VWO Zuid-Amerika par 2.1 bevolking

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4-6

Zuid-Amerika

Hoofdvraag

Hoe heeft Zuid-Amerika zich vanuit verschillende dimensies ontwikkeld tot de tegenwoordige samenleving?

Paragrafen H2, thema's en dimensies

• §1: Migranten in een nieuw continent 
• Dimensies: demografisch (& fysisch) 
• §2: Armoede en welvaart
• Dimensie: economisch 
• §3: Wie trekt er aan de touwtjes?
  
• Dimensie: politiek
• §4: Cultuur en etniciteit
  
• Dimensie: sociaal-cultureel 

Deze les

Wat? Bevolking Zuid-Amerika

Bevolkingskenmerken: welke en hoe zit het in Zuid-Amerika

Waar? Waar wonen ze

Waarom daar?

Spreiding en groei

• Hoe kun je de spreiding en groei verklaren? 
• Natuurlijke bevolkingsgroei (geboorteoverschot)
  
• Sociale bevolkingsgroei (migratie)
• ALTIJD beïnvloed door natuurlijke (fysisch geografische) omstandigheden. Noem eens een voorbeeld

Sociale bevolkingsgroei Zuid-Amerika

4 perioden:

1. prekoloniale tijd 
2. koloniale tijd
3. post-koloniale tijd
4. moderne tijd

1	2
3	4

Prekoloniaal

Andesgebergte

Waarom aantrekkelijk?

• Koeler dan in lager gelegen woestijnen en tropische regenwouden
• Ideaal voor landbouw

Inca's: Andenes

andenes = terrassen voor landbouw

• vergroten van de hoeveelheid landbouwgrond die beschikbaar was voor boeren door een plantgebied voor gewassen te egaliseren.
• Het verminderen van de kans op bevriezing, 
• het verhogen van de blootstelling aan zonlicht, 
• het beheersen van erosie, 
• het verbeteren van de opname van water en 
• een betere beluchting van de bodem

https://www.youtube.com/watch?v=cnMa-Sm9H4k

andenes = terrassen voor landbouw

• vergroten van de hoeveelheid landbouwgrond die beschikbaar was voor boeren door een plantgebied voor gewassen te egaliseren.
• Het verminderen van de kans op bevriezing, 
• het verhogen van de blootstelling aan zonlicht, 
• het beheersen van erosie, 
• het verbeteren van de opname van water en 
• een betere beluchting van de bodem

Koloniale tijd (vanaf ca. 1500)

• Inheemse bevolking (nam af)
• (Europese) kolonisten 
• Zwarte bevolking (Afrikaans) 

• Waardoor nam inheemse bevolking af na de komst van de Europese kolonisten?

Economisch zwaartepunt schoof van Andes naar lagergelegen gebieden met plantageteelt → eerst Indiaanse arbeidskrachten, later Afrikaanse slaven (tot 1850 ruim 4 miljoen)​

Oorspronkelijke bevolking neemt af door ziekte en strijd 

Koloniale tijd (vanaf ca. 1500)

• Inheemse bevolking (nam af)
• (Europese) kolonisten 
• Zwarte bevolking (Afrikaans) 

• Nu gemestizeerde bevolking
• mulatten (combi blank-zwart)
• mestiezen (combi blank-indiaan)

Post-koloniaal

• Vanaf 1830 onafhankelijk
• Vanaf 1850 enorme migratie (waardoor?)
• Migratie naar Zuid-Amerika werd gestimuleerd (hoe?) -->
• naar de lege subtropische streken
• Europa als afzetmarkt --> Langs de kust handelssteden

makkelijker migreren: infrastructuur neemt toe / stoomtrein & stoomboot

hoe? goedkoop grond ter beschikking. landbouwproductie stimuleren. Veel vraag naar voedsel in Europa

Moderne tijd

• Na 1945 politieke onrust --> militaire regimes
• Na 1960 Binnenlandse migratie  --> kleinere steden gaan groeien (waarom steden kust minder aantrekkelijk?)
• Na jaren '90 --> stijgende welvaart, meer rust
• Intra continentale migratie nam toe
• Nu wederom onrust

10 nov: Parlement Peru stemt voor afzetten president Vizcarra

 

25 Okt 2020 weer rellen in aanloop naar stemmen voor nieuwe grondwet. (oude nog uit tijd Pinochet). Massaal voor gestemd. De nieuwe grondwet moet de sociale ongelijkheid in het Zuid-Amerikaanse land verminderen en onder meer het onderwijs en de gezondheidszorg toegankelijker maken.

Augustus 2020 - Argentinie protesten tegen regering gaan door ondanks corona. 

Mei 2020 - Ecuador protesten vanwege handelen tijdens corona pandemie (centrum pandemie in mei in Latijns-Amerika)

Nov 2019 - Onrust Chili

Begon met een protest tegen de prijsverhoging van metrokaartjes is ontaard in een roep om vergaande politieke en sociale hervormingen.

Link artikel plaatje 2019

10 nov: Parlement Peru stemt voor afzetten president Vizcarra

 

25 Okt 2020 weer rellen in aanloop naar stemmen voor nieuwe grondwet. (oude nog uit tijd Pinochet). Massaal voor gestemd. De nieuwe grondwet moet de sociale ongelijkheid in het Zuid-Amerikaanse land verminderen en onder meer het onderwijs en de gezondheidszorg toegankelijker maken.

Augustus 2020 - Argentinie protesten tegen regering gaan door ondanks corona. 

Mei 2020 - Ecuador protesten vanwege handelen tijdens corona pandemie (centrum pandemie in mei in Latijns-Amerika)

Nov 2019 - Onrust Chili

Begon met een protest tegen de prijsverhoging van metrokaartjes is ontaard in een roep om vergaande politieke en sociale hervormingen.

Onrust

De regio heeft teruglopende economische groei

Subsidies / sociale programma's minder

Klaar met corruptie / elite die de macht heeft

Veranderende mentaliteit

Actualiteit

Maken

H2 §1: vraag 2, 3, 5, 6, 7

3c Demografie en ontwikkeling

• geboortecijfer: hoe ...... hoe 
• hoe hoger, hoe lager het ontwikkelingsniveau
• kindersterftecijfer
• hoe hoger, hoe lager het ontwikkelingsniveau
• verdubbelingtijd
• hoe hoger cijfer, hoe hoger het ontwikkelingsniveau
• vruchtbaarheidscijfer
• hoe hoger, hoe lager het ontwikkelingsniveau

Welke uitspraak over de ontwikkeling in bevolkingsdichtheid is juist? (2b)

1. Bevolkingsconcentraties namen in inwoneraantal toe, dichtheid in lege gebieden liep nog verder terug
2. Grote migratiebeweging naar lege gebieden, waardoor bevolkings-dichtheid in volle gebieden afnam.
3. Vanuit het Andesgebied was er een sterke migratie naar het Amazonegebied.
4. Dichtbevolkte gebieden werden nog dichter bevolkt, bevolkingsaantal in de lege streken nam eveneens toe.

Aan de slag

H2 Start  maken opdr 4

Gebruik de kaarten Zuid-Amerika - Bodemgebruik en Bevolkingsdichtheid.

De gebieden met bos en oerwoud zijn zo onleefbaar dat daar bijna geen mensen wonen.

1. juist
2. onjuist

Fout: In het (noordelijke) Andesgebergte zijn bossen en oerwouden. De bevolkingsdichtheid is daar juist hoog.