Basisstof 12.1 en 12.2

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Thema 12 voeding en vertering

Wat gaan we doen?

Uitleg basisstof 12.1 Enzymen

Opdrachten 12.1 maken

Uitleg basisstof 12.2 Voedingsmiddelen en voedingstoffen

Verder werken aan de opdrachten

Quiz

Evaluatie leerdoelen

Basisstof 12.1 Enzymen

Leerdoelen

• Je kunt de werking van enzymen beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij voedselbederf.
  
• Je kunt manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd.

Om de voedingsstoffen uit je voedsel in je lichaam te kunnen opnemen, moeten ze eerst worden afgebroken. Enzymen helpen bij de afbraak van stoffen. Ook voedselbederf ontstaat door de werking van enzymen.

Enzymen

Onderzoek in tweetallen:

Wat zijn enzymen?

Wat doen enzymen?

Op welke 2 manieren werken enzymen?

Enzymen

• Enzymen zijn speciale eiwitten.
• Cellen bevatten meerdere verschillende enzymen.
• Enzymen worden niet verbruikt en kunnen opnieuw gebruikt worden.
• Enzymen werken specifiek: ze werken maar voor 1 soort stof
• Enzymen kunnen stoffen samenvoegen tot een nieuwe stof of en stof splitsen

Enzymen

Enzymactiviteit

• optimumkromme
• zuurgraad (pH)
• temperatuur

Voedselbederf

Door de afbraak van voedsel kunnen giftige stoffen ontstaan.

Voedselvergiftiging --> buikpijn, overgeven, diarree.

Een grote hoeveel ziekmakende bacteriën of schimmels leidt tot 

voedselinfectie --> dezelfde klachten en vaak koorts. 

Voedsel conserveren

Door voedsel te conserveren kunnen we het  langer houdbaar maken.

De omstandigheden voor bacteriën en schimmels worden dan ongunstig gemaakt.

Bij lage temperatuur of een droge omgeving zijn de meeste enzymen in schimmels en bacteriën niet actief en voedsel bederft dus minder snel.

Conserveermiddelen

Je kunt ook conserveren door stoffen toe te voegen.

• Zout - halen vocht uit de omgeving
• Suiker - halen vocht uit de omgeving
• Zuur - enzymen werken niet in zure omgeving
• Kunstmatige conserveringsmiddelen : E nummer

Aan het werk

Maak van basisstof 12.1

Opdracht 1 t/m 9

Opdracht 4 hoeft niet

Basisstof voedingsmiddelen & voedingsstoffen

Leerdoelen

• Je kunt de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen.
  
• Je kunt zes groepen voedingsstoffen met hun functies en kenmerken noemen.

In eten en drinken zitten stoffen die je lichaam nodig heeft. 

Deze stoffen hebben in je lichaam verschillende functies.

Voedingsmiddel

Voedingsmiddel is alles wat je eet

• Plantaardige voedingsmiddelen
• Dierlijke voedingsmiddelen

Voedingsstoffen

Je kan bij elke groep voedingsstoffen benoemen welke functies deze hebben?

eiwitten

koolhydraten

vetten

water

mineralen

vitaminen

Eiwitten

Eiwitten dienen als bouwstoffen en brandstoffen. 

Vorming cytoplasma

Enzymen bestaan uit eiwitten

Koolhydraten

Koolhydraten dienen als :

- Brandstof

- Bouwstof

- Reservestof

Glucose, suiker en zetmeel

zijn OOK koolhydraten

Vetten

Vetten zijn :

-Brandstof

   - Reservestof

-Bouwstof

Onverzadigde vetten zijn OKE..

Verzadige vetten zijn minder gezond

Water

Water is de belangrijkste bouwstof voor het lichaam

Bloed en cytoplasma bestaan 

voor groot deel uit water 

Mineralen

• Bouwstoffen en beschermende stof.
  
  
• Voorbeeld:
    Calcium (beenderen) en ijzer (hemoglobine in het bloed)

Vitaminen

• Bouwstoffen of beschermende stoffen
• Als je gevarieerd eet, krijg je voldoende vitaminen binnen.
• Van een tekort aan vitaminen kan je ziek worden.

Aan het werk

Maak van basisstof 12.1

Opdracht 1 t/m 9

Opdracht 4 hoeft niet

Maak van basisstof 12.2

Opdracht 1 t/m 9

Wat kunnen enzymen met stoffen doen?

1. Splitsen van stoffen
2. Verbranden van stoffen
3. Samenvoegen tot nieuwe stof
4. Vervuilen van stoffen

Hoeveel soorten stoffen kunnen enzymen verwerken?

1. Voor geen stoffen
2. Voor meerdere stoffen
3. Voor 1 soort stof

Welke voedingsstof ondersteunt de spijsvertering?

1. Eiwitten
2. Vetten
3. Voedingsvezels
4. Koolhydraten

Welke groep voedingsstoffen geeft energie?

1. Vetten
2. Mineralen
3. Koolhydraten
4. Vitaminen

Kan je nu

• de functies van voedingsstoffen en voedingsvezels in voedingsmiddelen noemen?
• zes groepen voedingsstoffen met hun functies en kenmerken noemen?
• de werking van enzymen beschrijven?
• beschrijven welke rol bacteriën en schimmels spelen bij voedselbederf?
• manieren noemen waarop voedsel kan worden geconserveerd?