3.1 / 3.2 / 3.3 Criminaliteit

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Maatschappijwetenschappen 

 @MixedSignalSociety

Maken:

• Open vragen LessonUp
• Opd. 1 t/m 28 (blz. 82)

Ik schat de kans dat ik slachtoffer wordt van criminaliteit ..... in:

Laag

Hoog

Ik ben zelf de afgelopen 5 jaar slachtoffer geworden van criminaliteit.

Niet

Wel

https:

Aan het eind van deze les weet je:

Lesdoelen

Na deze les weet je:

• welke soorten bedreigingen er zijn
  
• wat een risicomaatschappij is
• welke gevolgen een risicomaatschappij heeft voor het gezag
• dat er subjectieve en objectieve bedreigingen zijn
• de rol van de media wat betreft onveiligheidsgevoelens
• twee theoriën over de invloed van de media

3.1 Bedreigingen van de Nederlandse samenleving

Bedreigingen van voor de veiligheid worden verdeeld in drie categorieën: 

1. Bedreigingen van natuurlijke aard

2. Bedreigingen van technologische aard

3. Bedreigingen van sociale aard. 

2. Bedreigingen van technologische aard: 

industriële ongevallen, brand of explosies in de publieke ruimte, lucht- water- of bodemverontreiniging.  

3. Bedreigingen van sociale aard: 

Criminaliteit, terreur, burger(oorlog), oproer.

Waarom zorgen technologische ontwikkelingen voor meer- en minder dreiging?

Meer landbouw = 

minder hongersnood

Meer landbouw = meer stikstof

Risicomaatschappij

• In risicomaatschappij is het onduidelijk wie er verantwoordelijk is voor de risico’s en de aanpak van bedreigingen. 

• Deze onduidelijkheid kan zorgen voor conflicten en daling van gezag van de overheid.

 

Wie heeft er schuld aan dit ongeluk?
(denk ook vast na over een uitleg...)

1. chauffeur
2. de vrouw
3. niemand: ongeluk kan gebeuren
4. de fabrikant van de auto

Risicomaatschappij

• Bij situaties als de zelfrijdende auto kijkt men in Nederland snel naar de overheid
• Dat komt door onze cultuur: veel invloed van de overheid
• Andere culturen: meer naar de burger kijkend (denk aan USA)
• Risicomaatschappij: niet duidelijk wie er verantwoordelijk is voor de risico's en de aanpak van dreigingen.
• Gevolg: leidt tot conflicten en daling gezag van de overheid

 Analyse: veiligheid in Nederland

Klik op de kaart om hem te vergroten

Bron 1:

Bron 2:

1. In hoeverre kan individualisering leiden toto een grotere roep om privacy? Gebruik in je antwoord de definitie van kernconcept individualisering.

2. Beredeneer op basis van de tweede alinea van bron 1 wat de gevolgen zijn voor het vertrouwen in de politieke instituties. Gebruik in je antwoord de definitie van het kernconcept politieke institutie.

Beide bronnen gaan over de risicomaatschappij maar op een andere manier. Leg uit hoe de bronnen verschillen van elkaar.

Tot slot over risico's

1. Risico's beperken zich niet tot één persoon (Ebola-uitbraak);
2. Risico's kun je niet voorspellen (Corona-virus in China);
3. De machthebbers bepalen wat zij als risico's beschouwen (vluchtelingen versus gelukszoekers)

3.2 

Onveiligheid als maatschappelijk en politiek vraagstuk vraagstuk.

Onveiligheid als probleem

Onveiligheid is een maatschappelijk probleem

(Veel mensen hebben er last van)

Het staat hoog op de politieke agenda

(Veel mensen vinden dat er een oplossing moet komen)

De criminaliteit neemt al jaren....

Toe

Af

Criminaliteit:

Steeds minder Nederlanders geven aan dat zij slachtoffer zijn geweest van traditionele vormen van criminaliteit zoals geweld, inbraak, diefstal en vernieling. De politie registreerde ook minder van deze misdrijven. Iets meer burgers zijn daarentegen slachtoffer geworden van cybercrime. 

Het aantal jongeren dat een misdrijf pleegt, blijft afnemen. De afgelopen vijf jaar daalde het aantal veroordeelde minderjarige en jongvolwassen criminelen in vergelijking met de vijftien jaar daarvoor. Wel zijn jongeren vaker betrokken bij ernstige geweldsdelicten.

In Nederland zijn de straffen erg...

Laag

Hoog

Straffen:

Nederlandse rechters straffen veel te laag, dit is misschien wel het grootste misverstand. Hoewel je twee rechtszaken al niet kunt vergelijken, laat staan landen onderling, staat Nederland in de top van de strengst straffende landen in Noord- en West-Europa. In Nederland is bijvoorbeeld de kans dat je daadwerkelijk een celstraf krijgt relatief groter dan in omringende landen, zeker voor minderjarigen. In België, Denemarken, Duitsland, Engeland, Finland, Griekenland en Portugal legt de rechter minder snel een celstraf op.

Veiligheidsparadox

Ondanks dat het in Nederland volgens de criminaliteitscijfers veiliger wordt,

Denken burgers dat de criminaliteit toeneemt

En voelen mensen zich steeds onveiliger.

Veiligheidsutopie

• Een veiligheidsutopie is de onbereikbare wens voor optimale individuele vrijheid en tegelijkertijd het willen garanderen van de collectieve veiligheid. 
• Er is altijd sprake van een dilemma tussen veiligheid en vrijheid (privacy).

Bijvoorbeeld: het oppakken van een terrorist vraagt om het afluisteren van telefoons en dit zorgt voor de inperking van vrijheid en privacy.

Veiligheidsutopie

• Waar houdt de bescherming van de staat op? Discussieer over de volgende stellingen: 

"De staat moet ons beschermen tegen ongezonde producten zoals sigaretten en alcohol"

"De staat moet ons beschermen tegen klimaatverandering"

Dilemma van de rechtsstaat

Rechtshandhaving

orde & veiligheid

Hobbes:

de overheid heeft gezag door belofte van rechtshandhaving

Rechtsbescherming

beschermen van vrijheid

Rousseau:

de overheid heeft gezag enkel als dat de algemene wil is van de burgers

3.3 

 Onveiligheid & Beeldvorming

Subjectief of objectief

• Bedreigingen kunnen een onveilig gevoel geven
• Is het gevoel ook reeël?
• Subjectieve veiligheid: gevoel van dreiging, onveiligheid
• Objectieve veiligheid: aantal misdrijven, ongevallen en kans op rampen.
• Objectieve cijfers geven vaak gevoelens van veiligheid

Analyse: veiligheid in Nederland

Klik op de kaart om hem te vergroten

Objectief versus Subjectief

Objectieve onveiligheid = Het gaat om het aantal misdrijven en ongevallen die gebeuren en om de kans op rampen en de risico's van ongevallen 

• Uit te drukken in cijfers

Subjectieve onveiligheid = Het gaat om gevoelens van onveiligheid.

Onderzoek CBS: Aantal criminele delicten daalt, onveiligheidsgevoel neemt toe.

Objectieve veiligheid =
het aantal misdrijven en ongevallen 

Subjectieve veiligheid =
Veiligheidsgevoel; voelt het veilig?

Cultivatietheorie

Theorie veronderstelt dat door de cultiverende en socialiserende functie van de TV het wereldbeeld van de zware TV-kijkers sterker overeenkomt met de TV-werkelijkheid dan de werkelijkheid van de lichte TV-kijkers.

Mensen gaan geloven dat wat ze op TV zien ook echt is. Ze nemen daardoor dezelfde normen en waarden over.

Selectieve perceptietheorie

Het zijn de ontvangers zelf die bepalen hoe ze door de massamedia beïnvloedt worden. Ze maken keuzes op basis van hun eigen referentiekader.

- Selectieve perceptie / selectieve interpretatie

- Selectief onthouden

- Selectieve aandacht

Agendasettingtheorie

Hoewel de media geen direct effect hebben op de meningen van mensen, bepalen media wel wat mensen belangrijk vinden en waar mensen het over hebben. 

Dit doen ze door veel of weinig aandacht te geven aan bepaalde onderwerpen.

Zo bepalen zij wat op de agenda komt en niet.

Injectienaald theorie

Kranten, maar ook de radio en televisie werden vroeger al vaak vergeleken met grote injectienaalden die de massa volspuiten ongewenste ideeën. De boodschappen van de zender werden via plaatsing in de media bij passieve ontvangers ’ingespoten’, als een kogel op hen afgevuurd of keurig als postpakketje afgeleverd. Veel mensen zijn heel gevoelig en kwetsbaar en hierdoor makkelijk beïnvloedbaar. 

Maken:

Werkboek: 

blz. 82 

Opd. 1 t/m 28