2.1 De Griekse wereld (A)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Grieken en Romeinen

2.1 De Griekse wereld

Wat gaan we doen?

1. Voorkennis activeren

2. Leerdoelen en K.A.

3. Theorie

4. Beeldmateriaal

5. Huiswerk

6. Leerdoelen nabespreken

Voorkennis 

Mythen en sagen uit de Griekse wereld

Leerdoelen en K.A.

1. Je kunt met behulp van het begrip polis uitleggen dat de Griekse wereld op bestuurlijk gebied verdeeld was, maar op cultureel gebied veel gemeenschappelijk had.

2. Je kent de vier bestuursvormen die in Griekenland voorkwamen (vandaag 3).

Kenmerkend aspect:

4. De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat. 

Lezen blz. 30, 31
Moeilijke woorden

Wat weten jullie over de Griekse mythen en sagen?

Theorie

Tijdvak van Grieken en Romeinen 

(3000 v. Chr. - 500 n. Chr.)

Theorie

Griekenland niet één staat zoals Egypte, maar bestond uit ruim 200 (!) stadstaten. 

Athene en Sparta waren belangrijke stadstaten.

Het Griekse woord voor stadstaat is Polis (meervoud is Poleis). 

Stadstaat

• Stad met omringend gebied
• Stadstaten nu: Singapore, Honkong, Monaco, Vaticaanstad

Theorie

Elke polis had eigen wetten en bestuur. De inwoners waren trots op deze politieke zelfstandigheid. Ook voerden ze regelmatig oorlog met elkaar. Toch hadden ze veel gemeenschappelijk.. 

Wat was er gemeenschappelijk tussen de stadstaten? De cultuur: ze vereerden dezelfde goden, spraken dezelfde taal en hadden dezelfde heldenverhalen. 

Theorie

De Grieken vomnden hun cultuur superieur (beter dan andere culturen).

Volken buiten Griekenland werden barbaren genoemd.

Barbaren mochten niet meedoen aan de Olympische Spelen. Die waren alleen voor de Grieken.

Festival was ter ere van de goden.

Theorie

De Griekse cultuur raakte ook buiten Griekenland verspreid en bekend. Dit kwam ook door de stichting van kolonien buiten Griekenland.

Oorzaak kolonisatie buiten Griekenland:

Bevolkingsgroei en voedseltekorten zorgden voor kolonisatie en de verspreiding van Griekse cultuur tussen 750 v. Chr. en 550 v. Chr. 

Kolonie: Nederzetting buiten het eigen land waar inwoners zich vestigen en er economische en/of bestuurlijke macht hebben. 

Bewoners kolonien hielden contact met met de moedersteden

Theorie

Omdat stadstaten zelfstandig waren, verschilde de manier van regeren van polis tot polis. Hieronder staan vier verschillende bestuursvormen: 

1. Monarchie: een koning aan de macht door erfopvolging. 

2. Aristocratie: bestuur door een groep edelen.

3. Tirannie: land wordt bestuurd door een (vaak wrede) heerser.

4. Democratie: mannen met burgerschap mochten spreken en stemmen in de volksvergadering (volgende les)

Schervengericht

Om te voorkomen dat iemand de macht zou grijpen om tiran te worden was er het schervengericht.

De Atheense volksvergadering kon een schervengericht houden.

De burgers konden de naam van een ongewenste politicus in een postscherf krassen.

Wie de meeste stemmen kreeg werd voor tien jaar verbannen.

Beeldmateriaal

Aan de slag

Hoofdstuk 2 

paragraaf 1 maken de opdrachten 2, 3, 4 en 5

Leerdoelen nabespreken

1. Je kunt met behulp van het begrip polis uitleggen dat de Griekse wereld op bestuurlijk gebied verdeeld was, maar op cultureel gebied verenigd.

2. Je kent de vier bestuursvormen die in Griekenland voorkwamen (vandaag 3).

Kenmerkend aspect:

4. De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.