Betoog les 2: Voordat je begint met schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Lezen

10 minuten

Schrijven: betoog

Les 2: 

Schrijfplan deel 1

 

Nederlands V1 - P2 - 2023-2024

Terugblik

Vorige les heb je geleerd wat een standpunt/mening is en wat argumenten zijn.

Weet je nog?
Wat is het tekstdoel van een betoog?

Informeren

Activeren

Overtuigen

Amuseren

Opiniëren

Aan het einde van deze les ...

... weet je wat de hoofdgedachte van een betoog is.

... weet je wat een schrijfplan is. 

Startklaar? Hoe?

Wat heb je nodig om startklaar 

te zijn voor het schrijven 

van een tekst?

Startklaar?

Wat	Tekstsoort	Betoog
Waarom	Tekstdoel	Overtuigen
Waarover	Onderwerp	Bedtijd jongeren vanaf 12 jaar
	Hoofdgedachte	Jongeren vanaf 12 jaar mogen zelf bepalen hoe laat ze naar bed gaan.

Onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

Onderwerp  In één/een paar woorden waar de tekst over gaat.

Tekstdoel  Overtuigen

Hoofdgedachte De mening/het standpunt van de schrijver

Publiek Voor wie je schrijft

Voorbeelden hoofdgedachte betoog

Oude mensen moeten elk jaar opnieuw rijexamen doen. 

Je kunt beter niet naar houseparty’s gaan.

Volgens mij moet je die webcam niet kopen.

In het centrum zouden auto’s verboden moeten worden. 

Windenergie is niet meer nodig.

Tijd om te oefenen

Op de volgende slides wordt steeds een situatie beschreven. 

Je bepaalt per situatie: het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek

Voorbeeld situatie

Situatie: In de schoolkrant lees je dat de directie van het ATC heeft besloten dat het luisteren van muziek tijdens de lessen niet langer wordt toegestaan. 

Je bent het hier niet mee eens. Je reageert hierop door een betoog te schrijven voor de schoolkrant. 

Bepaal: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

Voorbeeld startklaar voor het schrijven

Onderwerp: Muziek luisteren tijdens lessen

Tekstdoel: Overtuigen

Hoofdgedachte: Het luisteren van muziek tijdens de lessen moet worden toegestaan. 

Publiek: Leerlingen van het ATC

Nu jij! Aan de slag!

Log in bij LU: 

Betoog les 2, slide 14 t/m 23

Situatie 1: stel je voor ...

De directie van het ATC heeft besloten dat alle telefoons bij de start van de schooldag voortaan in het kluisje moeten worden gelegd.

Jij bent het daar mee eens/oneens en schrijft een betoog voor de schoolkrant. 

Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: 

het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek. 

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

1. De directie van het ATC heeft besloten dat alle telefoons bij de start van de schooldag voortaan in het kluisje moeten worden gelegd.

Situatie 2: stel je voor ...

De directie van het ATC heeft besloten dat het dragen van een uniform voortaan verplicht is op het ATC.

Jij bent het daar mee eens/oneens en schrijft een betoog voor de schoolkrant. 

Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: 

het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek. 

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

2. De directie van het ATC heeft besloten dat het dragen van een uniform voortaan verplicht is op het ATC.

Situatie 3: stel je voor ...

De directie van het ATC heeft besloten dat alle social-media-pagina’s op het Internet voortaan worden afgeschermd tijdens schooltijd. 

Jij bent het daar mee eens/oneens en schrijft een betoog voor de schoolkrant. 

Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: 

het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek. 

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

3. De directie van het ATC heeft besloten dat alle social-media-pagina’s op het Internet voortaan worden afgeschermd tijdens schooltijd.

Situatie 4: stel je voor ...

De directie van het ATC heeft besloten dat er voortaan tijdens alle lessen gegeten en gedronken mag worden. 

Jij bent het daar mee eens/oneens en schrijft een betoog voor de schoolkrant. 

Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: 

het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek. 

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

4. De directie van het ATC heeft besloten dat er voortaan tijdens alle lessen gegeten en gedronken mag worden.

Situatie 5: stel je voor ...

De directie van het ATC heeft besloten dat er voortaan energiedrankjes worden verkocht in de schoolkantine. 

Jij bent het daar mee eens/oneens en schrijft een betoog voor de schoolkrant. 

Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: 

het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek. 

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

5. De directie van het ATC heeft besloten dat er voortaan energiedrankjes worden verkocht in de schoolkantine.

Startklaar en dan?

Je gaat een tekst schrijven waarin je de lezer ervan wil overtuigen dat kinderen vanaf 12 jaar zelf hun bedtijd mogen bepalen. 

Hoe begin je?

Beginnen met schrijven

Begin je direct te schrijven?

of:

Maak je eerst een plan? 

Kies wat bij jou past!

Uitleg schrijfplan maken

Stap 2

Stap 1

Schrijfplan stap 2

Je formuleert ...

... de argumenten bij je mening (en dus: de kernzinnen van iedere alinea).
... de deelonderwerpen van iedere alinea.

Ook bepaal je hoe je de inleiding en het slot vormgeeft.

Voorbeeld situatie

Situatie: In de schoolkrant lees je dat de directie van het ATC heeft besloten dat het luisteren van muziek tijdens de lessen niet langer wordt toegestaan. 

Je bent het hier niet mee eens. Je reageert hierop door een betoog te schrijven voor de schoolkrant. 

Bepaal: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

Voorbeeld startklaar voor het schrijven

Onderwerp: Muziek luisteren tijdens lessen

Tekstdoel: Overtuigen

Hoofdgedachte: Het luisteren van muziek tijdens de lessen moet worden toegestaan. 

Publiek: Leerlingen van het ATC

Voorbeeld Stap 2

deelonderwerp 1: niet meer wachten 

argument 1: De docent hoeft niet steeds te wachten op leerlingen die hun oortjes nog uit moeten doen. 

deelonderwerp 2: meer leren

argument 2: Leerlingen leren meer tijdens de lessen. 

deelonderwerp 3: geen verschillen

argument 3: Er zijn geen verschillen tussen leerlingen.

Nu jij! Aan de slag!

Schrijf een betoog op basis van onderstaande gegevens. Maak eerst een plan of begin direct met schrijven.

Wat	Tekstsoort	Betoog
Waarom	Tekstdoel	Overtuigen
Waarover	Onderwerp	Bedtijd jongeren vanaf 12 jaar
	Hoofdgedachte	Jongeren vanaf 12 jaar mogen zelf bepalen hoe laat ze naar bed gaan.

Schrijfplan maken

Deelonderwerp 1:

Argument 1:

Deelonderwerp 2:

Argument 2:

Deelonderwerp 3:

Argument 3: