§9.1 veiligheid bestuderen

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Hoofdstuk 9

Bindingsvraagstuk: veiligheid en criminaliteit

Startpunt van discussie, met in de volgende slide de vervolgvraag hoe leerlingen de veiligheid bij hun op school ervaren. 

Hoe ervaar jij de veiligheid op school?

En hoe zorgt jouw school voor een veilige omgeving?

Hoe ervaar jij de veiligheid op school?
En hoe zorgt jouw school voor een veilige omgeving?

De vraag kan als stelling worden gebruikt voor een debat in de klas. Misschien kunnen de leerlingen ook aanbevelingen doen voor de school.

Wat heb ik het vorige hoofdstuk geleerd?

Ik leerde...

• wat verhouding en sociale ongelijkheid inhoudt
  
• hoe sociale ongelijkheid ontstaat
  
• wat de gevolgen zijn van sociale ongelijkheid
  
• hoe sociale ongelijkheid wordt bestreden

Wat leer ik dit hoofdstuk?

• hoe ik veiligheid kan bestuderen
• welke dilemma's komen kijken bij het meten en bestrijden van onveiligheid
• wat de definitie en oorzaken van criminaliteit zijn
• de gevolgen van criminaliteit
• welke invloed en rol media spelen bij criminaliteit
• de ontwikkelingen in de aanpak van criminaliteit door de overheid

Ik leer...

§9.1 Veiligheid bestuderen

Pagina 165

Waar denk je aan bij veiligheid?

Waar denk jij aan bij veiligheid?

Veiligheid gaat niet alleen over fysiek geweld, oorlog of bedreiging, maar ook over veilig opgroeien of sexting.

Veiligheid als maatschappelijk vraagstuk

• Veiligheid gaat niet alleen om criminaliteit, maar ook om bijvoorbeeld natuurrampen, veilige thuissituaties en een pandemie.
  
• Er zijn verschillende sociale en politieke instituties om te zorgen dat we veilig en gezond kunnen leven. 

 

p. 166

Voor een veilige samenleving zijn we afhankelijk van elkaar, daarom is het een bindingsvraagstuk.

Veiligheid als politiek vraagstuk

• Veiligheid is ook een politiek vraagstuk: veel mensen vinden dat de overheid actie moet ondernemen om de veiligheid te vergroten.
• De handhaving van orde is een van de basisfuncties van de staat.

 

Het streven naar veiligheid, kan het inperken van vrijheid beperken. Wat is belangrijker voor jou?

Het streven naar veiligheid, kan het inperken van vrijheid beperken. Wat is belangrijker voor jou?

Vrijheid

Veiligheid

Bespreek in de klas waar de grens ligt. Het lesboek gebruikt op pagina 162/163 de coronamelderapp als voorbeeld.

Veiligheidsutopie

• Het bieden van veiligheid is een basisfunctie van de overheid.
• Een veiligheidsutopie is de onbereikbare wens voor optimale individuele vrijheid en tegelijkertijd het willen garanderen van de collectieve veiligheid. 

Veiligheidsutopie

Waar houdt de bescherming van de staat op? Discussieer over de volgende stellingen: 

"De staat moet ons beschermen tegen ongezonde producten zoals sigaretten en alcohol"

"De staat moet ons beschermen tegen klimaatverandering"

"De staat moet ons beschermen tegen ongezonde producten zoals sigaretten en alcohol"

"De staat moet ons beschermen tegen ongezonde producten zoals sigaretten en alcohol"

Voor

Tegen

"De staat moet ons beschermen tegen ongezonde producten zoals sigaretten en alcohol"

"De staat moet ons beschermen tegen klimaatverandering"

Voor

Tegen

In welk metrostation voel jij je veiliger?

In welk metrostation voel jij je veiliger?

Veiligheidsdilemma met een link naar subjectieve veiligheid

Bescherming en het zien van mensen in uniform met wapens kan ik ook de vraag oproepen 'gaat hier mogelijk iets onveiligs gebeuren?'

Subjectief of objectief?

Er zijn twee soorten veiligheid: 

Objectieve veiligheid: feitelijke aantal misdrijven en ongevallen en feitelijke kans op rampen en risico’s van ongevallen

Subjectieve veiligheid: gevoelens en de beleving van onveiligheid. Dit kan reële gevolgen hebben voor de sociale cohesie of het gezag van de overheid. 

Bedreigingen voor de veiligheid worden in drie categorieën onderverdeeld. Sleep het plaatje naar de juiste categorie.

Bedreiging van technologische aard

Bedreiging van natuurlijke aard

Bedreiging van sociale aard

Rationalisering

Een verklaring voor de afname van natuurlijke en de toename van technologische bedreigingen

Pas het begrip toe op dit filmpje, welke bedreigingen brengt deze technologische innovatie met zich mee?

Pas het begrip toe op dit filmpje, welke bedreigingen brengt deze technologische innovatie met zich mee?

Terugkoppeling naar dilemma veiligheid-privacy

Leg het begrip rationalisering uit aan de hand van de uitvinding van de auto.

Globalisering en veiligheid

• Globalisering is het proces van uitbreiding en intensivering van contacten en afhankelijkheden over zeer grote afstanden en over landsgrenzen heen. 
• Bijvoorbeeld: samenwerking Europol en Interpol
  

 

Institutionalisering en veiligheid

• Institutionalisering is bedoeld om gedrag te reguleren en voorspelbaar te maken. 
• De keerzijde is dat er steeds meer systemen zijn die kwetsbaar zijn voor bedreigingen.
  

Leg de bedreiging die institutionalisering kan opleveren uit aan de hand van de coronacrisis.

Leg de bedreiging die institutionalisering kan opleveren uit aan de hand van de coronacrisis.

Risicomaatschappij volgens Ulrich Beck

• In risicomaatschappij is het onduidelijk wie er verantwoordelijk is voor de risico’s en de aanpak van bedreigingen.
• Bijvoorbeeld: wie is er verantwoordelijk voor de opwarming van de aarde?  
• Deze onduidelijkheid kan zorgen voor conflicten en daling van gezag van de overheid.