3.3 RUIKEN EN PROEFEN

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Horen

Wat is geluid?

Trillingen in de lucht. 

De sterkte van het geluid (volume) wordt uitgedrukt in decibel.

80 is schadelijk, 120 direct

Oorschelp

Vangt geluiden op uit de lucht.

Geluiden zijn trillingen in de lucht.

Gehoorgang

Hierdoor gaan de geluiden naar het trommelvlies

Oorsmeer

kliertjes

Zorgen voor oorsmeer wat het trommelvlies soepel houdt.

Trommelvlies 

Het trommelvlies wordt door geluiden aan het trillen gebracht.

Trommelholte en gehoorsbeentjes

De trommelholte ligt achter het trommelvlies. 

In deze holte liggen de gehoorsbeentjes:

HAMER, AAMBEELD, STIJGBEUGEL

Slakkenhuis en gehoorzenuw

Het slakkenhuis bevat gehoorszintuigcellen die trillingen omzetten in een IMPULS.

Dit impuls wordt door de gehoorzenuw naar de hersenen gestuurd.

Ruiken en proeven

Basisstof 2

Wat kunnen we aan het einde van 

de les?

Je kunt beschrijven hoe ruiken en proeven in zijn werk gaan.

Je kunt uitleggen welke weg het geluid aflegt van oorschelp tot slakkenhuis

Buis van Eustachius

Verbindt de trommelholte met de keelholte

Normaal is hij dicht, maar met slikken en gapen gaat de buis open.

Ruiken en proeven

Wat ga je leren vandaag:

Aan het einde van de les kan je:

- aangeven waar je geurzintuig zit

-aangeven waar je smaakzintuig zit

- zeggen wat smaakpappillen doen

- aanvullen wat geurpapillem doen.

wat gaan we in deze les doen:

1) 5 minuten informatie

2) 6 opdrachten gaan doen

3) test jezelf

4) vragen

5) einde les

Ruiken

• ruiken doe je met je

reukzintuig

• je reukzintuig zit bovenin de

neusholte

• je reukzintuig is een deel van

het neusslijmvlies

• je neusslijmvlies houdt de

neusholte vochtig

Ruiken

• lucht inademen
• geurstoffen komen bij je
reukzintuig
• geurstoffen zijn de prikkels
voor je reukzintuig
• reukzintuig stuurt via de
reukzenuw een impuls naar
je hersenen
• hersenen geven aan welke
geur het is
•

waar zit je reukzintuig

Proeven

• verspreid op je tong liggen
een groot aantal kleine
smaakzintuigen
• smaakzintuigen worden ook
smaakpapillen genoemd
• als je iets eet of drinkt
komen er smaakstoffen op je
tong, deze prikkelen de
smaakzintuigen en die
sturen een impuls naar je
hersenen

Proeven

vier soorten smaakzintuigen:

1. zoet
2. zout
3. zuur
4. bitter

Proeven

• je proeft meer dan de vier verschillende smaken
• dat komt doordat je ook ruikt
• via de keelholte gaan de geurstoffen van je voedsel naar je neus
• bij het proeven werken je reuk (neus) en smaak (tong) samen
• hersenen krijgen via zenuwen de informatie van je smaakzintuigen

op je tong en de reukzintuigen in je neus

• je hersenen hebben de informatie gecombineerd: je proeft wat je

eet

Met welke zintuig(en) proef je

namen:

Benoem elk onderdeel van het geurzintuig.

Eerste 3 minuten zelf, laatste 3 minuten samen en met internet.

Namen

Benoem elk onderdeelvan het smaakzintuig.

Eerst 3 minuten zelf doen, daarna 3 minuten samen en met internet

proeven:

Deze opdracht doe je

samen.

De 1 heeft zijn ogen dicht

en de ander laat hem wat proeven uit het bakje. De proever moet zeggen wat het is en de tester schrijft dit op.

oefening:

Je hebt vast wel eens

verschillende dingen gegeten die

allemaal anders smaakten.

Op je tong heb je smaakpapillen,

die zeggen of iets zoet, zout,

bitter of zuur is.

Kun je aanwijzen waar op je tong

de smaakpapillen voor zoet eten

zitten.

Doe dit ook voor zout, bitter en

zuur.

opdracht:

Zit goed stil op je stoel:

- Haal eens diep adem door je neus.

- Is de lucht warm of koud?

- Voel je de lucht langs je neusvleugels naar binnen glippen?

- geef op de tekening aan waar je de kou of warmte voelt.

- Waar zitten je geurzintuigen op de tekening.

geuren:

- ga naast elkaar zitten

- de een doet een bloindoek om.

- de ander houdt om de beurten een kruidenpotje onder zijn/haar neus.

- probeer te raden welke kruid je ruikt.

- hoeveel heb je er goed geraden.

- Wissel dit om.

Dier met de langste tong

50 cm lang

Wat is geen zintuig?

1. praten
2. proeven
3. ruiken
4. voelen

Het reukzintuig heeft invloed op de smaken die je kunt proeven.

1. ja
2. nee

deze 4 smaken kan je proeven

1. metaal,bloed,zoet, zout
2. zoet, zout, zuur,bitter
3. zoet, zout, zuur, zoet
4. bitter, zout, scherp, zoet

Hoe heten de zintuigcellen waar je mee kunt ruiken?

1. Reukharen
2. Reukzintuigcellen
3. Geurharen
4. Geurzintuigcellen

Wat is geen taak van het slijm in de neusholte?

1. Bacteriën doden.
2. Gevaar detecteren.
3. Lucht verwarmen.
4. Proeven.