Wk 6 - 19e eeuw en Max Havelaar

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

19e eeuw in klas 5 en klas 6 

klas 5: behandeling geëngageerde literatuur

klas 6: behandeling poëziegenres 19e eeuw

Maatschappij 19e eeuw

- 1815: koninkrijk

- 1848: nieuwe grondwet (Thorbecke)

- Nationalisme

- Industrialisatie

- Kolonialisatie (cultuurstelsel)

19e eeuw - romantiek

Opdracht:

Bespreek in drietallen welke veranderingen er ten opzichte van de periode(s) voor de romantiek plaatsvinden.

Terugblik 18e eeuw

- meer wetenschappelijke ontdekkingen;

- verstand (ratio) speelt grotere rol;

- Verlichting: tegenstelling met angst en bijgeloof;

- mens zelf belangrijker, verantwoordelijk voor het eigen geluk;

- vrijheid, gelijkheid, broederschap;

- kortom, verbetering mens en maatschappij via opvoeding

19e eeuw

romantiek

Lesinhoud van vandaag

• Introductie 19e eeuw
  
• (Start Max Havelaar)
  
• Hoe verder
  

19e eeuw - romantiek

Opdracht:

- Open de site literatuurgeschiedenis.org en ga naar tijdvak    19e eeuw - Onderwerpen.

- Lees de tekst Romantiek in Nederland

Romantiek

Kunst

- Breuk met classicisme: geen regels maar originaliteit

- Van didactisch naar lyrisch

- Gevoel/emotie: natuur, liefde, dood, (on)geluk, etc

- Verbeelding: kunstenaar heeft speciale gave

- Contrastwerking

- Engagement: afzetten tegen burgerij

Romantisch levensgevoel van (niet-)kunstenaars: kloof tussen ideaal en werkelijkheid

Dit kon leiden tot Weltschmerz: lijden aan het leven

Classicisme: kunst maken kon je leren, het was vakmanschap

Romantiek: creativiteit is een gave die sommige mensen hebben gekregen

Men ging te rade bij de natuur en vond daarin nieuwe beeldspraak

Kunstenaar kan de verschijning van het oneindige in het eindige doorzien en in zijn kunst kan hij dat aan de mensen duidelijk maken

Engagement 

• Geëngageerde literatuur schept een tijds- of een maatschappijbeeld
•  Schrijver voelt zich betrokken bij de tijd
•  'Engagement duidt op de zelfopgelegde verplichting van de kunstenaar zich met zijn werk in dienst te stellen van een politiek, sociaal of moreel ideaal en zo mee te werken aan de verandering van de samenleving om dat ideaal te verwezenlijken. (dbnl.org)'

Engagement

Discriminatie

Oordelen en veroordelen

Engagement

Pestmaatschappij

Recht van de sterkte geldt

Max Havelaar of 

De koffieveilingen der Nederlandsche handelmaatschappij

auteur: Eduard Douwes Dekker

pseudoniem: Multatuli

MAX HAVELAAR

- Het is OF: je moet kiezen, of voor de kant van Max Havelaar en daarmee de onderdrukte Javanen, of je kiest voor de winst van de Nederlandse Handelsmaatschappij (Droogstoppels kant).

- Ondertitels waren heel gewoon in de 19e eeuw.

- Het gaf het geheel een waarheidsgetrouw karakter, iedereen kende de Nederlandse handelsmaatschappij.

MULTATULI

Betekent: ik heb veel gedragen / geleden.

Pseudoniem van Eduard Douwes Dekker.

Geboren in 1820 in Amsterdam.

Hij schreef Max Havelaar in 1859

Overleden in 1887 in Nederheim-Ingelheim

Goed om te weten

• Geëngageerde roman
  
• Raamvertelling/kadervertelling
  
• Droogstoppel --> makelaar in koffie, heeft een pak papieren ontvangen van
  
• Sjaalman --> oud-klasgenoot, geen financiële middelen
  
• Stern --> stagiair, bewerkt selectie uit de artikelen van Sjaalman
  
• Multatuli (Max Havelaar)
  

Bestuur Nederlands Indië

Gouverneur-generaal

      raad van Indië

              residenties met resident

                      assistent-resident --- regent       

                                          controleur

Hoofdstuk 1 Max Havelaar

zie Som - map Max Havelaar

Kennismaking Droogstoppel

          Wat voor man is het?

Hoofdstuk 1 Max Havelaar
Kennismaking Droogstoppel
Wat voor man is het?
Geef een voorbeeld bij je antwoord

verder lezen

Hoofdstuk 2, 4, 6, 8, 11, 17, 18, 20, motto

Volg het eBook, zodat je 'gestuurd' kunt lezen

samenvatting

Lees de aangegeven hoofdstukken uit Max Havelaar 

• van passages waarin maatschappelijke kenmerken herkenbaar zijn, 
• over de thematiek, 
• over karaktertrekken van personages, 
• over de schrijfstijl.