24BBL Voeding en maaltijden Module A (1)

• Verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

24BBL Voeding en maaltijden

Leerdoelen blz.7

Plannen en methodisch werken

AL WEER ?????

LEES 2.2 t/m 2.3

MAAK opdracht 4 t/m 10

2.4 VOEDING EN GEZONDHEID

Wat weet je er allemaal van???

We beginnen met een quiz :-)

Wat zit er in poep of ontlasting?

1. Onverteerde stoffen uit het eten
2. Verteerde stoffen uit het eten
3. Voedingsstoffen met water
4. Bacteriën

Wat is een ander woord voor ontlasting?

1. obstipatie
2. sputum
3. diarree
4. faeces

Hoe heet het proces waarbij voedsel wordt omgezet in de noodzakelijke stoffen om het lichaam gezond te houden?

1. spijsvertering
2. vertering
3. stofwisseling
4. verbranding

Is metabolisme hetzelfde als stofwisseling?

1. JA
2. NEE
3. NIET ALTIJD

Welke voedingsstoffen leveren energie?

1. Water en vezels.
2. Eiwitten, mineralen en vitamines.
3. Voedingsvezels en bouwstoffen.
4. Vetten, koolhydraten en eiwitten.

Waar hebben we eiwitten het meest voor nodig?

1. Voor energie
2. Voor groei en de aanmaak van nieuwe cellen
3. Voor een goede spijsvertering
4. Voor de vochthuishouding

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

- Wat is het verschil?

- Waar hebben we voedingsstoffen voor nodig?

- In welke voedingsmiddelen komen de verschillende 

   voedingsstoffen voor?

Stofwisseling = proces waarbij voedsel wordt omgezet in noodzakelijke sappen en stoffen om het lichaam gezond te houden​

NODIG voedingsstoffen ​

- koolhydraten en vetten --> brandstof (energie)​

- eiwitten --> brandstof en bouwstof (groei en aanmaak nieuwe cellen)​

- vitamines, mineralen en spoorelementen --> ondersteuning​

Ook NODIG: vocht en vezels​

2.5 Vitaminen

- Helpen bij diverse lichaamsprocessen

- De meeste vitaminen moeten we via de voeding binnenkrijgen

- Gevarieerde voeding dus noodzakelijk

- Voedingssupplementen JA of NEE?

-> Blz, 18

Vitaminen helpen bij de stofwisseling.​

Nodig bij diverse lichaamsprocessen.​

Vit. A: weerstand, ogen, huid, tandvlees​

Vit. B: rol bij bijna alle lichaamsprocessen​

Beta caroteen --> vit. A​

Vit. C: weerstand, botten​

Vit. D: botten, gebit​

Vit. E: aanmaak van rode bloedlichaampjes, spieren, anti oxidanten​

Vit. K: stollen bloed, botten​

2.6 Mineralen

- Je krijgt ze binnen via je voeding

- Biedt ondersteuning bij heel veel processen in het lichaam

- Spoorelementen -> als je maar heel weinig nodig hebt 

Overzicht blz. 20/21

Maak opdr. 13

 Kalium  vochtbalans, bloeddruk, zenuwprikkels, spiersamentrekking​

Calcium  opbouw botten / gebit​

Magnesium  werking van spieren, zenuwstelsel, opbouw botten / gebit​

Natrium  vochthuishouding, spierwerking, bloeddruk​

Chloor  vochtbalans​

Fosfor  stevigheid botten en tanden​

IJzer  aanmaak van hemoglobine (rode bloedcellen)​

Fluoride  tandbederf​

Jodium  aanmaak schildklierhormoon, zenuwstelsel, groei, stofwisseling​

2.7 Gezonde voeding

Schijf van vijf​

Doel:​

Gevarieerd eten​

Gezond eten​

In een goede verhouding​

​

https://www.voedingscentrum.nl/nl/gezond-eten-met-de-schijf-van-vijf.aspx​ 

-> Open deze site en bekijk extra de informatie omtrent

de Schijf van vijf

​

2.8 ADH

Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid

* Energie: calorieën

* Balans: dagelijkse activiteiten <-> voeding

* Vochtbalans

*Gezond blijven

* Advies Gezondheidsraad

2.9 Voedingsadvies op maat​

Doelgroep                                                                                    Advies

1. Zwangere vrouw​                               A. Licht verteerbaar voedsel​

2. Vrouwen na overgang​                   B. Extra melk/kaas, fruit en extra foliumzuur​ 3. Ouderen​                                               C. Energiebeperkt voedsel​                              

4. Niet meer in staat om te koken​  D. Voldoende melk en melkproducten

5. Baby’s​                                                   E. Extra eiwitten​       

6. Schoolgaande kinderen​               F. Voldoende koolhydraten / brandstof​  

7. Topsporters​                                        G. Voldoende vocht en minder calorieën​ 

8. Iemand met weinig beweging​   H. Maaltijdvoorziening​                

Voedingsadvies 

Doelgroep                                                                                    Advies

1. Zwangere vrouw​                               B. Extra melk/kaas, fruit en extra foliumzuur​ 2. Vrouwen na overgang​                  D. Voldoende melk en melkproducten

3. Ouderen​                                              G. Voldoende vocht en minder calorieën​        4. Niet meer in staat om te koken​ H. Maaltijdvoorziening​       

5. Baby’s​                                                  A. Licht verteerbaar voedsel​                                  6. Schoolgaande kinderen​              E. Extra eiwitten​

7. Topsporters​                                        F. Voldoende koolhydraten / brandstof​      

8. Iemand met weinig beweging​  C. Energiebeperkt voedsel​       

2.10 en 2.11 Eetmomenten & Invloeden

BALANS tussen de aanvoer van brandstoffen en bouwstoffen en de verbranding

EETPATROON -> welke factoren spelen een rol?

*Temperatuur *Sociale factoren *Emotionele factoren 

*Belasting *Gezondheid

Quizje tussendoor

Wat is de schijf van Vijf?

1. Richtlijnen voor gezonde voeding.
2. Richtlijnen voor gezonde voeding en lichaamsbeweging.
3. Richtlijnen voor lichaamsbeweging.
4. De keuzemogelijkheden voor gezonde tussendoortjes.

Staan noten in de schijf van vijf?

1. Ja
2. Nee

Welke voedingsstoffen leveren energie?

1. Water en vezels.
2. Eiwitten, mineralen en vitamines.
3. Voedingsvezels en bouwstoffen.
4. Vetten, koolhydraten en eiwitten.

Welke voedingsstof levert het meeste bouwstof??

1. Vetten
2. Vitamines
3. Koolhydraten
4. Eiwitten

Stofwisseling staat voor?

1. Verzamelnaam voor chemische processen in lichaam​
2. Alles wat we eten
3. Werking van ons lichaam
4. Alles wat we verteren

Stofwisseling is het zelfde als spijsvertering

1. waar
2. niet waar

Wat zijn de belangrijkste leveranciers van energie?

1. Water en koolhydraten
2. Koolhydraten en vitamines
3. Mineralen en eiwitten
4. Koolhydraten en vetten

Wat leveren brood en pasta met name?

1. Vetten
2. Eiwitten
3. Koolhydraten

Waar hebben we voedingsvezels voor nodig?

1. Een goede spijsvertering
2. Voor transport van de voedingsstoffen
3. Voor een goede werking van de nieren
4. Energie

Wat zit er met name in zuivelproducten en noten?

1. Calcium
2. Magnesium
3. Fluoride
4. Natrium

In welke voedingsmiddelen zit veel vit.C?

1. Zuivelproducten
2. Brood en eieren
3. Fruit en groenten
4. Vlees en vis

2.12 Andere culturen

Welke verschillen kunnen er zijn met de Nederlandse eetgewoonten?

- Moslim

-Joods

- Hindoestaans

- Christen

2.13 Problemen met eten

EETPROBLEEM = een onevenwichtig eetpatroon --> bedreiging voor de gezondheid​

- Veel eten & weinig bewegen --> overschot aan energie --> traagheid, kortademigheid, ​

  moeheid, overgewicht​

- Weinig eten & veel bewegen --> energietekort --> weerstand omlaag, gauw koud​

  hebben, moeheid, ondergewicht​

- Weinig variatie in de voeding --> balans in de war --> lichaam kan niet voldoende​

  functioneren​

- Onregelmatig eten --> schommelingen in de stofwisseling --> slapte, dorst,​

  concentratieverlies, eetbuien, overgewicht​

​

2.14  Observeren en registreren

Wat observeren? 

Uitgaan van eigen patroon -> wijkt het af?

Voorbeelden -> geen zin meer in eten, in een keer meer drinken, of meer gaan eten

2.15 Eet- en drinkgedrag bij ouderen

Redenen waarom ouderen minder kunnen gaan eten en drinken:

- Ouderen hebben minder gevoel voor honger en dorst

- Slecht zittend gebit

- Moeite met boodschappen doen en koken

- Eenzaamheid en depressie

-Ruiken en proeven wordt minder

HITTEPROTOCOL -> bekijk het filmpje en maak opdracht 33

2.16 Observeren

Observeren is het bewust, systematisch en gericht waarnemen (zien, horen, ruiken of voelen) met als doel gegevens over de zorgvrager verzamelen -> er is dus een reden

Objectief > observeren zonder er een oordeel aan te koppelen

Subjectief > observeren en er een oordeel aan koppelen

Observeren

Observeren 

Waarom belangrijk om eetgedrag nauwkeurig te observeren?

2.17 Extra opletten

Dementie

Diabetes

Medicatie

Zieken

Depressie

Maak opdracht 35, 36 en 37

2.18 Registreren

Je registreert (na observatie) wat iemand eet en drinkt

In het dossier

Hoeveelheden goed afmeten, eenmalig en nauwkeurig opschrijven --> verschillende manieren

Bij ouderen en bij de kinderopvang !

2.19 Rapporteren

Rapporteren is het systematisch vastleggen of overdragen van gegevens. Waarover op het gebied van eten en drinken?

Objectief

Subjectief

Hoe gebeurt dit op je werk? -> mondeling - schriftelijk/digitaal

2.20 Eet- en drinkgedrag van kleine kinderen

Kinderen: drinkflessen, dus makkelijk aflezen

Na 1 jaar alleen met duidelijke reden registreren Schommelingen in gewicht in de gaten houden 

Ervaringen kinderopvang!!!

2.21 Eetstoornissen

- Psychische aandoening

- Aandacht voor voedsel en eigen gewicht wordt een obsessie

- Meerdere factoren spelen een rol

- Anorexia / Boulimia 

- Lichamelijke / psychische gevolgen