5.6 blessures

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 1

Thema 5: Stevigheid en beweging

Je kent de delen van het lichaam.

Je kunt in een afbeelding van het skelet de botten benoemen.

Je kunt de functies van het skelet noemen.

Welke 4 beenverbindingen zijn er?

Wij horen bij......

1. zoolgangers
2. topgangers
3. hoefgangers
4. teengangers

Kalk lost op in zoutzuur

1. waar
2. niet waar

Als je een spier ontspant, wordt de spier....

1. korter en dikker
2. langer en dunner
3. korter en dunner
4. langer en dikker

Als een spier samentrekt:

hoe lang kun jij dit?

De plank is een statische oefening, wat inhoudt dat je je lichaam een tijdje in een bepaalde houding moet houden zonder te bewegen.

1. wordt de spier korter en dunner
2. wordt de spier langer en dikker
3. wordt de spier korter en dikker
4. wordt de spier langer en dunner

Als jongere mensen vallen, breken ze niet zo snel hun botten. Hoe komt dit?

1. doordat er in het bot veel lijmstof is en veel kalk
2. doordat er in het bot veel lijmstof is en weinig kalk
3. doordat er in het bot weinig lijmstof is en weinig kalk
4. doordat er in het bot weinig lijmstof is en veel kalk

Bij welke gewricht is er de meeste beweging mogelijk?

1. Kogelgewricht
2. Rolgewricht
3. Scharniergewricht
4. Draaigewricht

Spieren kunnen samentrekken, pezen niet.

Is deze bewering juist of onjuist?

1. juist
2. onjuist

Met welke letter is een pees aangegeven?

1. A
2. B
3. C
4. D

spiervezels en pezen

Snelle spiervezels gebruik je bij een sprintje of zwaar tillen

Langzame spiervezels gebruik je voor uithoudingsvermogen

Pezen bestaan niet uit bot/ beenweefsel 

en niet uit kraakbeenweefsel

--> wel uit bindweefsel  (= stof die de

weefsels verbindt)

Je wervelkolom bestaat uit verschillende onderdelen. Welke zijn dit?

1. wervels, tussenwervelschijven, spieren en zenuwen
2. wervels
3. wervels, tussenwervelschijven en spieren
4. wervels en tussenwervelschijven

Wat zijn de functies van de tussenwervelschijven?

1. het beschermt je ruggenmerg
2. hierdoor kan je je rug een beetje bewegen
3. ze vangen schokken op
4. hierdoor wordt je rug een beetje langer

Hoe wordt de vorm van de wervelkolom genoemd?

(maak geen gebruik van tekens gebruiken.)

Bij welke plaatje heeft de persoon een goede houding?

    A                 B               C

Sleep de persoon naar het vakje waar hij bij hoort.

Goede houding 

Slechte houding

Tussencelstof van lijmstof

Tussencelstof van kalkzouten

Met uitlopers blijven cellen met elkaar in contact

Cellen hebben geen uitlopers en liggen in groepjes bij elkaar 

Kraakbeenweefsel

Botweefsel

Wervelkolom

-Bestaat uit wervels met tussenwervelschijven (schokbrekers) van kraakbeen

-Heeft een  'dubbele S-vorm'. 

Hierdoor worden schokken opgevangen tijdens het lopen en is de rug een beetje beweeglijk

Een goede zithouding

Bij een goede zithouding is het belangrijk dat je je rug zoveel mogelijk recht houdt. 

Tillen

Vaak en zwaar tillen: rugklachten

Juiste manier van tillen:

• Buk en til niet onnodig
  
• Til niet teveel ineens
  
• Til nooit met gedraaide rug
  
• Til met twee handen zo dicht mogelijk bij je lichaam
  
• Buig niet verder voorover dan nodig en gebruik je beenspieren.
  
• Til niet hoger dan schouderhoogte

Lesdoelen

-Ik weet wat een botbreuk, kneuzing, verzwikking en ontwrichting is en hoe dit kan ontstaan

-Ik weet wat rsi is en hoe dit ontstaat

0

LESS 

Spierpijn

Heb je soms na het sporten. het kan verschillende oorzaken hebben:

• Als je iets doet wat je niet gewend bent.
• Als spieren beschadigd raken
• Als de spieren opeens sterk afkoelen.

Spierkramp en spierscheuring 

Spierkramp:  een spier trekt zich plotseling heel sterk samen.

Je moet stoppen met de beweging, ga je door dan kan de spier scheuren. 

Een plotselinge spierscheuring = een zweepslag (beschadiging van de kuitspier)

LESS 

Botbreuk 

Met een botbreuk moet je naar het ziekenhuis.

LESS 

In het ziekenhuis:

• Röntgenfoto
• Bot zetten
• Gips verband

Vaak duurt het ongeveer 6 weken tot het weer genezen is (Er groeit weer nieuw been)

Verzwikking / verstuiking

Wordt het gewrichtskapsel en de kapselbanden beschadigd.

Zwelling

Koelen: helpt tegen de pijn en zwelling wordt minder dik.

Kneuzing 

Ontstaat vaak door

• Duw
• trap
• Stomp

Blauwe plek ontstaat. 

    --> bloedvaten zijn dan kapot gegaan.

Je kunt ook een zwelling krijgen

Ook bij een kneuzing helpt koelen

Ontwrichting 

De gewrichtskogel schiet dan 

uit de kom. 

Kan gebeuren als je verkeerd valt.

De arts moet je gewrichtskogel weer in de kom brengen

Voetbalknie:

 Meniscus = schijfje kraakbeen in de knie

De noppen blijven in het veld staan en de knie draait --> kniegewricht of meniscus gaat kapot

Gescheurde banden

Als een sporter in volle vaart stopt en het lichaam draait kunnen de banden afscheuren. Meestal is dat de voorste kruisband. 

RSI

Blessure als gevolg van steeds dezelfde beweging

Blessure als gevolg van het werken op de computer --> muisarm

Andere voorbeelden: whats app vinger - sms duim - tenniselleboog

Blessures voorkomen.

• Warming-up
• Rekoefeningen
• Cooling-down

Aan het (huis) werk

-Lees blz. 22 t/m 27

-Maak basisstof 5.6: opdracht 19 t/m 24 (digitaal)

--> kijk de filmpjes en lees goed terug in de tekst!

Klaar? Test jezelf 5.1 t/m 5.6 maken

Lesdoelen gehaald?

-Ik weet wat een botbreuk, kneuzing, verzwikking en ontwrichting is en hoe dit kan ontstaan

-Ik weet wat rsi is en hoe dit ontstaat