7.4 Evolutietheorie in ontwikkeling 4V 2122

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 7.4 Evolutietheorie in ontwikkeling

https:

Doel 7.4

Je kent verschillende theorieën over het ontstaan van het leven
je kunt de endosymbiosetheorie uitleggen
je kunt evolutionaire stambomen aflezen

Verschillende theorieën 

Generatio spontanea - Aristoteles (4e eeuw voor Chr.)

Oeratmosfeer + bliksem

Organische stoffen uit meteorieten

Oersoep

Energie uit geisers, UV straling van de zon leverden eerste vetzuren.

Deze vetzuren vormen vetbolletjes, een eerste primitieve vorm van een cel.

Nucleotiden kunnen vrij eenvoudig ontstaan en vormen dan RNA.

Ontwikkeling van cellen

Eerste cellen:

Anaerobe, heterotrofe prokaryoten

Anaeroob: kan overleven in een zuurstofarme/ zuurstofloze omgeving (de oeratmosfeer bevatte weinig zuurstof)

Heterotroof: leven van externe organische stoffen, in eerste instantie uit de oersoep.

Prokaryoot: bacterie

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

Anaerobe, foto-autotrofe bacteriën (cyanobacteriën)

Foto-autotroof: met behulp van licht in staat zelf organische stoffen te maken. Hierbij komt zuurstof vrij.

-> atmosfeer wordt zuurstofrijker

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

aerobe, heterotrofe bacteriën

Aeroob: hebben zuurstof nodig om te overleven

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

ontwikkeling eukaryoten (organismen met een celkern)

Ontstaan chloroplasten - fotosynthese - planten/ algen
Ontstaan mitochondriën

Endosymbiosetheorie

01:43

Wat is het belangrijkste verschil tussen pro- en eukaryoten?

02:39

Welke drie prokaryoten zijn onderdeel van de endosymbiosetheorie?

Endosymbiose theorie

Chloroplasten en mitochondriën hebben eigen DNA

Ze vermeerderen zich als bacteriën

Ze hebben een dubbel membraan

Meercellig

Uiteindelijk ontstaan meercellige organismen.

Daarmee ook de noodzaak tot specialisatie van cellen - vorming van organen.

Er zijn modelorganismen die op de grens tussen eencellig en meercellig zitten: amoeben en sponzen.

Stambomen - cladogram

Elke clade is een groep

organismen met een

gemeenschappelijk

kenmerk en een gemeen-

schappelijke voorouder.

Zijn haaien gewervelden?

1. ja
2. nee

Welk kenmerk hebben primaten en krokodillen gemeen?

1. eieren met schaal
2. eieren met amnionvlies
3. haar

Welk kenmerk hebben primaten en krokodillen gemeen?

1. eieren met schaal
2. eieren met amnionvlies
3. haar

Stamboom                        taxons

indeling op basis van 

verwantschap

doodlopende paden

-> uitgestorven

Doel 7.4

Je kent verschillende theorieën over het ontstaan van het leven
je kunt de endosymbiosetheorie uitleggen
je kunt evolutionaure stambomen aflezen

Begrippen 7.4

generatio spontanea, oeratmosfeer, organische stoffen, meteorieten, oersoep, hydrofobe vetmoleculen, nucleotiden, genetisch materiaal, anaerobe heterotrofe bacteriën, foto-autotrofe bacterieën, fotosynthese, prokaryoten, symbiose, endosymbiosetheorie, chloroplasten,  mitochondriën, meercellige organismen, modelorganisme, clades, taxons, uniek homoloog kenmerk, voorouder, cladogram