H7.2 Populaties

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Startopdracht: 

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Biotischabiotisch/biotischofabiotisch.htm

Lever hier een screenshot van je score in.

Link naar de opdracht

Antwoord op examenvraag:

Hoofdstuk 7 Ecologie en milieu

Basisstof 2 Populaties

Leerdoelen

- Je kunt binnen een ecosysteem vormen van concurrentie en van cooperatie onderscheiden

- Je kunt de dynamiek en het evenwicht in een ecosysteem beschrijven

Definitie populatie

Een verzameling individuen van één soort in een bepaald gebied die met elkaar kunnen voortplanten. 

Relaties

Relaties tussen soortgenoten gaan altijd om voedsel en/of voortplanting. Hierbij kan samengewerkt worden (coöperatie) of zijn de individuen concurrenten.

Interspecifieke relaties = relatie tussen soorten

Intraspecifieke relaties = relaties binnen de soort

Relaties

Intraspecifiek: Concurrentie

Competitie, strijd

Bij sterke concurrentie heerst een grote selectiedruk. De best aangepaste aan het milieu hebben dus grootste overlevingskans.

Gevolg: kleinere genetische variatie 

Voorbeeld: cheetah's in Afrika

Intraspecifiek: Coöperatie

• voortplanting, 

denk aan balts, zó worden soortgenoten herkend. 

• voedsel zoeken, 

bijvoorbeeld bij leeuwen, waar in groepen gejaagd wordt.

• verdedigen tegen predatoren, 

bijvoorbeeld bij een school vissen

welke competitie vindt alleen plaats tussen soortgenoten? Meerdere antwoorden mogelijk.

1. territorium
2. voortplantingspartner
3. voedsel
4. symbiose

Interspecifiek: Symbiose

Langdurig samenleven van verschillende soorten heet symbiose.

3 soorten symbiose:

• Mutualisme --> beide soorten voordeel
• Commensalisme --> een voordeel, de ander geen nadeel
• Parasitisme --> een voordeel, de ander nadeel

Deze symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Bijen halen hun voedsel uit bloemen. Ondertussen zorgen de bijen ervoor dat de stuifmeel van de bloemen wordt overgebracht naar andere bloemen, waardoor de planten elkaar kunnen bestuiven. Deze vorm van symbiose is ...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

De koekoek legt zijn ei in de nesten van zangvogels. De jonge koekoek werkt de eieren van de zangvogel uit het nest. De zangvogels voeren de jonge koekoek. Deze symbiose is een vorm van ...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Wortelknolbacteriën leven in de wortels van planten. De bacterie gebruikt de organische stoffen die de plant maakt. De bacterie maakt zelf NH3 van de stikstof in de lucht. De plant gebruikt de NH3 om aminozuren te maken. Deze vorm van symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Vogels maken hun nesten in bomen. Deze vorm van symbiose is...

1. Mutualisme
2. Parasitisme
3. Commensalisme

Herhaling Les 1

1. Wat is wel en wat is geen populatie?

a. Alle kikkers in Nederland

b. Alle bodemdieren in een bos

c. Alle goudvissen in een vijver

d. Alle wolven op de veluwe

2. Mutualisme, commensalisme of parasitisme?

a. De bacteriën in je darmen verteren de plantenresten die jij zelf niet kan verteren. 

b. Lintworm in je darmen neemt de voedingsstoffen op uit je eten

c. Mijten op je huid leven van jouw huidschilfers, zelf merk je ze niet eens op.

Keuze 1: Meedoen met uitleg meneer Floor

Na de uitleg nog tijd om te werken aan het huiswerk

Keuze 2: Zelfstandig aan de leerdoelen van 7.2 werken.

Optie 1: Samenvatting van 7.2

Optie 2: Opdracht 8 t/m 12 van 7.2

Aan het eind van de les moet je kunnen laten zien dat je één van de opties hebt uitgevoerd! 

Heb je dat niet dan verspeel je jouw recht om te kiezen in de volgende lessen en verwacht ik dat je het volgende les alsnog af hebt.

Dynamiek van een populatie

Biologische evenwicht 

De uilenpopulatie en muizenpopulatie houden elkaar in evenwicht. Als het aantal muizen toeneemt is er meer prooi voor de uilen. Door het extra voedsel neemt uilenpopulatie toe. Dit zorgt voor meer predatie waardoor muizenpopulatie weer afneemt.

Dichtheidsafhankelijke factoren

• voedselrelaties (zoals predator-prooi)
• parasitisme
• ziekte
• concurrentie

Dichtheidsonafhankelijk factoren

• Vaak door klimaat veroorzaakt, bijvoorbeeld:

- een droge hete zomer 

- juist gematigd weer met regelmatig neerslag

- hevige sneeuwval of lange vorstperiode

- bosbrand

• Gevolg: sterke terugval in populatiedichtheid

Wanneer spreken we van een biologisch evenwicht?

1. Als de populatiegrootte altijd hetzelfde is
2. Als de populatiegrootte een populatiegrootte is
3. Als de populatiegrootte rond een gelijke waarde schommelt
4. Als de dieren in een populatie even zwaar zijn

Welk van de volgende factoren is dichtheidsonafhankelijk?

1. Predatie
2. Voedselconcurrentie
3. Ziekte
4. Overstroming

Populatiegrootte

Vier factoren beïnvloeden de populatiegrootte:

1. geboortecijfer: het aantal geboortes per 1000 individuen in een jaar
2. sterftecijfer: het aantal overleden individuen per 1000 individuen in een jaar
3. immigratie: toename door komst van organismen
4. emigratie: afname door vertrek van organismen

Belangrijke begrippen bij immigratie

Inheems --> komt van nature in een gebied voor

Uitheems --> komt van nature niet in een gebied voor

Exoten --> door menselijk handelen in een gebied gekomen waar ze van oorsprong niet thuishoren.

Groeicurves

Draagkracht

Draagkracht

Hoe groot is de draagkracht voor schapen?

1. 1500 schapen
2. 15 000 schapen
3. 150 000 schapen
4. 1 500 000 schapen

waardoor leidt overschrijding van draagkracht meestal tot een lagere draagkracht?

1. de dieren zijn dood
2. voedselbronnen zijn uitgeput
3. het systeem schiet door

Als een soort 100 nakomelingen krijgt per individu, zal er dan meer, minder of evenveel sterfte zijn dan bij een soort die er 5 krijgt per individu?

1. Meer
2. Minder
3. Evenveel

het langdurig samenleven van organismen van verschillende soorten

bij een plaag

invloeden uit de levenloze natuur

De maximale populatiegrootte in een ecosysteem

Die invloed die het meest afwijkt van de ideale omstandigheid

Samenlevingsvorm waarbij allebei de soorten voordeel hebben

Het vermogen om schommelingen in abiotische factoren te verdragen

Draagkracht

Tolerantie

Beperkende factor

J-curve

Symbiose

Mutualisme

 Abiotische factor

Huiswerk

Maak opdracht 8 t/m 12