Betoog les 2: voordat je begint met schrijven

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nederlands Jaar 1 - P4 - 2022-2023

Schrijven: betoog

Les 2:
Schrijfplan fase 1 - oriënteren 

Pak je leesboek er vast bij!

Eerst 10 minuten lezen.

Terugblik

Vorige les heb je geleerd wat een stelling is en wat argumenten en signaalwoorden zijn.

Weet je nog?
Wat is het tekstdoel van een betoog?

Informeren

Overhalen

Overtuigen

Amuseren

Na laten denken

Aan de slag!

Log in bij LU: Betoog les 2

Je kijkt een aflevering van Zondag met Lubach. 

Deze aflevering gaat over kernenergie.

Je maakt hierbij de vragen op de volgende slides. 

Aan het einde van deze les ...

... weet je wat de hoofdgedachte van een tekst is.

... weet je wat de hoofdgedachte van een betoog is.

... weet je wat een schrijfplan is. 

Schrijven is een proces

Voor het schrijven maak je een plan! Een schrijfplan.

Voordat je begint met schrijven, vul je een schrijfplan in.

Schrijfplan = schema dat de basis van je tekst vormt, hierop bouw jij je tekst (bouwplan)

Vergelijkbaar met de fundering van een huis.

Schrijfplan: fase 1

Allereerst bedenk je: 

... waarover je gaat schrijven (onderwerp)

... wat je met de tekst wil bereiken (tekstdoel)

... voor wie je schrijft (publiek)

... welke boodschap je wilt overbrengen (hoofdgedachte) 

Voorbeeld van een leeg schrijfplan voor een betoog

Stap 1

Onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

Onderwerp: In één of in een paar woorden waar de hele tekst over gaat.

Tekstdoel: Het doel dat je wilt bereiken met je tekst.
(Bij een overtuigende tekst: tekstdoel = overtuigen.)

Hoofdgedachte: In één zin waar de tekst over gaat. (Bij een overtuigende tekst: hoofdgedachte = de stelling/de mening/het standpunt.)

Publiek: Voor wie je schrijft.  

Hoofdgedachte

Voorbeelden van hoofdgedachtes van een betoog:

Oude mensen moeten elk jaar opnieuw rijexamen doen. 

Je kunt beter niet naar houseparty’s gaan.

Volgens mij moet je die webcam niet kopen.

In het centrum zouden auto’s verboden moeten worden. 

Windenergie is niet meer nodig.

Aan de slag!

Stel je voor: In de schoolkrant lees je dat de directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat het luisteren van muziek tijdens de lessen niet langer wordt toegestaan. 

Je besluit hierop te reageren door een betoog te schrijven in de schoolkrant. Voordat je begint met schrijven maak je een schrijfplan.

Je benoemt: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek.

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

1. De directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat het luisteren van muziek tijdens de lessen niet langer wordt toegestaan.

Aan de slag!

Je leest steeds een andere situatie. Bij iedere situatie stel jij je voor dat je dit leest in de schoolkrant en daarop besluit te reageren met een betoog. Voordat je begint met schrijven benoemt je:

• het onderwerp
• het tekstdoel
• de hoofdgedachte
• het publiek 

Log in bij LU: Betoog les 2, slide 14 t/m 18

Stel je voor ...

Je hoort van je mentor dat de directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat alle telefoons bij de start van de schooldag voortaan in het kluisje moeten worden gelegd.

Jij bent het daar mee eens/oneens. Je besluit een betoog te schrijven voor de schoolkrant. Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek van de tekst die je gaat schrijven. Maak de opdracht op de volgende slide.

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

2. De directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat alle telefoons bij de start van de schooldag voortaan in het kluisje moeten worden gelegd.

Stel je voor ...

Je hoort van je mentor dat de directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat het dragen van een uniform voortaan verplicht is op 't Hooghe Landt.

Jij bent het daar mee eens/oneens. Je besluit een betoog te schrijven voor de schoolkrant. Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek van de tekst die je gaat schrijven. 

Maak de opdracht op de volgende slide.

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

3. De directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat het dragen van een uniform voortaan verplicht is op 't Hooghe Landt.

Stel je voor ...

Je hoort van je mentor dat de directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat alle social-media-pagina’s op het Internet voortaan worden afgeschermd tijdens schooltijd. 

Jij bent het daar mee eens/oneens. Je besluit een betoog te schrijven voor de schoolkrant. Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek van de tekst die je gaat schrijven. Maak de opdracht op de volgende slide.

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

4. De directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat alle social-media-pagina’s op het Internet voortaan worden afgeschermd tijdens schooltijd.

Stel je voor ...

Je hoort van je mentor dat de directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat er voortaan tijdens alle lessen gegeten en gedronken mag worden. 

Jij bent het daar mee eens/oneens. Je besluit een betoog te schrijven voor de schoolkrant. Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek van de tekst die je gaat schrijven. 

Maak de opdracht op de volgende slide.

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

5. De directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat er voortaan tijdens alle lessen gegeten en gedronken mag worden.

Stel je voor ...

Je hoort van je mentor dat de directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat er voortaan energiedrankjes worden verkocht in de schoolkantine. 

Jij bent het daar mee eens/oneens. Je besluit een betoog te schrijven voor de schoolkrant. Voordat je begint met schrijven, bepaal jij: het onderwerp, het tekstdoel, de hoofdgedachte en het publiek van de tekst die je gaat schrijven. 

Maak de opdracht op de volgende slide.

Benoem: onderwerp, tekstdoel, hoofdgedachte, publiek

6. De directie van 't Hooghe Landt heeft besloten dat er voortaan energiedrankjes worden verkocht in de schoolkantine.

Videofragment

We gaan een fragment uit een aflevering van Zondag met Lubach kijken.

Deze aflevering gaat over kernenergie.

Maak daarna de vragen.

1. Arjen Lubach is voor / tegen kernenergie.

1. voor
2. tegen

2. Noteer de argumenten die Arjen Lubach voor zijn mening heeft.