Sterk doet lekker wat die wil! 

Hoe moet je vervoegen

ik-vorm + te(n)/de(n)

Lopen is een

1. Sterk werkwoord
2. Zwak werkwoord

Zwemmen is een

1. Regelmatig werkwoord
2. Onregelmatig werkwoord

Gebruiken is een

1. Zwak werkwoord
2. Sterk werkwoord

Dansen is een

1. Onregelmatig werkwoord
2. Regelmatig werkwoord

't SeXy FoKSCHaaP

De verleden tijd van 'voelen' schrijf je met een

1. -t
2. -d

Want de 'l' in voel zit niet in 't sexy fokschaap.

Dus met een -d = voelde(n), gevoeld

De verleden tijd van 'raken' schrijf je met een

1. -t
2. -d

Want de 'k' in raak zit in 't sexy fokschaap.

Dus met een -t = raakte(n), geraakt

Meervoud znw

• Behalve meervoud op -en, -s en -'s ook...
  
• Meervoud op -ën = klemtoon op laatste -ie
• Meervoud op -n = klemtoon niet op laatste -ie
• Latijn einde op -um = meervoud met (e)a
• -icus = meetvoud met ici

MEERVOUD ZN 2

Kruik-kruiken           (en)

Garage-garages     (s)

Oma oma's                ('s)

ZN die eindigen op -ie: 

Als de klemtoon ligt op de laatste lettergreep (-ie), schrijf je ën achter het enkelvoud.

• Knie - Knieën / melodie - melodiën

MEERVOUD ZN 2

Als de klemtoon niet op de -ie ligt    -->   "n

bacterie - bacteriën / kolonie - koloniën

ZN die eindigen op -ee      --> ën                          

idee -- ideeën / zee - zeeën

ZN die eindigen op -um --> (e)a of s

Museum -  musea / datum - data             (museums/datums)

MEERVOUD ZN 2

Woorden die eindigen op -us      --> ici

politicus - politici / technicus - technici

Meervoud van moskee

Meervoud van economie

Meervoud van folie