28 jan - Leestekens

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

SPELLING : leestekens

Wat gaan we doen?

Doel van deze les:

* punten en aanhalingstekens op de juiste manier gebruiken.

* komma's en dubbele punten op de juiste manier gebruiken.

Leestekens

aanhalingstekens

*Bij directe rede  of een citaat:

'Kijk, daar is Willem met de waterpomptang', zei Ed Bever tegen Truus de Mier.

'Als je me zoekt,' zei Bor de Wolf, 'kun je me vinden in het bos.'

'Heeft iemand mijn zonnebril gezien?' vroeg Momfer de Mol.

De kinderen vroegen: 'Leest u ons voor?'

aanhalingstekens

*Als je het woord zelf bedoelt en niet de betekenis:

Schrijf je 'smikkelen' met een of twee k's?

Het woord 'gêne' komt oorspronkelijk uit het Frans.

geen aanhalingstekens

* Als iemand iets denkt:

Lowieke de Vos dacht: mmmm, wat een lekker hapje.

* Als je iemands woorden niet letterlijk weergeeft:

De kinderen vroegen Meneer de Uil of hij wilde voorlezen.

(dit is de indirecte rede)

(Leestekens en spaties)
De minister ........

1. zei: Ik wacht af.
2. zei: 'Ik wacht af.'
3. zei: 'Ik wacht af'.
4. zei 'Ik wacht af.'

'Waarmee kan ik u helpen?', vroeg de winkelmedewerker.

1. leestekens zijn goed geschreven
2. leestekens zijn fout geschreven

De man fluisterde: 'Ik kan niet meer'.

1. leestekens/hoofdletters zijn goed geschreven
2. leestekens/hoofdletters zijn fout geschreven

'Heeft u een klantenkaart?' vroeg de kassière.

1. De hoofdletters en leestekens kloppen
2. De hoofdletters en leestekens kloppen niet

dubbele punt

* Voor een aangekondigde opsomming:

In dit zwembad vind je van alles: glijbanen, speeltoestellen en een stroomversnelling.

* Voor een citaat of een directe rede:

Jan zei: 'Ik vind dit niet moeilijk.'

dubbele punt

3 Als het tweede deel van een zin een verklaring of een rede vormt bij het eerste deel:

Ik ga naar Terschelling: je hebt er prachtige stranden.

(Let op, je kunt de dubbele punt vervangen door WANT.)

De jongen riep: 'pas op met oversteken hoor!'

1. leestekens/hoofdletters zijn juist
2. hoofdletters/leestekens zijn niet juist

'Als je thuiskomt,' zei mama, 'moet je eerst je handen wassen.'

1. De hoofdletters/ leestekens kloppen
2. De hoofdletters/ leestekens kloppen niet

Let op!

Als je thuiskomt, moet je eerst je handen wassen.

       komma zit al in de 'gewone' zin, dus ook in de gesplitste zin,           vóór het aanhalingsteken.

'Als je thuiskomt,' zei mama, 'moet je eerst je handen wassen.'

Moeder vroeg: 'Wil je Lays chips, beschuit en Red Bull als ontbijt?'

1. Hoofdletters en leestekens kloppen
2. Hoofdletters en leestekens kloppen niet

Vader vroeg: 'Wil je kaas, jam of hagelslag op je boterham?'

1. Hoofdletters en leestekens kloppen
2. Hoofdletters en leestekens kloppen niet

Welke leestekens moet je gebruiken?
Het brugklaskamp ging naar het mooie winderige Texel

1. Punt
2. Komma
3. Uitroepteken
4. Vraagteken

komma

* Tussen twee persoonsvormen:

Als het morgen niet regent, gaan we naar het pretpark.

* Voor voegwoorden: maar, omdat, want, nadat, zodat, voordat, toen, terwijl etc.:

Maria is gek op lezen, maar haar broer gaat liever skaten.

( Let op: geen komma voor EN en OF )

komma

* Voor en na een deel van een zin dat niet zelfstandig kan staan:

De tweedeklassers, die te laat kwamen, kregen straf.

(hier komen ze allemaal te laat)

De tweedeklassers die te laat kwamen, kregen straf.

(hier komen er een paar te laat)

* Tussen delen van een opsomming:

In dit zwembad vind je bubbelbaden, glijbanen en een stroomversnelling.

We rijden vandaag door Nederland, België, en Luxemburg.

1. leestekens zijn goed geschreven
2. leestekens zijn fout geschreven

Als je nog vragen hebt, kun je die straks aan mij stellen.

1. De leestekens kloppen
2. De leestekens kloppen niet

Ik vind dit een leuk boek, omdat: ik me herken in de hoofdpersoon.

1. Leestekens zijn onjuist gebruikt
2. Leestekens zijn juist gebruikt

Ik denk, dat ik vandaag vrij neem. Jullie ook?

1. Leestekens onjuist gebruikt
2. Leestekens juist gebruikt

In de supermarkt kun je brood, kaas, chips appels en een zak snoep kopen.

1. Alle leestekens staan goed
2. Niet alle leestekens staan goed

Verbeter:
In de supermarkt kun je brood, kaas, chips appels en een zak snoep kopen.

We oefenen met de volgende leestekens: komma, punt, vraagteken en uitroepteken.

1. Goed geschreven
2. Fout geschreven

Geef ’n ander woord voor leestekens.

1. puntjes op de i
2. accenten
3. symbolen
4. interpunctie

'Ik ken de leerstof heel erg goed maar die leestekens vind ik lastig.'
Deze zin is goed geschreven.

1. Waar
2. Niet waar

Aan de slag!

Opdracht 1 t/m 4 (blz. 251)

Maak deze opdrachten in je boek of schrift.

Klaar? 

Lees dan in je leesboek.