4K Thema 7 Opslag, uitscheiding en bescherming

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Inwendig milieu:

= bloedplasma &                             weefselvloeistof

= opgenomen in de                         bloedsomloop

Uitwendig milieu:

• buiten je lichaam
• lucht in je longen
• inhoud darmkanaal
  

Opname:

• Inademen
• Eten
• Drinken

Opname naar de bloedsomloop om in 

het inwendig milieu 

te komen.

Uitscheiding:

• Uitademen
• Plassen
• Gal

Poepen is geen uitscheiding, want dat zijn de onverteerde voedselresten die nooit opgenomen zijn in het bloed.

Klas 3 Thema 5 Regeling

Diabetes

1. Eilandje van Langerhans (microscopische foto)
2. Afvoerbuis verteringsklier
3. Eilandje van Langerhans
4. Verteringsklier
5. Stukje alvleesklier
6. Alvleesklier
   

1. Bloedsuikerspiegel wordt te hoog
2. Alvleesklier maakt het hormoon insuline
3. Glucose => glycogeen    
4. Bloedsuikerspiegel       is te laag
5. Alvleesklier maakt het hormoon glucagon
6. Glycogeen => glucose
   

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Belangrijke bloedvaten:

Leverslagader: 

tussen aorta en lever

Leverader: 

tussen lever en holle ader

Poortader: 

tussen darmen en lever

Belangrijke bloedvaten:

Leverslagader: 

tussen aorta en lever

Leverader: 

tussen lever en holle ader

Poortader: 

tussen darmen en lever

Functies van de lever:

• Constant houden van het glucosegehalte in het bloed
• Productie van fibrinogeen
• Productie van gal
• Afbraak van overschot eiwitten (ureum is de afvalstof)
• Afbraak van dode rode bloedcellen 

                                 (galkleurstoffen is het afbraakproduct)

• Ontgifting van bloed (o.a. alcohol, drugs, medicijnen)
  

Hepatitis

• Virus
• Besmetting via bloed, sperma of vaginavocht
• Kan leverkanker of levercirrose veroorzaken.
  

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

De nieren en de urinewegen

Nierschors en niermerg

Functie uitscheiding van:

• overtollig water
• overtollige zouten
• afvalstoffen
• schadelijke stoffen

Dus: de nieren voeren een aantal stoffen af die het lichaam niet meer nodig heeft

Nierschors en niermerg 

 

Functie uitscheiding van: 

overtollig water 

overtollige zouten 

afvalstoffen 

schadelijke stoffen 

Dus: de nieren voeren een aantal stoffen af die het lichaam niet meer nodig heeft. Zoals te veel water, te veel zout, afvalstoffen en schadelijke stoffen.

Nierschors en niermerg

Functie uitscheiding van:

• overtollig water
• overtollige zouten
• afvalstoffen
• schadelijke stoffen

Dus: de nieren voeren een aantal stoffen af die het lichaam niet meer nodig heeft

Nierbekken

Functie:

• verzamelen van urine

Hierna gaat de urine naar urineleiders, dan naar de urineblaas en tenslotte wordt de urineblaas leeggemaakt via de urinebuis.

Nieren: maken urine

• Eerst gaat het bloedplasma in buisjes = voorurine

• Dan halen de nieren de nuttige stoffen en een deel van het water weer uit de voorurine. Deze stoffen gaan terug naar de bloedvaten. 
• Dat wat overblijft is urine, hierin zitten de afvalstoffen die via de urineleider en blaas uitgeplast worden.

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Hoornlaag

Kiemlaag

Opperhuid

De huid bestaat uit 3 lagen:

1. Opperhuid
   
2. Lederhuid
3. Onderhuids bindweefsel
   

Opperhuid

• Hoornlaag = dode cellen
• Eelt = extra dikke hoornlaag
  
• Kiemlaag = levende cellen

Lederhuid

• Bloedvaten
• Haarspiertjes
• Zweetklieren
• Zintuigen
• Uitlopers van zenuwcellen
  

Onderhuids bindweefsel:

• Vetcellen

Warmbloedig

Constante lichaamstemperatuur

Mens = + 37 gr Celcius

Er is een evenwicht tussen warmteproductie & -afgifte

Koudbloedig

Omgevingstemperatuur 

= lichaamstemperatuur

Buiten het lichaam 10 graden 

= dier ook 10 graden Celcius

Lichaamstemperatuur wisselt

met omgevingstemperatuur

Opwarmen:

niet meer zweten

minder bloed door de huid

=> huid wordt bleker en kouder

extra verbranding

(helpt niet veel)

kippenvel

(werkt helemaal niet meer)

Afkoelen:

gaan zweten (=water & zout)

meer bloed door de huid 

=> huid wordt roder en warmer

Opperhuid

1. Hoornlaag en lederhuid
2. Hoornlaag en onderhuids bindweefsel
3. Hoornlaag en kiemlaag
4. Hoornlaag en talg

De huid kent 3 lagen.
Wat is de taak van de huid ?

1. bescherming tegen infecties
2. bescherming tegen uitdroging
3. regelen van temperatuur
4. alle bovenstaande antwoorden zijn goed

De huid:

Welk type zintuigcel komt niet voor in de huid?

1. warmtezintuig
2. koudezintuig
3. evenwichtszintuig
4. tastknopje

Welk zintuig van de huid ligt het diepst in de huid?

1. Pijnpunten
2. Drukzintuigen
3. Koudezintuigen
4. Tastzintuigen

Wat zijn de twee functies van het onderhuidse bindweefsel?

1. Reservestoffen opslaan en warmteverlies tegengaan
2. Reservestoffen opslaan en zorgen voor afkoeling
3. Warmteverlies tegengaan en zorgen voor afkoeling
4. Reservestoffen opslaan en zorgen voor afkloeling

De huid:

De huid bestaat uit verschillende onderdelen. In welk deel liggen je zintuigen in de huid?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuidse bindweefsel

De huid voorkomt uitdroging. De huid blijft soepel door _____

1. Zweet
2. Vocht
3. Talg
4. Slijm

de huid

1. is een orgaan
2. is GEEN orgaan
3. is onderdeel van het bloedvatenstelsel
4. verteert je voedsel

Je loopt naar buiten en krijgt het koud.
Wat gebeurt er in je huid?
De huid wordt

1. Bloedvaatjes worden wijd, spieren trekken samen
2. Bloedvaatjes worden nauw, spieren trekken samen
3. Bloedvaatjes worden wijd, zweetklieren produceren zweet
4. Bloedvaatjes worden nauw, zweetklieren produceren zweet

Wat wordt er veel opgeslagen in het onderhuidse bindweefsel?

1. Water
2. Vet
3. Mineralen

Thema 7

Opslag, uitscheiding

en bescherming

Bs 1 Een constant inwendig milieu

Bs 2 De lever

Bs 3 De nieren

Bs 4 De huid en het onderhuidse bindweefsel

Bs 5 Afweer

Ziekteverwekkers:  

     Bv. virussen - bacteriën - schimmels - dieren

Antigenen = lichaamsvreemde stoffen

     Zijn stoffen die niet in je lichaam thuis horen.

Infectie = als 'n ziekteverwekker je lichaam binnendringt.

Afweer = de verdeding tegen ziekteverwekkers 

Immuun = je lichaam kan eenziekteverwekker snel uitschakelen waardoor je niet ziek wordt.

tegen een infectie:

• Opperhuid/hoornlaag
• Talg
• Slijmvliezen
• Maagsap
  

van een infectie:

• Koorts
• Medicijnen bv. antibiotica
• Witte bloedcellen
• Antistoffen
  

Bescherming

Bestrijden

Actieve immuniteit:

hiervoor moet lichaam zelf werken, je lichaam maakt zelf antistoffen.

Passieve immuniteit:

hiervoor hoeft je lichaam zelf niets te doen, je krijgt de antistoffen ingespoten.

Kunstmatige immuniteit:

je bent niet ziek geweest, maar je hebt een vaccinatie gehad.

Natuurlijke immuniteit:

je bent ziek geweest.

Vaccinatie = inenting tegen ziekten.

Je krijgt dan een stof ingespoten die je lichaam wel antistoffen laat maken, maar je niet ziek maakt.