Werkwoordspelling: interactieve uitleg

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4-6

Werkwoordspelling

Basisregels

Hoe goed ging de werkwoordspelling tijdens de diagnostische toets?

1. Prima, ik zou een goed cijfer hebben.
2. Redelijk, ik zat wel op een voldoende.
3. Het is nog niet voldoende helaas.
4. Ik snap een heleboel dingen nog niet.

Welke regels ken je nog uit je hoofd van werkwoordspelling én kun je uitleggen?

Planning

• We gaan de belangrijkste regels van de werkwoordspelling nog eens langs;
• Je oefent tijdens de uitleg, om te checken of je het echt goed begrijpt;
• Je maakt een herhalingsopdracht.

Doelen

Aan het eind van deze les:

- weet je hoe je een persoonsvorm vindt

- weet je hoe je de persoonsvorm tegenwoordige tijd en verleden tijd schrijft

- weet je hoe je een voltooid deelwoord schrijft

- weet je hoe je een voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord schrijft

We beginnen met de persoonsvorm. Hoe kun je de persoonsvorm vinden in een zin?

1. De zin vragend maken. De pv komt dan vooraan te staan.
2. De zin van getal veranderen (ik-->wij). de pv verandert mee.
3. De zin van tijd veranderen. De pv verandert mee.
4. Anders

In een zin kunnen meer persoonsvormen staan.

JA

NEE

Maak deze zin vragend:

Morgen kook ik voor ons gezin, terwijl mijn vader meestal elke dag kookt.

Verander de tijd:

Morgen kook ik voor ons gezin, terwijl mijn vader elke dag kookt.

Verander het getal:

Morgen kook ik voor ons gezin, terwijl mijn vader meestal elke dag kookt.

Om goed te kunnen spellen moet je weten wat de persoonvorm is.

De persoonvorm vind je het beste door:

1. tt te veranderen in vt of andersom

   bv vandaag --> gisteren

2. mv te veranderen in enk of andersom

     bv: ik --> wij   wij  --> ik

Hoe weet je anders het verschil tussen:

het gebeurt

het is gebeurd

het betekent niets

het heeft niets betekend

1. Het gebeurt
2. Het is gebeurd

1. 1 = persoonsvorm 2 = persoonsvorm
2. 1 = voltooid deelwoord 2 = voltooid deelwoord
3. 1 = persoonsvorm 2 = voltooid deelwoord
4. 1 = voltooid deelwoord 2 = persoonvorm

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Kernconcept 1: de persoonsvorm

• Is het werkwoord in de zin een persoonsvorm?
• Zo ja, staat hij in de tegenwoordige of verleden tijd?
• Tegenwoordige tijd:

ik	stam (ik-vorm)
jij	stam+t of stam
hij/zij/het	stam+t
meervoud	hele werkwoord

..... (lopen) jij elke dag hard?

Hij ..... (vinden) het een prachtige fiets.

..... (vinden) jij de politiek belangrijk? Ik ben benieuwd naar je mening!

Als je van muziek ... (houden, tt), dan ... (vinden, tt) je een muziekchallenge vast leuk.

1. houdt, vindt
2. houdt, vind
3. houd, vindt
4. houd, vind

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Kernconcept 1: de persoonsvorm

• Is het werkwoord in de zin een persoonsvorm?
• Zo ja, staat hij in de tegenwoordige of verleden tijd?
• Verleden tijd sterk: verandering van klank
• Verleden tijd zwak:
• Het kofschip!
• vb:
• veranderen
• verhuizen
• beloven  --> beloov

ik	hele ww - en + te/de
jij	hele ww - en + te/de
hij/zij/het	hele ww - en + te/de
meervoud	hele ww -en +ten/den

Hij .... (gebruiken) gisteren voor het eerst zijn nieuwe telefoon.

Het vliegtuig ... (landen) gisteren net naast de landingsbaan.

De eendjes .... (vluchten) toen direct het water in!

Hij ..... (verwachten, vt) niet dat zijn vriend hem ... (uitlachen, vt)

1. verwachte, uitlachte
2. verwachtte, uitlachtte
3. verwachtte, uitlachte
4. verwachte, uitlachtte

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Geen persoonsvorm?

• infinitief: hele werkwoord (woordenboekvorm): lopen
• gebiedende wijs: stam van het werkwoord (ik-vorm): loop
• onvoltooid deelwoord: lopend, fietsend, etc. 
• voltooid deelwoord: gelopen/ gefietst ( kofschip) + hebben/zijn
• voltooid deelwoord als bn: zo kort mogelijk

Voltooid deelwoord

hebben/zijn/worden + ge/be/ver  +d/en                                          hebben gelopen, zijn gebouwd

Laat je niet voor de gek houden door alleen te kijken naar  ge/be/ver!!! 

gebeuren betekenen beslissen verwachten hebben altijd  ge/be/ver.

Zoek daarom altijd eerst de persoonsvorm.

Zwak?   Hele ww -en  + d  of t         Gebruik 't kofschip  voor -d of -t 

Geloven - geloov - geloofd

Verhuizen - verhuiz - verhuisd

Fietsen - fiets - gefietst

Verwachten - verwacht - verwacht

Ik heb toen mijn diploma eindelijk .... (halen).

Hij heeft met zijn vriendin door Azië .... (reizen).

Hij heeft zijn hond ... (verwaarlozen), terwijl hij hem altijd heeft .... (vertroetelen).

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

Zelf oefenen

Ga naar Kwizl.eu

Log in met je entree-account

Maak de opdracht spelling die klaarstaat.

Voltooid deelwoord als bn

• Het zegt iets over een zelfstandig naamwoord
• Je schrijft het zo kort mogelijk, behalve als het uitspraak-problemen oplevert
• De verbrede weg, de verpotte planten, de vergrote trap

Het .... (vallen) kind had pijn aan zijn knie.

De .... (uitstallen) kleren waren afgeprijsd.

Het .... (stranden) schip lag nog op de kust.

Hij plakte de ...... (vergroten) foto in het album.

Wij ... (bezoeken, vt) in Italië het ... (verwoesten) hotel.

Begrijp je het tot nu toe?

ja

nee

een beetje

ik heb nog een vraag

En nu door elkaar

Wij .... (verbazen, vt) ons erover, dat hij zo ...... (verlangen,vt) naar een ..... (schrijven) brief.

We hebben de (braden).... kip en het ....(stoven) vlees van tevoren ...... bereiden.

Het ...... (gebeuren, tt) weleens dat de link van de les niet in Magister ... (verschijnen, tt).

Hoe ging het?

Ik snap het helemaal

Ik vind de persoonsvorm tt nog moeilijk

ik vind de persoonsvorm vt nog moeilijk

ik vind het voltooid deelwoord nog moeilijk

ik vind het voltooid deelwoord als bijv nw nog moeilijk

ik heb nog (een) vraag/vragen

https:

Bespreken/Zelf oefenen

We bespreken de opdrachten in Kwizl die je gemaakt hebt.

Je gaat via Kwizl oefenen met Werkwoordspelling.

Ga naar kwizl.eu

Log in met je Entree-account.

Maak de opdrachten werkwoordspelling.