7.4 Evolutietheorie in ontwikkeling 4V 2324

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 7.4 Evolutietheorie in ontwikkeling

Doel 7.4 Je kunt

• verschillende theorieën beschrijven voor het ontstaan van de bouwstenen voor leven
• de theorie beschrijven over het ontstaan van de eerste prokaryote en eukaryote cellen
• de endosymbiosetheorie beschrijven
• evolutionaire stambomen en cladogrammen interpreteren

Verschillende theorieën 

Generatio spontanea - Aristoteles

Oeratmosfeer + bliksem

Organische stoffen uit meteorieten

Oersoep

Energie uit geisers, UV straling van de zon leverden eerste vetzuren.

Deze vetzuren vormen vetbolletjes, een eerste primitieve vorm van een cel.

Nucleotiden kunnen vrij eenvoudig ontstaan en vormen dan RNA.

Ontwikkeling van cellen

Eerste cellen:

Anaerobe, heterotrofe prokaryoten

Anaeroob: kan overleven in een zuurstofarme/ zuurstofloze omgeving (de oeratmosfeer bevatte weinig zuurstof)

Heterotroof: leven van externe organische stoffen, in eerste instantie uit de oersoep.

Prokaryoot: bacterie

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

Anaerobe, foto-autotrofe bacteriën (cyanobacteriën)

Foto-autotroof: met behulp van licht in staat zelf organische stoffen te maken. Hierbij komt zuurstof vrij.

-> atmosfeer wordt zuurstofrijker

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

aerobe, heterotrofe bacteriën

Aeroob: hebben zuurstof nodig om te overleven

Ontwikkeling van cellen

Volgende stap:

ontwikkeling eukaryoten (organismen met een celkern)

Ontstaan chloroplasten - fotosynthese - planten/ algen
Ontstaan mitochondriën

Endosymbiosetheorie

Endosymbiose theorie

Chloroplasten en mitochondriën hebben eigen DNA

Ze vermeerderen zich als bacteriën

Ze hebben een dubbel membraan

Meercellig

Uiteindelijk ontstaan meercellige organismen.

Daarmee ook de noodzaak tot specialisatie van cellen - vorming van organen.

Er zijn modelorganismen die op de grens tussen eencellig en meercellig zitten: amoeben en sponzen.

Stambomen - cladogrammen

Elke clade is een groep

organismen met een

gemeenschappelijk

kenmerk en een gemeen-

schappelijke voorouder.

Zijn haaien gewervelden?

1. ja
2. nee

Welk kenmerk hebben primaten en krokodillen gemeen?

1. eieren met schaal
2. eieren met amnionvlies
3. haar

Stamboom                        taxons

indeling op basis van 

verwantschap

doodlopende paden

-> uitgestorven

Doel 7.4 Je kunt

• verschillende theorieën beschrijven voor het ontstaan van de bouwstenen voor leven
• de theorie beschrijven over het ontstaan van de eerste prokaryote en eukaryote cellen
• de endosymbiosetheorie beschrijven
• evolutionaire stambomen en cladogrammen interpreteren

HUISWERK

In de online methode.

Kies een leerweg (default B).

Maak opdrachten

27, 28, 31, 32, 33, 35, 36,

37, 38  van 7.4