NOVA H5.4 les 9 Reacties: substitutie

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H5.4 Reacties van koolstofverbindingen

LES 9 Substitutie reactie

HAVO4

NOVA H5 Koolstof als basis

Aan het eind van deze les...

• Weet je welke reacties kunnen optreden bij koolstofverbindingen:

1. verbranding
2. kraken
3. additie
4. substitutie

• Kun je een reactievergelijking in structuurformules geven van kraken en een additie- en substitutie reactie
• Kun je van alle reacties de vergelijking geven in molecuulformules

Inleiding

In het filmpje op de volgende dia wordt de bruin-gele  vloeistof broom (formule Br2) toegevoegd aan hexaan en aan hex-1-een. 

Waar verwacht je dat er meteen een reactie optreedt, bij de alkaan of bij de alkeen?

0

Als de bruine kleur verdwijnt, verdwijnt de stof broom.

In het donker verdwijnt broom alleen bij de reactie met hexeen > additie reactie (C=C van hexeen klapt open)

In het licht verdwijnt ook de bruine kleur bij hexaan. Hexaan heeft geen C=C. Op welke manier reageert Broom dan met Hexaan???

4. Substitutiereactie

     

                                                                              1-broompropaan         waterstofbromide

    

Eén H-atoom wordt VERVANGEN door één atoom van Br2

Het andere Br-atoom neemt het H-atoom mee!

Substitutiereactie

Bij een overmaat broom wordt er nog een H-atoom vervangen

                 of   ....   1,1-dibroompropaan

                                 1,3-dibroompropaan

                                         2,2-dibroompropaan        

    

Bij een substitutie reactie worden er atomen in een molecuul ...

1. toegevoegd
2. vervangen.
3. verwijderd

Kan een substitutiereactie altijd plaatsvinden? Waarom?

1. Ja, niets heeft hier invloed op.
2. Nee, maar weet niet waarom.
3. Nee, alleen onder invloed van licht.

De afbeelding hiernaast geeft een ... weer. 

1. additiereactie
2. substitutiereactie
3. neerslagreactie
4. oplosreactie

Eigen werk

Leer aantekeningen en uitleg boek over subtitutie

Maak opgave 35 tm 38

kijk je werk na

in de gedeelde les vind je een filmpje als je de uitleg nog een keer wilt horen