4.1 De pruikentijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Hoofdstuk 2 Pruiken en revoluties

Par. 4.1 De Pruikentijd

Wat gaan we doen?

Lesopening: open je boek

Lesdoelen: pruikentijd in Nederland / Frankrijk

Terugblik: wat hebben we vorige keer gedaan?

instructie: verhouding 

begeleid oefenen: opdracht 1

zelfstandig werken: opdracht 2 t/m 9

reflectie: hoe is het gegaan?

Lesdoelen

• hoe het ging met de Nederlandse economie
• welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk
• welke nieuwe ideeën ontstonden

Terugblik

Introductie + huiswerk controle

Instructie

Nederland

• Nederland was niet meer het rijkste land van Europa, zoals dit in de Gouden Eeuw het geval was
  
  
• In de steden was het vaak armoedig, daarom bouwden rijke Amsterdammers dure huizen aan de rivieren
  
  
• In Nederland was er geen koning, de adel had weinig macht en de geestelijkheid bestond niet in de protestante kerk
  

Pruiken voor de rijken

• In de 18e eeuw was het in de mode om pruiken te dragen
  
  
• Daarom wordt de 18e eeuw de pruikentijd genoemd
  
  
• Met een pruik konden mannen laten zien hoe rijk of belangrijk ze waren

Standenmaatschappij

De mensen waren verdeeld in drie standen:

1. Geestelijkheid

2. Adel

3. Boeren en burgers

Spotprent

De derde stand draagt de lasten van de geestelijkheid en de adel. De derde betaalt belasting, terwijl de eerste en tweede stand dit niet hoeven doen.

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

Eerste stand

Geestelijkheid

Tweede stand

Adel

Derde stand

De rest (handelaren, boeren, arbeiders)

De standenmaatschappij

De standenmaatschappij was oneerlijk. Eerste twee standen hadden privileges (voorrechten)

De standenmaatschappij

De standenmaatschappij was oneerlijk. Eerste twee standen hadden privileges (voorrechten)

Standenmaatschappij

De derde stand doet het zware werk, betalen alle belastingen en hebben geen rechten.

De eerste en tweede stand hadden privileges (voorrechten, dingen die zij wel mochten doen en anderen niet).

De derde stand

Bijna de hele bevolking hoorde bij de derde stand

• Rijke boeren
• Handelaren
• Kleine boeren
• Ondernemers
• Artsen
• Ambachtslieden
• Arbeiders
• Bankiers
• Zwervers

Verlichting

In de 18de eeuw gingen mensen nadenken......(het lichtje ging aan)

- wie heeft de macht en waarom?

- bestaat god wel?

- hoe gaan we met elkaar om?

Wetenschap bloeide en deed veel ontdekkingen

Kritiek op de standenmaatschappij

Volgens verlichte denkers waren alle mensen van nature gelijk

Daarom moesten er mensenrechten komen

En een rechtstaat

Rechten die voor alle mensen golden, zoals vrijheid van godsdienst en meningsuiting

Staat waarin iedereen zich aan de wet moet houden

Waren de verlichters hier voor of tegen?

Verlichters zijn voor

Verlichters zijn tegen

Vrijheid van meningsuiting

Gelijke rechten voor iedereen

Vrijheid van godssdienst

Ongelijkheid

Problemen voor Frankrijk in de jaren 1780

• Geldtekort door oorlogvoering;
• Honger door misoogsten;
• Grote armoede voor het volk;
• Weinig inspraak voor de bourgeoisie

Wat werd er anders?

Wat wilden de 'verlichte' denkers

• Geloof, standen en absolute macht moesten weg!
• Gebruik van verstand, vrijheid en gelijkheid voor iedereen

......dit zorgde voor veel onrust bij alle groepen van de samenleving  

Begeleid oefenen

Quizvragen

Welke standen waren er in Frankrijk, en wat was de volgorde?

In Frankrijk kan iemand heel rijk zijn, maar toch niets te vertellen hebben. Hoe kan dat?

Waarom had Nederland geen standenmaatschappij?

Wat is de beste omschrijving van 'De Verlichting'?

1. Er ging bij mensen een lichtje branden
2. Mensen begonnen weer zelf na te denken
3. De TL- verlichting werd uitgevonden
4. Huh? Wat is de Verlichting?

Zelfstandig werken

Basis/intensief: Opdracht 1 t/m 10

Plus: Opdracht 3, 4, 5, 7, 8 en 10

Huiswerk/evaluatie

Heb je je werk niet af? Dan is het huiswerk voor de volgende les.