Het ontstaan van steden & machtige rijken in het Midden Oosten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De stad

1. De eerste steden

Wanneer ontstonden de eerste steden?

1. 10.000 jaar geleden
2. 6.000 jaar geleden
3. 2.000 jaar geleden
4. 200 jaar geleden

In welke van de gemarkeerde gebieden ontstonden  de eerste steden? Sleep het gele vlak hierheen.

Oudste steden

Inleiding: centraal probleem

Deelvragen

Uitleg website + werkblad

Nabespreking

Hoe heet dit bouwwerk?

Pieter Bruegel (ca. 1563)

Genesis 11

Ziggurat

Gebouwd tussen 2.200-500 BCE

In Mesopotamië

Er zijn er zo'n 25 bekend

https://www.britannica.com/technology/ziggurat

Kenmerkende aspecten

Tijdvak 1: Tijd van jagers en boeren

​1. De levenswijze van jagers en verzamelaars

2. Het ontstaan van landbouw en landbouwsamenlevingen

3. Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen

 

Jagers en verzamelaars

Landbouw en landbouwsamenlevingen

Nomaden

Sedentair

Veel bezittingen

Weinig bezittingen

Kleine groepen

Grote groepen

Hoe wordt dit gebied ook wel genoemd?

Gevolgen van de agrarische revolutie 

Ontwikkeling van de landbouw

Ontwikkeling van de veeteelt

Ontwikkeling van nieuwe gereedschappen +

Hogere voedsel productie

Irrigatielandbouw - het water zo veel mogelijk gebruiken

Goed samenwerken belangrijk

Gevolgen hogere voedselproductie

Bevolkingsgroei

Niet iedereen hoeft meer als boer te werken

--> ambachtslieden (producten met de hand maken)

--> handelaren (voedsel of de ambachtelijke producten)

Noem een voorbeeld van een ambacht

Stadstaten: 

stad + omringend land

Er ontstaan steden met (tien)duizenden inwoners

10.000, soms 50.000 inwoners

Heersers + ambtenaren

Ur (reconstructie)

Geen economische centra

Tempels en bestuursgebouwen belangrijk

Boeren leveren voedsel in in pakhuizen, dit wordt weer verdeeld onder de niet-producerende lagen.

Sociale hiërarchie

Handel via de staat (geen particuliere handel)

Opdrachten 1 t/m 8

Schrift

Eerst voor administratie

Later ook:

- verhalen (koningen/goden)

- wetten

- brieven

- orders

- etc.

Hoe wordt het Mesopotamisch schrift genoemd?

Uit welk gebied komt dit schrift?

Maken: opdracht 9 t/m 12

(Klaar, ga verder met § 1.3 opdracht 1 t/m 12)

Antwoord 10

• Allereerst werden kleine voorwerpen van klei gebruikt als geheugensteuntjes bij het registreren van goederen. 
• Deze werden vervangen door symbolen in kleitabletten te kerven.
• Vervolgens werden pictogrammen gebruikt en tekens die lettergrepen en klanken uitdrukten. 
• Geleidelijk werden dit steeds meer abstracte tekens en ontstond het spijkerschrift. 
• Tot slot ontwikkelden mensen vanaf ongeveer 1500 v.C. een alfabetschrift.

Hammoerabi

Babel

- 282 artikelen

- 'oog om oog, tand om tand'

 

Artikel 53

Als iemand te lui is om  zijn dammen goed te onderhouden en ze niet in goede staat houdt, zal hij, indien het zijn dam is die doorbreekt waardoor akkers onder water komen te staan (als slaaf) worden verkocht voor geld, en het geld zal het graan vervangen dat door zijn schuld verloren is gegaan

'Oog om oog, tand om tand'

• Als iemand het oog van een ander uitsteekt, zal zijn oog worden uitgestoken (art. 196)
• Als hij het oog van een vrijgelaten slaaf uitsteekt (...) zal hij een gouden mina als boete betalen (art. 198)
• Als hij het oog van een slaaf uitsteekt (...) zal hij de helft van de waarde van de slaaf betalen (art. 199)
• Als iemand de tand van zijn gelijke uitslaat, zal zijn tand worden uitgeslagen (art. 200)

Maken §1.3 - opdracht 1 t/m 7

Schrijf drie dingen op die je deze les geleerd hebt

Stel 1 vraag over iets wat je in deze les nog niet zo goed begrepen hebt.