Les 2: Stoffen en mengsels

• Scheikunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3,4

H1 Stoffen en mengsels

H1 Stoffen en mengsels

Deze les:

• terugblik vorige les
• 1.3 Zuivere stoffen en mengsels
• 1.4 Mengsels
• maken 1.3 opdracht 1 t/m 9
• maken 1.4 opdracht 1 t/m 13

Welk rijtje bevat alleen maar stofeigenschappen?

1. kleur, smaak, volume
2. massa, brandbaarheid, dichtheid
3. kleur, geur, geleidbaarheid
4. volume, massa, brandbaarheid

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Welk begrip hoort bij 'stofeigenschap'?

1. chemische stoffen
2. kenmerk waar je een stof kunt herkennen
3. dat een stof elektrische stroom goed doorlaat
4. temperatuur waarbij de stof kookt

Rijpen is de faseovergang van:

1. vloeibaar naar gasvormig
2. gasvormig naar vloeibaar
3. gasvormig naar vast
4. vloeibaar naar vast

Welk begrip hoort bij 'dichtheid'?

1. massa van een hoeveelheid stof
2. kaart met informatie over eigenschappen
3. afbeelding met een gevaarlije eigenschap
4. temperatuur waarbij de stof smelt

Zoek op: Wat is de dichtheid van koper?

Noteer de tabel uit Binas, het getal en de eenheid.

Sleep de gevarensymbolen naar de juiste betekenis

Ontvlambaar

Explosief

Giftig

Schadelijk voor milieu

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

Gevarensymbolen. Sleep de beschrijving naar het juiste symbool

Ontvlambare stoffen

Explosieve stoffen

Schadelijke/ irriterende stoffen

Bijtende stoffen

Giftige stoffen

Welke informatie vind je NIET op een veiligheidskaart/chemiekaart

1. voorzorgsmaatregel
2. Wat te doen als er iets mis gaat
3. Verkoopdatum
4. stofeigenschappen

54,25 g zout heeft een volume van 25 cm³, 

Bereken de dichtheid in g/cm³.

Vervluchtigen is de faseovergang van:

1. vast naar gasvormig
2. gasvormig naar vloeibaar
3. vloeibaar naar gasvormig
4. vloeibaar naar vast

Hoe heet deze faseovergang?

1. smelten
2. stollen
3. verdampen
4. condenseren

In welke vloeistoffen zinkt eikenhout met

een dichtheid van 0,79 g/cm³.

Wat is de dichtheid van koolstofdioxide?

In welke vloeistoffen zinkt eikenhout met een dichtheid van 0,8 g/cm³

Je hebt 12 gram magnesiumoxide, de dichtheid van magnesiumoxide = 3,58 g/cm³. 

Bereken hoeveel cm³ magnesiumoxide.

H1 Stoffen en mengsels

• 1.3 Zuivere stoffen en mengsels
• 1.4 Mengsels

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stoffen

In de scheikunde spreek je van een zuivere stof als hij maar uit een soort molecuul bestaat.

Zuivere stoffen

In de scheikunde spreek je van een zuivere stof als hij maar uit een soort molecuul bestaat.

Voorbeelden van zuivere stoffen:

• Thuis: soda, suiker, zout, goud.
• Laboratorium: gedestilleerd water, alcohol en aceton.

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Mengsels

In de scheikunde spreek je van een mengsel als deze uit meerdere moleculen bestaat.

• Als je suiker door water mengt, lost de suiker op.

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Mengsels

In de scheikunde spreek je van een mengsel als deze uit meerdere moleculen bestaat.

• Als je suiker door water mengt, lost de suiker op.
• De suiker lijkt verdwenen, maar is dat niet, ze zijn gemengd.

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Mengsels

In de scheikunde spreek je van een mengsel als deze uit meerdere moleculen bestaat.

• Als je suiker door water mengt, lost de suiker op.
• De suiker lijkt verdwenen, maar is dat niet, ze zijn gemengd.
• De suikermoleculen en watermoleculen kun je niet zien omdat ze erg klein zijn.

+

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stof of mengsel?

Het is vaak moeilijk te zien of een stof een zuivere stof of een mengsel is. Toch kun je dat makkelijk onderzoeken door een stof van fase te laten veranderen. 

• Tijdens dat proces meet je de temperatuur.

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stof of mengsel?

Het is vaak moeilijk te zien of een stof een zuivere stof of een mengsel is. Toch kun je dat makkelijk onderzoeken door een stof van fase te laten veranderen. 

• Tijdens dat proces meet je de temperatuur.

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stof of mengsel?

Het is vaak moeilijk te zien of een stof een zuivere stof of een mengsel is. Toch kun je dat makkelijk onderzoeken door een stof van fase te laten veranderen. 

• Tijdens dat proces meet je de temperatuur.

zuiver

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Zuivere stof of mengsel?

Het is vaak moeilijk te zien of een stof een zuivere stof of een mengsel is. Toch kun je dat makkelijk onderzoeken door een stof van fase te laten veranderen. 

• Tijdens dat proces meet je de temperatuur.

zuiver

mensgel

1.3 Zuivere stoffen en mengsels

Soorten mengsels

Lucht bevast verschillende stoffen. Lucht is een mensgel van voornamelijk stikstofgas en zuurstofgas, maar ook uit waterdamp en koolstofdioxide.

1.4 Mengsels

Soorten mengsels

Lucht bevast verschillende stoffen. Lucht is een mensgel van voornamelijk stikstofgas en zuurstofgas, maar ook uit waterdamp en koolstofdioxide.

Voorbeelden van mengels zijn:

• Thee, chocolademelk, frisdrank, mayonaise.

1.4 Mengsels

Soorten mengsels

Lucht bevast verschillende stoffen. Lucht is een mensgel van voornamelijk stikstofgas en zuurstofgas, maar ook uit waterdamp en koolstofdioxide.

Voorbeelden van mengels zijn:

• Thee, chocolademelk, frisdrank, mayonaise.

Je kunt drie soorten mengsels onderscheiden die vloeibaar zijn:

1. oplossingen
2. suspensies
3. emeulsies

1.4 Mengsels

Oplossingen

Een oplossing is een heldere, soms gekleurde vloeistof, waarin een of meerdere stoffen zijn opgelost.

De stof die je oplost kan vast, vloeibaar of gas zijn.

1.4 Mengsels

Oplossingen

Een oplossing is een heldere, soms gekleurde vloeistof, waarin een of meerdere stoffen zijn opgelost.

De stof die je oplost kan vast, vloeibaar of gas zijn.

• In frisdranken zit meestal de vaste stof suiker opgelost.

1.4 Mengsels

Oplossingen

Een oplossing is een heldere, soms gekleurde vloeistof, waarin een of meerdere stoffen zijn opgelost.

De stof die je oplost kan vast, vloeibaar of gas zijn.

• In frisdranken zit meestal de vaste stof suiker opgelost.
• In parfum zijn geurstoffen opgelost.
• In bier en wijn is de vloeistof alcohol opgelost.

1.4 Mengsels

Suspensies

Een suspensie is een troebel mengsel van een fijn verdeelde vaste stof die zweeft in een vloeistof.

• De korreltjes zijn fijn verdeeld, maar je kunt ze nog zien.
• Je kunt niet door een suspensie heen kijken.
• Meestal zakt de zwevende deeltjes na enige tijd naar beneden, dat noemen we bezinken.
• Suspensies moet je schudden voor gebruik.

1.4 Mengsels

Suspensies

Een suspensie is een troebel mengsel van een fijn verdeelde vaste stof die zweeft in een vloeistof.

• De korreltjes zijn fijn verdeeld, maar je kunt ze nog zien.
• Je kunt niet door een suspensie heen kijken.
• Meestal zakt de zwevende deeltjes na enige tijd naar beneden, dat noemen we bezinken.
• Suspensies moet je schudden voor gebruik.
• Voorbeelden zijn: chocolademelk, sinaasappelsap en verf.

1.4 Mengsels

Emulsies

Een emulsie is een troebel mengsels van vloeistoffen, waarbij druppeltjes van de ene vloeistof zweven in de andere.

• Olie en water zijn beide vloeistoffen.
• Olie lost niet op in water.
• Als je olie mengt met water, komen er kleine oliedruppeltjes fijn verdeeld in het water te zitten.

1.4 Mengsels

Emulsies

Een emulsie heeft de neiging om spontaan te ontmengen. Dan ontstaan er twee lagen. De vloeistof met de kleinste dichtheid bovenop.

• Mayonaise is een emulsie.
• In mayonaise zit een stof die het ontmengen tegengaat.
• Zo'n stof noemen we een emulgator.
• De emulgator in mayonaise is eigeel.
• Ook zeep werkt als een emulgator.
• Andere voorbeelden van emulsies zijn: melk, halvarine en reinigingscremes.

1.4 Mengsels

Oplosmiddel

Een oplosmiddel is een vloeistof waarin je andere stoffen kunt oplossen. Water is een goedkope en ongevaarlijke vloeistof, waarin je veel stoffen kunt oplossen.

• Water is niet voor alle stoffen een geschikt oplosmiddel.
• Vet en olie lossen niet op in water, dan moet je andere oplosmiddelen gebruiken.
• Bekende oplosmiddelen voor vet en olie zijn wasbenzine, terpentine, alcohol od aceton (nagellakremover).

1.4 Mengsels

Oplosmiddel

Een oplosmiddel is een vloeistof waarin je andere stoffen kunt oplossen. Water is een goedkope en ongevaarlijke vloeistof, waarin je veel stoffen kunt oplossen.

• Water is niet voor alle stoffen een geschikt oplosmiddel.
• Vet en olie lossen niet op in water, dan moet je andere oplosmiddelen gebruiken.
• Bekende oplosmiddelen voor vet en olie zijn wasbenzine, terpentine, alcohol of aceton (nagellakremover).

1.4 Mengsels

H1 Stoffen en mengsels

Deze les:

• 1.3 Zuivere stoffen en mengsels
• 1.4 Mengsels
• maken 1.3 opdracht 1 t/m 9
• maken 1.4 opdracht 1 t/m 13