Concept 13: Landdegradatie (Rusland)

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Landdegradatie

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt het voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Potash evaporation ponds in Moab, Utah. A potassium-containing salt used by farmers in fertilizer, potash is mined and pumped to the surface from underground brines. It is left to dry in solar ponds whose water is dyed bright blue to reduce the amount of time it takes for the potash to crystallize, as darker water absorbs more sunlight and heat.

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

The inactive Mir diamond mine yawns in eastern Siberia. The 1,722-foot-deep pit is the second-largest excavated hole on the planet.

Programma periode 4

Inhoud periode 4

Dynamische landschappen

Het grote plaatje

Landschappen | Ecosystemen

zijn dynamische systemen

Geofactoren

Een verandering in één van de factoren zorgt voor een verandering op meerdere plaatsen. 

Voorbeeld: 
Te weinig water --> zorgt voor een uitgedroogde bodem --> zorgt voor minder planten --> zorgt voor minder dieren en verandert de samenstelling van de lucht (atmosfeer) --> dit heeft weer invloed op het klimaat. 

Wat is landdegradatie? 

De afname van de kwaliteit van de bodem en de begroeiing als gevolg van een verkeerd gebruik door menselijk handeling.

Er zijn drie vormen van landdegradatie:
 bodemerosie
verwoestijning 
verzilting

Bodemerosie

Bodemerosie is het verdwijnen van de bovenste vruchtbare bodemlaag. 

Dat gebeurt door het wegspoelen van de bodem door water of door het wegwaaien van de bodem door wind.

In welke gebieden?

1.  bodemerosie door water komt het vaakst voor in regenachtige gebieden met veel relief (aardverschuivingen)
2. winderosie komt het vaakst voor in droge gebieden met weinig begroeiing

Erosie is de schurende werking van water, wind en ijs, waardoor het landschap van de aarde gevormd wordt.

Oorzaken bodemerosie:

1. ontbossing

2. overbeweiding

3. verzilting

Ontbossing

• voor houtwinning, landbouw en veeteelt
• bodem ligt onbeschermd
• bij zware regenval of storm 

spoelt of waait de bovenste bodemlaag weg

Overbeweiding

Veeteelt: er staat te veel vee in de wei. Dit heeft alleen betrekking tot het vee dat rechtstreeks planten eet, voornamelijk koeien. Hierdoor wordt zoveel van het gras opgegeten (=overbegrazing) dat het zich niet kan herstellen.
Begroeiing houdt met haar wortels de grond vast.  

Gevolg: kale plekken op de grond. Hierdoor stroomt het water sneller weg.  

Verzilting 

1. het zouter worden van de bodem en dus ongeschikt raken voor landbouw

Oorzaak: verkeerde manier van irrigatie
Oplossing: druppelirrigatie 

zout

zout

Verwoestijning

• Droge gebieden  met plantengroei zijn kwestbaar
•  grensgebied  steppe en woestijn  vaak overbeweiding 
• overbeweiding en onbetrouwbare neerslag zorgt voor verdwijning van vegetatie en uitbreiding van de woestijn. 

Juist

Onjuist

Landdegradatie is het verlies van productiviteit en ecologische integriteit van land door menselijke of natuurlijke factoren.

Landdegradatie kan leiden tot een vermindering van biodiversiteit en vruchtbaarheid van de bodem, en daardoor tot armoede en hongersnood.

Duurzame landbouwpraktijken kunnen helpen om landdegradatie tegen te gaan.

Landdegradatie heeft geen invloed op de voedselproductie of economie.

Landdegradatie is een tijdelijk verschijnsel en zal uiteindelijk vanzelf herstellen.

Landdegradatie is uitsluitend het gevolg van natuurlijke factoren en wordt niet beïnvloed door menselijke activiteiten.

Landdegradatie door mens

Vervuiling en landdegradatie

Als gevolg van vervuiling worden ook ecosystemen aangetast;

Luchtvervuiling

Watervervuiling

Bodemverontreiniging

Landdegradatie in kaart

Natuurlijke en door de mens veroorzaakte factoren, zoals <1>, overbegrazing, bodemerosie en verstedelijking, kunnen bijdragen aan landdegradatie. Dit is het proces waarbij de <2> van de grond achteruitgaat en zijn vruchtbaarheid en ecologische integriteit verliest. Dit kan leiden tot een <3> van de biodiversiteit en het vermogen van de grond om voedsel en andere hulpbronnen te leveren, wat op zijn beurt kan leiden tot armoede, hongersnood en economische achteruitgang.

Landdegradatie

ontbossing

toename

afname

herbebossing

kwantiteit

kwaliteit 

Atlaskaarten