Formuleren par. 4 (verwijswoorden)

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Mannelijk, vrouwelijk of onzijdig?!

De koningin

De graaf

Het cadeau

De appel

Het kind

De regering

Doel van de les

Ik kan op verschillende manieren correct verwijzen naar mannelijke, vrouwelijke en onzijdige woorden.

Verwijswoord

Om te voorkomen dat je in een tekst steeds dezelfde woorden herhaalt, gebruik je verwijswoorden. Een verwijswoord wijst terug naar een woord dat eerder genoemd is. 

Zelfstandig naamwoord

Kenmerken:

- Het kan een mens, dier, plaats of ding zijn.

- Je kunt er de, het of een voor zetten. 

- Je kunt er meestal meervoud/enkelvoud van maken.

- Je kunt er meestal een verkleinwoord van maken. 

Welke verwijswoorden kennen we al?

Deze, die, dit en dat

De-woorden (mannelijk/vrouwelijk) 

?

Het-woorden (onzijdig) 

?

Ezelsbruggetje:

dezE en diE gebruik je bij 

dE-woorden

(deze is dichtbij, die is verder weg)

diT en daT gebruik je bij 

heT-woorden
(dit is dichtbij, dat is verder weg)

Verwijswoorden

Welke verwijswoord je gebruikt, hangt af van het woordgeslacht van een zelfstandig naamwoord. Het geslacht van een zelfstandig naamwoord kan mannelijk, vrouwelijk of onzijdig zijn. 

- Zelfstandige naamwoorden met lidwoord 'de' zijn mannelijk of  vrouwelijk.

- Zelfstandige naamwoorden met lidwoord 'het' zijn onzijdig.

Verwijswoorden

Mannelijk, enkelvoud:                                 hij, hem, zijn         (die, deze)

Vrouwelijk, enkelvoud:                                zij, ze, haar           (die, deze)

Onzijdig, enkelvoud:                                    het, zijn                  (dit, dat)

Meervoud:                                                        zij, ze, hen, hun   (die, deze)

- Ik denk dat deze film wel leuk is! Of heb jij hem al gezien?

- Ik denk dat dit boek wel leuk is! Heb jij het al gelezen?

-  De mediatheek heeft haar klanten uitgenodigd voor de opening. 

- De paarden rennen erg had. Je kunt ze bijna niet bijhouden. 

Mannelijk of vrouwelijk?

Het-woorden zijn altijd onzijdig.

Het paard, het boek, het schilderij, het apparaat 

De-woorden kunnen mannelijk OF vrouwelijk zijn.

Hoe weet je of een woord mannelijk of vrouwelijk is?

de graaf

de appel

de koningin

het kind

de specialiteit

de regering

het cadeau

de vissersboot

de ziekte

Mannelijk

Vrouwelijk

Onzijdig

Naar vrouwelijke zelfstandige naamwoorden verwijs je met:

1. dit, dat, ze, zij en haar
2. ze, zij en haar
3. die, deze, ze, zij en haar
4. ze, zij, zijn en haar

De universiteit heeft al ...... studenten een mailtje gestuurd met de nieuwe maatregelen.

1. zijn
2. haar
3. hun

Onzijdige zelfstandige naamwoorden verwijs je met het, zijn, dit en dat.

1. Waar
2. Niet waar

Aan de slag!

Wat? opdr: 1, 2, 3, 4, 5 en 6 Formuleren par. 4

Hoe? Lesboek en schrift

Tijd? 15 minuten

Hulp? Zelfstandig

Uitkomst? Opdrachten gaan we volgende les nakijken,

Doel: leren verwijzen, zodat je niet in herhaling valt!

Klaar? Grammaticaboekje opdracht 11, blz. 15 en lezen blz. 17