4. Differentiatie-les - extra materiaal

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Extra uitleg

+ 

Extra oefenopdrachten 

Grammatica

In deze les:

Extra uitleg lijdend voorwere (geel)

Extra opdrachten + antwoorden (blauw)

Grammatica hoofdstuk 4

Lijdend voorwerp

Extra uitleg

Het lijdend voorwerp is een zinsdeel. 

Het lijdend voorwerp komt voor in zinnen waarin iets/iemand iets overkomt of ondergaat. De persoon die iets overkomt of het voorwerp dat iets ondergaat, is het lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (lv)

Om het lijdend voorwerp te kunnen vinden, heb je het werkwoordelijk gezegde en het onderwerp nodig. 

Ik | drink | in de avonden | altijd | cola. 

Pv: drink
Ow: ik
Wg: drink

Dan kunnen we het lijdend voorwerp gaan zoeken. Het lijdend voorwerp geeft aan wie/wat iets overkomt/ondergaat. Hiervoor kan je de volgende hulpvraag stellen: wie/wat + wg + ow = Lv

Lijdend voorwerp (lv)

Ik | drink | in de avonden | altijd | cola. 

Pv: drink
Ow: ik
Wg: drink

Dan kunnen we het lijdend voorwerp gaan zoeken. Het lijdend voorwerp geeft aan wie/wat iets overkomt/ondergaat. Hiervoor kan je de volgende hulpvraag stellen: wie/wat + wg + ow = Lv

Hier stellen we dus de volgende vraag: Wie/wat drink ik? 

Het antwoord is: cola

Cola is dus het lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (lv)

Ik | drink | in de avonden | altijd | cola. 

Pv: drink
Ow: ik
Wg: drink

Lv: cola

Dan kunnen we het lijdend voorwerp gaan zoeken. Het lijdend voorwerp geeft aan wie/wat iets overkomt/ondergaat. Hiervoor kan je de volgende hulpvraag stellen: wie/wat + wg + ow = Lv

Hier stellen we dus de volgende vraag: Wie/wat drink ik? 

Het antwoord is: cola

Cola is dus het lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp (lv)

Het stappenplan voor zinsdelen ontleden is nu een stukje uitgebreid. 

Stappenplan zinnen ontleden: 

1. Zoek de persoonsvorm
2. Zet zinsdeelstrepen
3. Zoek het onderwerp (wie/wat + pv = ow)
4. Zoek alle werkwoorden in de zin (wg)
5. Zoek het lijdend voorwerp (wie/wat + wg + ow = lv)

Lijdend voorwerp (lv)

Voor nog wat extra uitleg, kun je de volgende video kijken. 

Lijdend voorwerp (lv)

Voor nog wat extra uitleg, kun je de volgende video kijken. 

Lijdend voorwerp (lv)

Lijdend voorwerp

Extra oefeningen

Noteer van onderstaande zinnen de persoonsvorm. Zet zinsdeelstrepen en noteer ook het onderwerp en het lijdend voorwerp.  

1. De directeur heeft de luie werknemers ontslagen. 

2. Waarom plagen sommige leerlingen die nieuwe jongen?

3. Die schatkist hebben kapers begraven op een onbewoond eiland. 

4. Sylvia kocht gisteren bij de dierenwinkel deze goudvis. 

5. Elke zaterdag bezorgen wij in de buurt honderden reclamefolders. 

Lijdend voorwerp - oefening (1)

1. De directeur | heeft | de luie werknemers | ontslagen. 

Pv: heeft
Ow: de directeur
Wg: heeft ontslagen
Lv: de luie werknemers

2. Waarom | plagen | sommige leerlingen | die nieuwe jongen?

Pv: plagen

Ow: sommige leerlingen

Wg: plagen

Lv: die nieuwe jongen

Lijdend voorwerp - antwoorden (1)

3. Die schatkist | hebben | kapers | begraven | op een onbewoond eiland. 

Pv: hebben

Ow: kapers

Wg: hebben begraven

Lv: die schatkist

4. Sylvia | kocht | gisteren | bij de dierenwinkel | deze goudvis. 

Pv: kocht

Ow: Sylvia

Wg: kocht

Lv: deze goudvis

Lijdend voorwerp - antwoorden (1)

5. Elke zaterdag | bezorgen | wij | in de buurt | honderden reclamefolders. 

Pv: bezorgen

Ow: wij

Wg: bezorgen

Lv: honderden reclamefolders

Lijdend voorwerp - antwoorden (1)

Noteer van onderstaande zinnen de persoonsvorm. Zet zinsdeelstrepen en noteer ook het onderwerp en het lijdend voorwerp.  

1. Tot ieders verrassing versloeg Sluiter de nummer 7 van de wereld. 

2. Volgende maand brengt Racoon een nieuwe cd uit. 

3. Die Utrechtse aannemer bouwt hier een fraai kantorencomplex

4. Helpt het Rode Kruis overal ter wereld slachtoffers van rampen? 

5. Al vele jaren produceert dit bedrijf zeer betrouwbare fietsen. 

6. De zieke, blinde konijnen moet de jachtopziener afschieten. 

Lijdend voorwerp - oefening (2)

1. Tot ieders verrassing | versloeg | Sluiter | de nummer 7 van de wereld. 

Pv: versloeg

Ow: Sluiter

Wg: versloeg

Lv: de nummer 7 van de wereld

2. Volgende maand | brengt | Racoon | een nieuwe cd | uit. 

Pv: brengt

Ow: Racoon

Wg: brengt uit

Lv: een nieuwe cd

Lijdend voorwerp - antwoorden (2)

3. Die Utrechtse aannemer | bouwt | hier | een fraai kantorencomplex

Pv: bouwt

Ow: Die Utrechtse aannemer

Wg: bouwt

Lv: een fraai kantorencomplex

4. Helpt | het Rode Kruis | overal ter wereld | slachtoffers van rampen? 

Pv: helpt

Ow: het Rode Kruis

Wg: helpt

Lv: slachtoffers van rampen

Lijdend voorwerp - antwoorden (2)

5. Al vele jaren | produceert | dit bedrijf | zeer betrouwbare fietsen. 

Pv: produceert

Ow: dit bedrijf

Wg: produceert

Lv: zeer betrouwbare fietsen

6. De zieke, blinde konijnen | moet | de jachtopziener | afschieten. 

Pv: moet

Ow: de jachtopziener

Wg: moet afschieten

Lv: de zieke, blinde konijnen

Lijdend voorwerp - antwoorden (2)

Noteer van onderstaande zinnen de persoonsvorm. Zet zinsdeelstrepen en noteer ook het onderwerp en het lijdend voorwerp.  

1. Binnen afzienbare tijd zal Rusland een raket naar Mars lanceren.

2. Naast vissen kunnen haaien vogels en zeezoogdieren eten.

3. Heeft de uitvinder octrooi aangevraagd voor zijn geneesmiddel? 

4. De toeristen hebben vanaf Utrecht een toch gemaakt in een stoomtrein.

5. Tot 44 jaar mogen mensen een buitenlands kind adopteren. 

6. Hoe vaak heeft Angelina Jolie de rol van Lara Croft gespeeld? 

Lijdend voorwerp - oefening (3)

1. Binnen afzienbare tijd | zal | Rusland | een raket naar Mars | lanceren.

Pv:  zal

Ow: Rusland

Wg: zal lanceren

Lv: een raket naar Mars

2. Naast vissen | kunnen | haaien | vogels en zeezoogdieren | eten.

Pv: kunnen

Ow: haaien

Wg: kunnen eten

Lv: vogels en zeezoogdieren

Lijdend voorwerp - antwoorden (3)

3. Heeft | de uitvinder | octrooi | aangevraagd | voor zijn geneesmiddel? 

Pv: heeft

Ow: de uitvinder

Wg: heeft aangevraagd

Lv: octrooi

4. De toeristen | hebben | vanaf Utrecht | een toch | gemaakt | in een stoomtrein.

Pv: hebben

Ow: de toeristen

Wg: hebben gemaakt

Lv: een tocht

Lijdend voorwerp - antwoorden (3)

5. Tot 44 jaar | mogen | mensen | een buitenlands kind | adopteren. 

Pv: mogen

Ow: mensen 

Wg: mogen adopteren

Lv: een buitenlands kind

6. Hoe vaak | heeft | Angelina Jolie | de rol van Lara Croft | gespeeld? 

Pv: heeft

Ow: Angelina Jolie

Wg: heeft gespeeld

Lv: de rol van Lara Croft

Lijdend voorwerp - antwoorden (3)

Noteer van onderstaande zinnen de persoonsvorm. Zet zinsdeelstrepen en noteer ook het onderwerp en het lijdend voorwerp.  

1. Op 24 juni 1947 merkte een Amerikaanse piloot tijdens een vlucht iets vreemds op. 

2. Hij zag negen zilverkleurige halvemaanvormige objecten.

3. Ze vlogen in formatie door de lucht. 

4. Veel kranten publiceerden vervolgens artikelen hierover. 

5. Tussen 1947 en 1969 heeft de Amerikaanse luchtmacht ruim 12.000 ufowaarnemingen onderzocht. 

6. Zo'n 700 gevallen kon de dienst niet verklaren. 

Lijdend voorwerp - oefening (4)

1. Op 24 juni 1947 | merkte | een Amerikaanse piloot | tijdens een vlucht | iets vreemds | op. 

Pv: merkte
Ow: een Amerikaanse piloot
Wg: merkte op
Lv: iets vreemds

2. Hij | zag | negen zilverkleurige halvemaanvormige objecten.

Pv: zag

Ow: hij

Wg: zag

Lv: negen zilverkleurige halvemaanvormige objecten

Lijdend voorwerp - antwoorden (4)

3. Ze | vlogen | in formatie | door de lucht. 

Pv: vlogen

Ow: ze

Wg: vlogen

Lv: -

4. Veel kranten | publiceerden | vervolgens | artikelen | hierover. 

Pv: publiceerden

Ow: veel kranten

Wg: publiceerden

Lv: artikelen

Lijdend voorwerp - antwoorden (4)

5. Tussen 1947 en 1969 | heeft | de Amerikaanse luchtmacht | ruim 12.000 ufowaarnemingen | onderzocht. 

Pv: heeft

Ow: de Amerikaanse luchtmacht

Wg: heeft onderzocht

Lv: ruim 12.000 ufowaarnemingen

6. Zo'n 700 gevallen | kon | de dienst | niet | verklaren. 

Pv: kon

Ow: de dienst

Wg: kon verklaren

Lv: zo'n 700 gevallen

Lijdend voorwerp - antwoorden (4)